Σκοπός της μονογραφίας είναι η διάγνωση και κριτική αποτίμηση των διαβαθμίσεων της έντασης του ελέγχου συνταγματικότητας στη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας. Έπειτα από την οριοθέτηση του αντικειμένου της μελέτης του (Μέρος Ι), ο συγγραφέας προβαίνει στη συστηματική ανάλυση των αποφάσεων της Oλομέλειας του ΣτΕ, οι οποίες εκδόθηκαν εντός της δεκαετίας της κρίσης (2011-2020) και αφορούν έξι ειδικότερα θεματικά πεδία: τη δημοσιονομική πολιτική, την κοινωνική ασφάλιση, τη διοικητική οργάνωση, την οικονομική ελευθερία, την παιδεία και το περιβάλλον (Μέρος ΙΙ).
Η επεξεργασία του νομολογιακού υλικού οδηγεί στον εντοπισμό και στην καταγραφή τριών κλιμακωτών επιπέδων έντασης του δικαστικού ελέγχου: του οριακού, του ενδιάμεσου και του εντατικού ελέγχου (Μέρος ΙΙΙ). Η σχηματική αυτή ταξινόμηση, που διαπνέεται και από τις αντίστοιχες διαβαθμίσεις της έντασης του ελέγχου που ασκεί το αμερικανικό Supreme Court, αποτελεί ένα πρωτότυπο μοτίβο προσέγγισης των δικαστικών αποφάσεων, καθώς σημαίνοντα ρόλο διαδραματίζουν, όχι τόσο το τελικό αποτέλεσμα του ελέγχου ή η δικανική ορολογία, αλλά κυρίως οι μεθοδολογικές τεχνικές που χρησιμοποιεί το ΣτΕ.
Ο συγγραφέας διαπιστώνει, επίσης, ότι η ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του ΣτΕ μέσω της εισαγωγής του θεσμού της «πρότυπης» δίκης και της διασταλτικής ερμηνείας των δικονομικών εξουσιών του, με την ευχέρεια χρονικού περιορισμού του ακυρωτικού αποτελέσματος, έχουν συμβάλει στη μετατροπή του ελέγχου συνταγματικότητας σε συγκεντρωτικό, κύριο και αφηρημένο, άρα και στη σταδιακή μετεξέλιξη του ΣτΕ σε de facto συνταγματικό δικαστήριο (Μέρος IV).
Συμπερασματικά, όπως επισημαίνει στον πρόλογό του ο Αναπληρωτής Καθηγητής Ακρίτας Καϊδατζής, «Με τη μονογραφία του ο Δημήτρης Πατσίκας πετυχαίνει έναν πολύ δύσκολο συνδυασμό. Προσφέρει, από τη μια, στον νομικό της πράξης μια κατατοπιστική, πλήρη και ευσύνοπτη παρουσίαση της συνταγματικής νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, όπως διαμορφώθηκε κατά τη δεκαετία της κρίσης, αλλά και από την άλλη, ταυτόχρονα, στον θεωρητικό μελετητή, αλλά και σε κάθε ενδιαφερόμενο πολίτη, το πρωτογενές υλικό που του επιτρέπει να σχηματίσει εικόνα για την πορεία του Συμβουλίου της Επικρατείας ως δικαστηρίου συνταγματικότητας και τη θέση του στη λειτουργία του πολιτεύματος».
