Πιο συγκεκριμένα, αργότερα ή γρηγορότερα, οι πολίτες θα διαπιστώσουν το πρόβλημα στην τσέπη τους, καθότι το Ελληνικό δημόσιο θα είναι αδύνατο να αυξάνει στο διηνεκές την επιδότηση των συντάξεων χωρίς να επιβάλλει νέους φόρους υπό συγκυρίες αναπτυξιακής υστέρησης. Οι πολιτικές των μπαλωμάτων, ώστε το πρόβλημα να σπρώχνεται στο μέλλον ή να κρύβεται κάτω από το χαλί, θα τελειώσουν σύντομα, και, αν μάθαμε κάτι από την περιπέτεια του 2009 για τους εθνικούς κινδύνους που ελλοχεύουν, θα κινητοποιηθούμε να το αντιμετωπίσουμε. Η λύση είναι να καλυφτούν από το δημόσιο συνταξιοδοτικό σύστημα οι συμπολίτες μας με ηλικίες 45 ετών και άνω, και όλοι οι νεότεροι εργαζόμενοι να λάβουν πίσω τις συνταξιοδοτικές τους εισφορές και να αναζητήσουν κάλυψη από τους κεφαλαιοποιητικούς πυλώνες του συνταξιοδοτικού συστήματος.

Ο χρόνος και οι θυσίες που θα απαιτηθούν για επιτυχή έκβαση της προτεινόμενης μεταρρύθμισης ξεπερνούν τα συνηθισμένα μέτρα των Ελλήνων. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας, θα απαιτηθούν προσπάθειες 35 ετών και ετήσιες δημοσιονομικές δαπάνες που σήμερα στο άκουσμά τους πολίτες και πολιτικοί θα τις θεωρούσαμε απαράδεκτες. Αλλά απαιτείται ψυχραιμία και αποφασιστικότητα. Και τούτο γιατί, όπως συνέβη στις χώρες που εξετάσαμε, οι οποίες υιοθέτησαν ανάλογες μεταρρυθμίσεις, θα πάρει μπρος η αναπτυξιακή μηχανή και όλες οι δυσκολίες θα ξεπεραστούν εύκολα. Ιδιαίτερα μετά το 2050, ή και γρηγορότερα, αν επιτευχθούν μακροχρόνια μέσοι ρυθμοί ανάπτυξης υψηλότεροι του 3%, όταν θα αρχίσει να αποκλιμακώνεται η δημόσια επιδότηση, οι αισιόδοξες προοπτικές θα κρατούν τους νέους στη χώρα και η Ελλάδα θα αποτελεί λαμπρό παράδειγμα για αναφορά και απομίμηση.