Ο Υπεράνθρωπος των Μαζών
Ρητορική και ιδεολογία του λαϊκού μυθιστορήματος
Il Superuomo Di Massa (τίτλος πρωτοτύπου)
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-19-0730-7
ελληνικά γράμματα, Αθήνα, 3/2019
Γλώσσα: Ελληνική, Νέα
Γλώσσα πρωτοτύπου: Ιταλική
€ 15.90 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Απροσδιόριστο δέσιμο
14 x 21 εκ., 240 σελ.
Περιγραφή

Τα κείμενα του βιβλίου αυτού διαπνέονται από μια ενιαία και σταθερή αλλά έμμονη ιδέα, την οποία ο Έκο αποδίδει στον Γκράμσι: «Νομίζω ότι μπορούμε να ισχυριστούμε πως μεγάλο μέρος του αποκαλούμενου νιτσεϊκού “υπερανθρωπισμού” δεν έχει ως πηγή και θεωρητικό πρότυπο τον Ζαρατούστρα, αλλά τον Κόμητα Μοντεχρίστο του Δουμά». Το βιβλίο αφηγείται την ιστορία του υπερανθρώπου «των μαζών» όπως αναδεικνύεται μέσα από το λεγόμενο «λαϊκό μυθιστόρημα», το οποίο δημιουργήθηκε για τη μεγάλη μάζα αναγνωστών.

Ένα γοητευτικό ταξίδι στους μύθους λαϊκής φαντασίας με πρωταγωνιστές τους υπερήρωες της μαζικής κουλτούρας (από τον Κόμητα Μοντεχρίστο, τους Τρεις Σωματοφύλακες, τον Ταρζάν, τον Φαντομά και τον Αρσέν Λουπέν έως τον Τζέιμς Μποντ), που ανέκαθεν συγκινούσαν και ενθουσίαζαν τους ανθρώπους.

Από τα πιο ευχάριστα έργα του Eco, ζωντανό και επίκαιρο, το βιβλίο αποτελεί επίσης μια σπουδαία συνεισφορά στην κοινω­νιο­λογία της λαϊκής αφήγησης, στη μελέτη των ιδεολογιών με τη μορφή της ιστορίας των ιδεών και στη διερεύνηση της σημειωτικής του κειμένου.

Εισαγωγή . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Τα δάκρυα του Μαύρου Πειρατή . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

Οιδίπους εναντίον Ρίνγκο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

Πρόβλημα εναντίον παρηγοριάς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

Τα τεχνάσματα της παρηγοριάς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

Επανάσταση εναντίον μεταρρύθμισης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

Παιδεία και/ή υποκουλτούρα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

Η παρηκμασμένη αφηγηματική . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Η αναγνώριση: Σημειώσεις για μια τυπολογία της γνωριμίας . . . . 35

Πραγματικός και τεχνητός αναγνωρισμός . . . . . . . . . . . . . . . . 35

Ο Σιδηρουργός της Μονής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

Οι δυο χαζοί του χωριού . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

Ο τόπος του ψευδούς αγνώστου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

 

Ευγένιος Σύη: Ο σοσιαλισμός και η παρηγοριά . . . . . . . 45

Εισαγωγή . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

Je suis socialiste . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

Από δανδής σοσιαλιστής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55

Η δομή της παρηγοριάς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73

«Οι Μακάριοι Παύλοι» και η ιδεολογία του λαϊκού μυθιστορήματος . . . 93

Το ιστορικό και το «λαϊκό» μυθιστόρημα . . . . . . . . . . . . . . . . . 94

Τόποι του λαϊκού μυθιστορήματος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102

Ιδεολογία του υπερανθρώπου και της μυστικής εταιρείας . . . . . . . . . 111

Η άνοδος και η πτώση του υπερανθρώπου . . . . . . . . . . 117

Βάθεκ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117

Μοντεχρίστος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120

Ροκαμβόλ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123

Ρισελιέ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126

Μπραζελόν . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128

Αρσέν Λουπέν . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132

Ταρζάν . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140

 

Πιτιγκρίλλι: Ο άνθρωπος που έκανε τη μαμά να κοκκινίζει . . . . . . . . 145

Θηλαστικά δεκαοκτώ καρατίων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150

Ο Όσκαρ Σο στη Ρουριτανία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156

Ένας αναρχο-συντηρητικός . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159

Το αξίωμα της «double face» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167

Το παιχνίδι του αξιώματος και η τέχνη του παράδοξου . 174

Επιτύμβια στήλη για τον Πιτιγκρίλλι . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182

 

Οι αφηγηματικές δομές του Φλέμινγκ . . . . . . . . . . . . . 185

1. Η αντίθεση χαρακτήρων και αξιών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189

2. Οι όροι του παιχνιδιού και η πλοκή ως «παρτίδα» . . . 204

3. Μια μανιχαϊστική ιδεολογία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216

4. Οι φιλολογικές τεχνικές . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220

5. Λογοτεχνία σαν κολάζ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230

Βιβλιοκριτικές
Δίκην πρόλογου εδώ, η σύνοψη του βιβλίου, όπως προκύπτει ευθέως στη σελ. 111: «Χρειάζεται να επιστρέψουμε στον φορέα μύθο του λαϊκού μυθιστορήματος, τη μορφή του ήρωα ως Υπερανθρώπου. Ο υπεράνθρωπος αυτός, όπως σωστά παρατήρησε ο Γκράμσι, δεν εμφανίζεται για πρώτη φορά στις σελίδες του Νίτσε (ή των ναζιστικών ιδεολογικών παραχαρακτών του), αλλά σε αυτές του λαϊκού, λαϊκίστικου και δημοκρατικού μυθιστορήματος, ως φορέας αυταρχικής (πατερναλιστικής, αυτεξούσιας και αυτο-εγγυημένης) λύσης των αντιθέσεων της κοινωνίας, πάνω από τα κεφάλια των ανενεργών μελών της». >>>
Φίλιππος Φιλίππου, Umberto Eco: «Ο υπεράνθρωπος των μαζών», diastixo, 10/05/2019
Κυκλοφόρησε πρόσφατα σε επανέκδοση και μετάφραση της Έφης Καλλιφατίδη το εμβληματικό βιβλίο Ο υπεράνθρωπος των μαζών του Ουμπέρτο Έκο (1932-2016), το οποίο είχε εκδοθεί στην ελληνική γλώσσα το 1988. Στο ιταλικό κοινό είχε εμφανιστεί το 1976 και κατά κάποιον τρόπο ήταν το συμπλήρωμα ή η συνέχεια του Κήνσορες και θεράποντες, του άλλου ομοειδούς βιβλίου του συγγραφέα που εκδόθηκε το 1964. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1980, ο Έκο εξέδωσε το περίφημο αστυνομικό μυθιστόρημα Το όνομα του ρόδου, κάτι που του επέτρεψε να επικοινωνήσει με εκατομμύρια αναγνωστών σε όλον τον κόσμο και τον έκανε διάσημο. >>>

Add: 2019-03-22 13:05:21 - Upd: 2024-06-17 12:48:23