Εκατόν τριάντα χρόνια από την γέννησή του και εβδομήντα από την κοίμησή του, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, περνώντας μέσα από τις θύελλες της ιστορικής ζωής του Νέου Ελληνισμού, φθάνει ως εμάς, αυτό το "σκοτεινό τρυγόνι" της Ελλάδας, κρατώντας στο ράμφος του χλωρό τον καρπό του πνεύματος, που είναι της αθανασίας της τέχνης ο αμάραντος βλαστός.
Ορθός, πέρα από την λατρεία και την καταφρόνεση που συναλλάσσουν άκριτα οι Νεοέλληνες, έγινε -για όσους πειστεύουν ότι η δημιουργία αλλά και η λειτουργία της τέχνης εγγράφεται μέσα στην ιστορική αγωνία των λαών- το ακρόπρωρο του Νέου Ελληνισμού. Γιατί εξέφρασε το ήθος της φύσης της Ελλάδας και το ήθος της αρμονικής και αυθεντικής ζωής του Νεοέλληνα που ζει και παιδεύεται κάτω από τον θόλο της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Γιατί μας άφησε έναν τύπο ζωής απέριττο, της ζωής όλων των λουλουδιών που βλέπουν φως στην ελληνική ύπαιθρο, που ωστόσο ήταν βαθιά αληθινός, τύπο ζωής ιερής. Και γιατί, τελικά, με το έργο του άγγιξε κι αποκάλυψε ουσίες της ζωής και ουσίες του πνεύματος που είναι της υψηλής ποίησης απαράγραπτο επίτευγμα.
Για τούτο τον τιμούμε, όσοι επιθυμούμε να ζούμε ελληνικά. Και επειδή το εκκλησιδάκι του Αγίου Ελισσαίου το γκρέμισε η λύσσα των καιρών μας η ασεβής, εμείς μπαίνουμε μέσα στο ναό του πνεύματος και με τα δικά του μέσα ψάλλουμε ένα μνημόσυνο του κυρ-Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, του μοναδικού των Νεολληνικών Γραμμάτων.
Μνήμη δικαίου μετ` εγκωμίων.
Η "Ευθύνη"
