Celan, Paul, 1920-1970

Τσέλαν, Πάουλ
Τσελάν, Πωλ

Γεννήθηκε τὸ 1920 στὸ Czernowitz (Τσέρνοβιτς) τῆς Bukowina στὴ Ρουμανία ἀπὸ γερμανόφωνους ἑβραίους γονεῖς.

Ἡ ζωή του σημαδεύτηκε ἀπὸ τὰ δεινὰ ποὺ ἔφερε ὁ πόλεμος: ἀπώλεια τῶν γονέων σὲ στρατόπεδα συγκέντρωσης, διακοπὴ τῶν σπουδῶν, ἐκπατρισμός. Ἔζησε δύο χρόνια (1945-1947) στὸ ζεστὸ περιβάλλον φίλων καὶ λογίων στὸ Βουκουρέστι.

Ὁ ἄνεμος τῆς δημιουργίας τὸν ὁδήγησε στὴ Βιέννη καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στὸ Παρίσι (1948), ὅπου ἔζησε, μὲ σύντομες διακοπές, μέχρι τὸ τέλος τῆς ζωῆς του. Αὐτὸς εἶναι ὁ γεωγραφικὸς Μεσημβρινός του. Ὁ ἄλλος, τῆς ποιητικῆς δημιουργίας στὴ «γλώσσα τῶν δολοφόνων» καὶ γλώσσα τῆς μητέρας του, θὰ ὁρισθεῖ ἀπὸ τὴν ἀγωνία μετατροπῆς τοῦ προσωπικοῦ, ἑβραϊκοῦ ἀνεπούλωτου τραύματος, ποὺ εἶναι τραῦμα οἰκουμενικό, σὲ γλώσσα ἐμπλουτισμένη ἀπὸ τὴν «ἀπουσία τοῦ μάρτυρα». Εἶναι τὸ ἀδιάψευστο ἴχνος, τὸ ἀμύγδαλο τοῦ κόσμου, τὸ πετρωμένο μάτι τοῦ νεκροῦ μὲ τοὺς ἐγχάρακτους τίτλους:

«Mohn und Gedächtnis» («Ἀφιόνι καὶ μνήμη», 1952), μὲ δεσπόζουσα ἀνάμεσα στὴ λήθη καὶ τὴ μνήμη τὴν «Φούγκα θανάτου» («Todesfuge»)˙ «Von Schwelle zu Schwelle» («Ἀπὸ κατώφλι σὲ κατώφλι (1955)», ἀλληγορία τοῦ περιπλανώμενου Ἑβραίου˙ «Sprachgitter» («Γλωσσικὸ πλέγμα», 1959), ἡ δοκιμασία τῆς γλώσσας καὶ τοῦ ποιήματος μέσα ἀπὸ τὰ στενά, τὴ χαραμάδα, τὸ κυκλώνιο˙»Die Niemandsrose» («Τοῦ Κανενὸς τὸ ρόδο», 1963), τὸ σύνθημα schibboleth ποὺ πρέπει νὰ τὸ προφέρεις σωστά, μὲ τὸ στόμα τῆς καρδιᾶς, νὰ τὸ σβήσεις γιὰ νὰ τὸ διασώσεις, ὅπως τὸ ὄνομα τοῦ Κανενός˙ «Atemwende» («Τροπὴ ἀνάσας», 1967), ὁ δρόμος τῆς ἀνάσας γιὰ τὴν ποίηση καὶ ἡ συνάντηση μὲ τὸν «Μεσημβρινό» (1960)˙ «Fadensonnen» («Ἥλιοι μίτοι», 1968), ἡ μετάφραση καὶ μετατόπιση τῆς φωτεινῆς λέξης στὶς ἀρτηρίες τῆς καρδιᾶς καὶ τοῦ ποιήματος˙ «Eingedunkelt» («Βυθισμένα στὴ νύχτα»), ἡ μαρτυρία γιὰ τὰ «κλειδιὰ» ποὺ ὑποσχέθηκε ὁ Ἰησοῦς στὸν Πέτρο, ἀπέναντι στὸ Ὁλοκαύτωμα χωρὶς ἐπιζήσαντες νὰ μαρτυρήσουν γι’ αὐτό.

Τρεῖς ἀκόμη ποιητικοὶ κύκλοι θὰ ἐκδοθοῦν μετὰ τὴν ἐθελούσια ἐκδημία τοῦ ποιητῆ (19/20 Ἀπριλίου 1970).Ποίηση τῆς σταδιακῆς καθόδευσης πρὸς τὴ σιωπή, ἀκύρωση τοῦ βιωματικοῦ στοιχείου ὑπὲρ τοῦ οἰκουμενικοῦ θριάμβου τῆς γλώσσας. Νήματα ἥλιου ἐξακτινωμένα ἀπὸ τὸν πύργο τοῦ Friedrich Hölderlin.
εγγραφές
Έτος Τίτλος Ιδιότητα Εκδοτικός Οίκος Δέσιμο
2021 Γλωσσικό πλέγμα Συγγραφέας Άγρα Χαρτόδετο
2020 Ακόμη Συγγραφέας Σαιξπηρικόν Χαρτόδετο
2019 Ξένα Ποιήματα : Μεταφράσεις 1957-1982 Συγγραφέας Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός Χαρτόδετο
2018 Καμπή πνοής Συγγραφέας Κίχλη Χαρτόδετο
2017 Βόρεια του μέλλοντος Συγγραφέας Γαβριηλίδης Χαρτόδετο
2017 Ο πόνος όλου του Κόσμου Συγγραφέας Μετρονόμος Σκληρόδετο
2012 R.M. Rilke - P. Celan : Από την ελεγεία στο ερεβώδες ποίημα Συγγραφέας Άγκυρα Χαρτόδετο
2008 Αυστριακοί ποιητές του 20ου αιώνα : Rainer Maria Rilke, Georg Trakl, Erich Fried, Paul Celan, Ingeborg Bachmann, Thomas Bernhard, Peter Handke Συγγραφέας Λεξίτυπον Χαρτόδετο
2007 Ξένη ποίηση του 20ού αιώνα : Επιλογή από ελληνικές μεταφράσεις Συγγραφέας Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα (ΔΟΛ) Χαρτόδετο
2007 Μήκων και μνήμη Συγγραφέας Νεφέλη Χαρτόδετο
2006 Ο Μεσημβρινός και άλλα πεζά Συγγραφέας Άγρα Χαρτόδετο
2001 Περί των γάμων υδραργύρου και θείου : Μια ιστορία έρωτα και αλχημείας βασισμένη σε ποιήματα και έργα Συγγραφέας Ύψιλον Χαρτόδετο
1997 Από κατώφλι σε κατώφλι Συγγραφέας Δελφίνι Χαρτόδετο
1996 Paul Celan: Στρέττο. Peter Szondi: Μέσα από στενό πέρασμα. Συγγραφέας Υπερίων Χαρτόδετο
1995 Του κανενός το ρόδο : Ποίηση Συγγραφέας Άγρα Χαρτόδετο
1983 Σύγχρονη γερμανόφωνη ποίηση Συγγραφέας Γαβριηλίδης Χαρτόδετο
Έτος Τίτλος Εκδοτικός Οίκος Δέσιμο
2021 Γλωσσικό πλέγμα Άγρα Χαρτόδετο
2020 Ακόμη Σαιξπηρικόν Χαρτόδετο
2019 Ξένα Ποιήματα : Μεταφράσεις 1957-1982 Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός Χαρτόδετο
2018 Καμπή πνοής Κίχλη Χαρτόδετο
2017 Βόρεια του μέλλοντος Γαβριηλίδης Χαρτόδετο
2017 Ο πόνος όλου του Κόσμου Μετρονόμος Σκληρόδετο
2012 R.M. Rilke - P. Celan : Από την ελεγεία στο ερεβώδες ποίημα Άγκυρα Χαρτόδετο
2008 Αυστριακοί ποιητές του 20ου αιώνα : Rainer Maria Rilke, Georg Trakl, Erich Fried, Paul Celan, Ingeborg Bachmann, Thomas Bernhard, Peter Handke Λεξίτυπον Χαρτόδετο
2007 Ξένη ποίηση του 20ού αιώνα : Επιλογή από ελληνικές μεταφράσεις Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα (ΔΟΛ) Χαρτόδετο
2007 Μήκων και μνήμη Νεφέλη Χαρτόδετο
2006 Ο Μεσημβρινός και άλλα πεζά Άγρα Χαρτόδετο
2001 Περί των γάμων υδραργύρου και θείου : Μια ιστορία έρωτα και αλχημείας βασισμένη σε ποιήματα και έργα Ύψιλον Χαρτόδετο
1997 Από κατώφλι σε κατώφλι Δελφίνι Χαρτόδετο
1996 Paul Celan: Στρέττο. Peter Szondi: Μέσα από στενό πέρασμα. Υπερίων Χαρτόδετο
1995 Του κανενός το ρόδο : Ποίηση Άγρα Χαρτόδετο
1983 Σύγχρονη γερμανόφωνη ποίηση Γαβριηλίδης Χαρτόδετο
Έτος Τίτλος Εκδοτικός Οίκος Δέσιμο
Δεν βρέθηκαν έργα
Έτος Τίτλος Εκδοτικός Οίκος Δέσιμο
Δεν βρέθηκαν έργα
Έτος Τίτλος Εκδοτικός Οίκος Δέσιμο
Δεν βρέθηκαν έργα
Έτος Τίτλος Ιδιότητα Εκδοτικός Οίκος Δέσιμο
Δεν βρέθηκαν έργα