Το άγιο Πνεύμα είναι η ψυχή και η καρδιά της Εκκλησίας. Από αυτό πηγάζουν τα χαρίσματα, οι θεσμοί, η πίστη και η θεολογία της. Από αυτό πηγάζουν οι υπερφυσικές ενέργειες των μυστηρίων, που τροφοδοτούν και ζωογονούν και αγιάζουν το σώμα της. Το γεγονός αυτό υπογραμμίζει ο υμνογράφος που ψάλλει στον Εσπερινό της Πεντηκοστής:
«Πάντα χορηγεί το Πνεύμα το άγιον· βρύει προφητείας, ιερέας τελειοί, αγραμμάτους σοφίαν εδίδαξεν, αλιείς θεολόγους ανέδειξεν, όλον συγκροτεί τον θεσμόν της Εκκλησίας».
