Ο ΦΠΑ είναι ένας γενικός έμμεσος φόρος κατανάλωσης που επιβάλλεται στο εσωτερικό της χώρας και επιρρίπτεται στους καταναλωτές. Πρόκειται για ένα φόρο που επιβάλλεται σε βάρος των επιχειρήσεων και καταβάλλεται τμηματικά σε κάθε στάδιο της παραγωγικής διαδικασίας (βιομηχανία, βιοτεχνία κ.λπ.) και της εμπορίας των αγαθών (χονδρικό και λιανικό εμπόριο) και που υπολογίζεται ουσιαστικά μόνο στην αξία η οποία προστίθεται από κάθε επιχείρηση, δηλαδή στη διαφορά μεταξύ αξίας παράδοσης των αγαθών και αξίας κτήσης τους. Με το ν.1642/1986, ο οποίος ενσωμάτωσε την «6η Οδηγία 77/388/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 1977, περί εναρμονίσεως των νομοθεσιών των κρατών-μελών των σχετικών με τους φόρους κύκλου εργασιών - κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας: ομοιόμορφη φορολογική βάση», καθιερώθηκε στη χώρα μας ένα καινούριο τότε σύστημα έμμεσης φορολογίας, το σύστημα του ΦΠΑ. Με το νέο αυτό φορολογικό σύστημα δεν επιβλήθηκε κάποιος καινούριος φόρος, αλλά αντικαταστάθηκε ένας σημαντικός αριθμός έμμεσων φόρων, που ίσχυαν στη χώρα μας, από ένα μόνο φόρο. Στη συνέχεια ύστερα από όλες τις τροποποιήσεις που ακολούθησαν στην 6η Οδηγία και αντίστοιχα στον ελληνικό Κώδικα ΦΠΑ, ίσχυε μέχρι σήμερα ο Ν.2859/2000 «Κύρωση Κώδικα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας» καθώς και η Οδηγία 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου της 28ης Νοεμβρίου 2006. Οι διατάξεις του ισχύοντος Κώδικα ΦΠΑ έχουν υποβληθεί κατά τα τελευταία είκοσι 24 έτη, που αυτός εφαρμόζεται, σε πολλαπλές τροποποιήσεις στο περιεχόμενό τους, είτε ευθέως μέσω μεμονωμένων ή και πιο συστηματικών αλλαγών επί διατάξεων του ιδίου του Κώδικα, είτε κατά έμμεσο τρόπο μέσω της εισαγωγής ρυθμίσεων εκτός νομοθεσίας ΦΠΑ, οι οποίες έχουν επηρεάσει ή επιφέρει τροποποιήσεις σε αντίστοιχες ρυθμίσεις περί ΦΠΑ. Οι πολλαπλές μεταβολές, στις περιπτώσεις που αφορούν στις ίδιες τις διατάξεις περί ΦΠΑ, είχαν ως χαρακτηριστικό τους ότι εστίαζαν στις κρίσιμες τροποποιούμενες κάθε φορά διατάξεις, χωρίς να λαμβάνουν κατ' ανάγκη υπόψη εάν, λόγω της όποιας νέας ρύθμισης-τροποποίησης, επηρεάζονται αλληλένδετες διατάξεις στον ίδιο τον Κώδικα περί ΦΠΑ. Υπό τους όρους αυτούς, η νέα κωδικοποίηση του Κώδικα ΦΠΑ κρίθηκε επιβεβλημένη, προκειμένου να επικαιροποιηθεί και να βελτιωθεί η ποιότητα του ρυθμιστικού πλαισίου και να διασφαλιστεί η εφαρμογή των σχετικών διατάξεων σε νομοθετικό περιβάλλον κατά το δυνατόν ασφαλές, προς διευκόλυνση της Διοίκησης αλλά και ενημέρωση και προστασία των φορολογούμενων. Υπό το πρίσμα των ανωτέρω, το βιβλίο της Επιστημονικής Ομάδας της Astbooks με τίτλο «Κώδικας ΦΠΑ Ν.5144/2024», αποτελεί μία σε βάθος ανάλυση του νόμου που αφορά την έμμεση φορολογία και απευθύνεται τόσο σε εξειδικευμένους αναγνώστες όπως φορολογούμενους - υποκειμένους στον ΦΠΑ, εφαρμοστές και ερμηνευτές του φόρου (Διοίκηση και δικαστήρια), καθώς και επαγγελματίες του κλάδου, όπως οι δικηγόροι και οι λογιστές. Περαιτέρω, η εν λόγω έκδοση φιλοδοξεί να προκαλέσει το ενδιαφέρον φοιτητών λογιστικών και οικονομικών σπουδών, που επιθυμούν να μελετήσουν το συγκεκριμένο ευρωπαϊκό φόρο, κατανοώντας βασικές έννοιες και πλευρές του. Το παρόν βιβλίο καταπιάνεται με το σύνολο του νόμου και περιλαμβάνει πλούσια κατ’ άρθρο θεματολογία και ανάλυση ενώ είναι επικαιροποιημένο με τον ν.5162/2024 (ΦΕΚ Α' 198/5.12.2024) και ενημερωμένο με την Ε.2061/2024 (δημοσίευση 20.9.2024). Επισημαίνουμε, ότι η παρούσα έκδοση περιλαμβάνει πάνω από 300 παραδείγματα και αντιστοίχιση των διατάξεων του προϊσχύσαντα Κώδικα ΦΠΑ (Ν.2859/2000) με τον νέο (Ν.5144/2024). Όσον αφορά τη δομή του βιβλίου, ακολουθείται η δομή του νόμου, ο οποίος χωρίζεται σε τρία μέρη, κάθε ένα από τα οποία υποδιαιρείται σε αυτοτελή κεφάλαια. Ειδικότερα: • Στο ΤΜΗΜΑ Ι (άρθρα 1-60) περιλαμβάνονται οι ουσιαστικές διατάξεις του νόμου. Στα άρθρα αυτά περιλαμβάνονται και οι διατάξεις των ειδικών καθεστώτων, με τα οποία ρυθμίζονται με ειδικό τρόπο ορισμένες δραστηριότητες. • Στο ΤΜΗΜΑ ΙΙ (άρθρα 61-68) περιλαμβάνονται ειδικές διαδικαστικές διατάξεις περί ακινήτων και λοιπές διαδικαστικές διατάξεις. Σημειώνουμε πως οι διατάξεις του ΚΦΔ, ισχύουν μεταξύ άλλων δημοσίων εσόδων και για το ΦΠΑ. • Στο ΤΜΗΜΑ ΙΙΙ (άρθρα 69-71) περιλαμβάνονται λοιπές ρυθμίσεις καθώς και μεταβατικές και τελικές διατάξεις του νόμου. Καθόσον αφορά τις μεταβατικές διατάξεις, ιδιαίτερη σημασία έχουν οι διατάξεις του άρθρου 70 που αφορούν την αναστολή ΦΠΑ στα αδιάθετα ακίνητα. Τέλος, ο νόμος συνοδεύεται από 7 Παραρτήματα, σημειούμενα με τους λατινικούς αριθμούς Ι μέχρι VIΙ, τα οποία αποτελούν αναπόσπαστα μέρη του.
