Ένας νεκρός, εκτός από πηγή πόνου, είναι και πρόβλημα για τους οικείους του. Γι’ αυτό, παρά το πένθος τους, φροντίζουν ν’ απαλλαγούν γρήγορα από το λείψανό του. Ο ενταφιασμός όμως είναι μια διαδικασία που απαιτεί διάφορες δαπάνες –έστω, για τα μάτια του κόσμου– από τις οποίες ο πρωταγωνιστής του διηγήματος θέλει να απαλλάξει την οικογένειά του. Προσέρχεται αυτοβούλως, υγιέστατος και διαυγέστατος, στο νεκροταφείο γιατί εκτιμά ότι εκεί είναι η θέση του.
Δεν είναι απλώς ότι με τον θάνατο τελειώνουν οι σκοτούρες και τα βάσανα της ύπαρξης, είναι ότι αυτός δεν βρίσκει πλέον κανέναν λόγο να παρατείνει μια ζωή στην οποία δεν αναγνωρίζει ούτε ο ίδιος τον εαυτό του, όχι απλώς στις κοινωνικές συμβάσεις, αλλά στο πρόσωπό του.
Η αυτοκτονία εν προκειμένω για έναν ζωντανό-νεκρό όπως ο Ματέο Σινάγκρα δεν είναι μια πράξη απελπισίας αλλά η κατάληξη ενός νηφάλιου συλλογισμού. Ένας σιτεμένος νεκρός πάει από μόνος του εκεί ακριβώς όπου ανήκει.
ΤΟ ΤΡΕΝΟ ΣΦΥΡΙΞΕ
Ένας ηττημένος άνθρωπος, ένας άνθρωπος της διπλανής πόρτας είναι ο πρωταγωνιστής του διηγήματος – πιθανώς κι ένας άνθρωπος πίσω από την δική μας πόρτα. Ένας άνθρωπος, γερασμένος πριν από την ώρα του, με μια άθλια καθημερινότητα που τον συνθλίβει. Σπίτι-δουλειά και δουλειά-σπίτι. Και πίεση και στα δύο. Αυτός ο άνθρωπος με την «απίθανη», την «αδύνατη» ζωή κάποια στιγμή εκρήγνυται, και το καινοφανές φέρσιμό του, που διακόπτει την θλιβερή καθημερινότητά του, εκλαμβάνεται από τους γύρω του σαν κάποιου είδους διαταραχή!
Μετά από μια βραχύχρονη νοσηλεία επιστρέφει από τη φυγή του κι επανεντάσσεται –υπό όρους– στην κανονικότητα της καθημερινότητάς του.
♣
Ο Πιραντέλλο είναι μεγάλος μαέστρος κι αποφεύγει τις ευκολίες. Η μετοχή του αναγνώστη είναι απαραίτητη. Και στην προκειμένη περίπτωση αυτό που πρέπει να απαντήσει ο αναγνώστης είναι αν η «κανονικότητα» στην οποία επιστρέφει ο πρωταγωνιστής του διηγήματος είναι υγεία ή πάθηση. Κι αν ισχύει το δεύτερο, αυτή η πάθηση, εντέλει, θεραπεύεται;
