Πρώτος συγγραφέας του έργου: Νέα Ιστορία Αθέσθη Κυθηρέου πιθανολογείται ότι είναι ο λόγιος Κεφαλλονίτης Πέτρος Κατσαΐτης, που γεννήθηκε στο Ληξούρι μεταξύ των ετών 1660 - 65 και πέθανε μεταξύ των ετών 1736 – 42.

Το έργο γράφτηκε το 1729, άλλα εκδόθηκε είκοσι χρόνια αργότερα, στη Βενετία, από τον εκδοτικό οίκο του Αντωνίου Βόρτολι και συγκαταλέγεται στις φυλλάδες της εποχής, μικρά και χαρωπά αναγνώσματα, προσφιλή σε λαϊκό κοινό.

Το Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών εξέδωσε, το 1983, βιβλίο με εξώφυλλο προσόμοιο με αυτό της έκδοσης του 1749. Το αφήγημα αναφέρεται στα χρόνια του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Ηράκλειου (610 - 641) που ενεπλάκη σε μακροχρόνια σύρραξη με τον Πέρση Βασιλιά, Χοσρόη Β΄. Σε αυτούς τους ιερούς αγώνες, με επίκεντρο τον Ευφράτη ποταμό, έλαβαν μέρος ο Κυθήριος Αθέσθης και η αγαπημένη του Έλισος.

Το όνομα «Αθέσθης» ίσως προέρχεται από παραφθορά του ονόματος Θυέστης που αναφέρεται στα Ομηρικά Έπη και συνδέεται με τα Κύθηρα. Σύμφωνα με τον Όμηρο, ο Θυέστης κατά την περίοδο της εξορίας του, από τον αδελφό του Ατρέα, κατοίκησε στα Κύθηρα. Ας λάβουμε υπόψη πως ο Κατσαΐτης έχει γράψει την τραγωδία «Θυέστης» και κατά συνέπεια ήταν ικανός να κάνει τους ανάλογους συνειρμούς. Το όνομα «Έλισος» προφανώς προέρχεται από το όνομα της Οσιομάρτυρας των Κυθήρων Ελέσας.

Όταν ο Κοσμά Μεγαλοκονόμος έγινε κάτοχος του βιβλίου που εκδόθηκε από το Κέντρο Νεοελληνικών ’Ερευνών, εντυπωσιάστηκε από τον μύθο, την περίτεχνη πλοκή του, αλλά και την ασυνήθη «έξοδο» που δίνεται στην τραγική ιστορία των δύο Κυθήριων νέων, του Αθέσθη και της Έλισος. Συνειδητοποίησε πως και τα Κύθηρα είχαν το δικό τους ερωτικό ζευγάρι, άγνωστο ώς τώρα, που θα μπορούσε να αντιστοιχηθεί με τον Ερωτόκριτο και την Αρετούσα του Βιτσένζου Κορνάρου και τον Πανάρετο και την Ερωφίλη του Γεωργίου Χορτάτση.

Ο Κοσμάς Μεαλοκονόμος, θεωρώντας ότι ο Αθέσθης και η Έλισος πρέπει να ενταχθούν στην παράδοση των Κυθήρων, έκρινε αναγκαία την εκ νέου διάσωσή τους, για να γίνει και σήμερα κοινωνός κάθε απλός άνθρωπος αυτής της συγκινητικής ιστορίας, ώστε να μη λησμονηθεί και πάλι.

Έτσι επιχείρησε την «αναζωογόνηση» των 1094 στίχων του. Έργο επίπονο και χρονοβόρο, με μοναδική προσδοκία να ξαναδιαβαστεί.

 ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Ο Κοσμάς Μεγαλοκονόμος γεννήθηκε στα Κύθηρα. Αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με «άριστα». Έλαβε τη Χειρουργική ειδικότητα και τον τίτλο του Διδάκτορα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών «αριστεύοντας» και πάλι. Επί τριάντα έξι χρόνια υπηρέτησε τη δημόσια υγεία σε μεγάλα Νοσοκομεία των Αθηνών, αλλά και στο μικρό Νοσοκομείο του τόπου του, φτάνοντας στον βαθμό του Διευθυντή του Ε.Σ.Υ. Έχει ανακοινώσει εργασίες σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια και σε επιστημονικά περιοδικά.

Συνέγραψε τρία βιβλία ιατρικού περιεχομένου και κεφάλαια σε άλλα. Επί πολλά έτη είναι συνεργάτης τοπικής εφημερίδας των Κυθήρων, δημοσιεύοντας ποικίλα άρθρα.

Κυκλοφορούν το ιστορικό βιβλίο του «Ποταμός - Ιστορία και Εικόνες» εκδόσεις αδελφοί Βλάσση) που περιλαμβάνει την ιστορία και φωτογραφικό αρχείο του χωριού του. Αυτό το βιβλίο κυκλοφορεί στην Αυστραλία και την Αμερική στην Αγγλική Γλώσσα, τα Ομηρικά έπη σε «έμμετρη και ομοιοκατάληκτη περίληψη» (ιδιωτική έκδοση) και το Ιστορικό -ηθογραφικό μυθιστόρημά του «Κόρη της Μοίρας - Η γιαγιά η Μηνού», (εκδόσεις Βεργίνα) επίσης η ποιητική του συλλογή «Μικρές Αλήθειες»  (εκδόσεις Βεργίνα).

Ερευνώντας την Ευρωπαϊκή λογοτεχνία, που αναφέρεται στα Κύθηρα, βρήκε και ανάπλασε ποιητικά το έργο: «Ο πρώτος ναύτης» του Σόλομον Γκέσνερ που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βεργίνα.

Έχει ολοκληρώσει επίσης τη δεύτερη ποιητική του συλλογή «Τα δικά μου Χαϊκού & Ρήσεις εις ηδυσμένον λόγον» και πρόσφατα ολοκλήρωσε τη συγγραφή του νέου μυθιστορήματός του, με τίτλο: «Καριέρα στο ΕΣΥ».