Όταν κάποιος επιλέγει να πιστεύει, υποτίθεται ότι το γνωρίζει αυτό.
Είναι όμως πάντα έτσι ;
- ΠΙΕΡ ΖΟΥΡΝΤ
ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΑΝΘΡΩΠΟΙ πιστεύουν στην ύπαρξη ενός ανώτερου όντος. Προσκολλώνται σε περίπλοκα δόγματα. Υπακούουν σε κανόνες που ρυθμίζουν τη διατροφή, την ενδυμασία και την ερωτική ζωή τους. Πιστεύουν σε κάτι απόλυτο. Ωστόσο, το ον στο οποίο πιστεύουν δεν είναι προφανές ότι υπάρχει. Πρέπει επομένως να υποθέσουμε ότι το έχουν σκεφτεί καλά, ότι εξέτασαν τί μπορεί να αποδεικνύει την ύπαρξη του Θεού και ότι έχουν αντιπαραβάλει τα πιστεύω τους με τα συμπεράσματα της επιστήμης. Το περίεργο είναι όμως ότι δεν ισχύει αυτό. Οι άνθρωποι πιστεύουν επειδή η πλειονότητα των ανθρώπων στη χώρα τους, το κοινωνικό και το οικογενειακό τους περιβάλλον πιστεύει. Πώς μπορεί λοιπόν μια τέτοια πίστη να είναι απόλυτη ; Μήπως οφείλουμε να την εξετάσουμε πιο προσεκτικά;
Ένα απόλυτο ιδανικό αδιαφορεί για τη ζωή, τα αισθήματα οίκτου και συμπόνιας. Είναι υπεράνω των ανθρώπινων νόμων. Και με αυτό τον τρόπο οι θεοί, που είναι κατά τ’ άλλα όλοι τους απέραντα καλοί και φιλεύσπλαχνοι, δικαιολογούν τις σφαγές αθώων.
Ένα σχετικό πρόβλημα είναι αυτό της τιμωρίας. Η κόλαση, για τους χριστιανούς ή τους μουσουλμάνους, προορίζεται για τους κακούς και τους άπιστους, ενώ ο παράδεισος είναι για τους καλούς. Στην πραγματική ζωή, η διάκριση μεταξύ καλών και κακών, πέρα από κάποιες ακραίες περιπτώσεις, είναι δύσκολο να γίνει. Ο άνθρωπος είναι ένας συνδυασμός καλού και κακού. Αν όμως έχουμε από τη μία τους αμαρτωλούς και από την άλλη όσους θα σωθούν, πρέπει να σκεφτούμε μια σαφή διαχωριστική γραμμή. [...]
Ο Θεός, θα σας πουν οι χριστιανοί ιερείς, έκανε τον άνθρωπο ελεύθερο. Είμαστε ελεύθεροι να επιλέξουμε ανάμεσα σε Καλό και Κακό. Αυτό όμως στερείται λογικής : Ο Θεός με έκανε ελεύθερο γνωρίζοντας όμως ότι μπορώ να διαλέξω το Κακό και γι’ αυτό θα τιμωρηθώ με αιώνια μαρτύρια. Περίεργη σύλληψη της ελευθερίας. Θυμίζει μη παροχή βοήθειας σε κάποιον που βρίσκεται σε κίνδυνο : Ο Θεός το ξέρει ότι θα φερθώ ανόητα και θα βλάψω τον εαυτό μου, αλλά δεν κάνει τίποτα. Παρακολουθεί το θέαμα.
Στο παρελθόν οι θρησκείες επιβάλλονταν με απόλυτο τρόπο στους πάντες. Η πρόοδος των επιστημών, το κριτικό πνεύμα, ο ορθολογισμός, η δημοκρατία, τα κοινωνικά δικαιώματα, η εκκοσμίκευση επέτρεψαν σε κάποιες χώρες να απελευθερωθούν από αυτόν το ζυγό. Όταν όμως δεν τίθενται όρια στη θρησκεία, αυτή εγκαθιστά το νόμο της με μια βία που δεν έχει όμοιά της... αφού υποτίθεται ότι εμπνέεται από μια απόλυτη αλήθεια. Δολοφονίες, βιαιοπραγίες, τρομοκρατικά χτυπήματα, εκτελέσεις, αυτή είναι η μοίρα των θεοκρατιών. Κι οι γυναίκες είναι οι πρώτες που πληρώνουν το τίμημα. Αν δεν υποχρεώσουμε τις θρησκείες να σεβαστούν την ελεύθερη επιλογή του καθενός, να σταματήσουν να επιβάλλουν τις προσταγές τους, αν δεν τους δώσουμε να καταλάβουν ότι μια απλή υπόθεση δεν μπορεί να παρουσιάζεται ως απόλυτη αλήθεια, υπάρχει ο κίνδυνος πολύ γρήγορα να διολισθήσουμε σε καθεστώτα τα οποία θα καταργούν τις ελευθερίες τη μία μετά την άλλη. Μπορείτε να πιστεύετε σε όποιον θέλετε, στον Αλλάχ, στον Γιαχβέ, ή στην ιπτάμενη πίτσα, όμως μην ασχολείστε με το τί πιστεύει ο γείτονάς σας, η κόρη σας ή ο ανιψιός σας. Η θρησκεία είναι θέμα ατομικής συνείδησης.
