Πραγματεύεται τα δεδομένα , τις συνθήκες, τις τάσεις και τις ιδιαιτερότητες που συνέθεταν την εικόνα της κοινωνίας της επαρχίας Μεραμπέλου του Νομού Λασιθίου στη διάρκεια της διοίκησης του νομού από την γαλλική ειρηνευτική δύναμη (1898-1899) και από την Κρητική Πολιτεία (1899-1913). Γίνεται αναφορά στους θεσμούς που διαμορφώθηκαν και τη στάση των τοπικών κοινωνιών απέναντι σ' αυτούς αλλά και στα κοινωνικοπολιτικά και στρατιωτικά γεγονότα που συνέβησαν σε τοπικό, παγκρήτιο και πανελλήνιο επίπεδο.
