Το ΚΚΕ ήταν επαναστατική δύναμη με ιδέες φερμένες από την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη που απέκτησαν τη δική τους ιδιομορφία στην παραδοσιακή Ελλάδα. Σε αντίθεση με τη Γιουγκοσλαβία, όπου οι προπολεμικές πολιτικές δυνάμεις ανταγωνίστηκαν για την εξουσία, στην κατεχόμενη Ελλάδα απουσίαζαν τα μεγάλα πολιτικά κόμματα του παρελθόντος και άφησαν το πεδίο της αντίστασης ελεύθερο για το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ.
Η κυβέρνηση εν εξορία του Εμμανουήλ Τσουδερού, διχασμένη ανάμεσα στα συντηρητικά στοιχεία του παρελθόντος και τους αριστερούς κινηματίες του 1944, κατάφεραν μαζί με την κυβέρνηση Παπανδρέου στην Ελλάδα, να αντιμετωπίσουν το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ μόνο με την επέμβαση των βρετανικών δυνάμεων. Ο εμφύλιος του 1946-49 σημάδεψε την ελληνική ιστορία.
Θ. Μ. Βερέμης
