«Η νέα ζωή» (La vita nuova) αφηγείται την ιστορία της αθάνατης αγάπης του Δάντη για τη Βεατρίκη, από την πρώτη τους συνάντηση σε ένα πάρτι της Πρωτομαγιάς, μέσα από τα βάσανα του Δάντη και τις προσπάθειές του να κρύψει το πραγματικό αντικείμενο της αφοσίωσής του, μέχρι την αφόρητη θλίψη του για τον θάνατό της, και καταλήγοντας στο μεταμορφωτικό όραμά της στον παράδεισο και την απόφαση του Δάντη να μην μιλήσει πια για τη Βεατρίκη μέχρι να μπορέσει να πει «αυτό που δεν έχει ειπωθεί ποτέ για καμία άλλη γυναίκα».

Η ατμόσφαιρα της μοίρας και του μυστηρίου που διαπερνά ολόκληρο το έργο έχει εγείρει το ερώτημα αν η Βεατρίκη ήταν απλώς ένα σύμβολο, αλλά πλέον όλοι υποστηρίζουν τη θέση της ουσιαστικής ιστορικότητας του έρωτα του Δάντη γι’ αυτήν, αν όχι όλων των επεισοδίων που αφηγούνται.