Ένα μυθιστόρημα συνομιλία του συγγραφέα με τον νεαρό εαυτό του, το οποίο περιγράφει τους τραγικούς πρώτους μήνες της γερμανικής εισβολής στην Ε.Σ.Σ.Δ., τις κακουχίες και τα δεινά των σοβιετικών απλών στρατιωτών, τις αστοχίες της στρατιωτικής και πολιτικής ηγεσίας της χώρας, η οποία κατελήφθη εξ απήνης, παρά τις συνεχείς αναφορές για την επικείμενη επίθεση των χιτλερικών.

Ακολουθεί μία σπαρακτική περιγραφή της πολιορκίας του Λένινγκραντ και του αγώνα που έδωσαν στρατιώτες και κάτοικοι για να αποκρούσουν τις γερμανικές επιθέσεις. Τέλος, ο συγγραφέας κάνει μία εκτενή αναφορά στα μεταπολεμικά χρόνια, στις συνθήκες που γέννησαν μέσα του την αμφιβολία και, εν τέλει, την απόρριψη των προηγούμενων καθεστωτικών μύθων και προσπαθεί με ματιά νηφάλια στα τέλη της ζωής του να αποτιμήσει εκείνη την περίοδο, αποτίνοντας φόρο τιμής στη μνήμη των συμπολεμιστών του.

«Ο ανθυπολοχαγός μου» είναι μία εκ βαθέων εξομολόγηση ενός συγγραφέα που διήνυσε μεγάλη διαδρομή στη ζωή και στα γράμματα. Ανήκει στη χορεία των λογοτεχνικών έργων με θεματική από τον πόλεμο, αλλά, ουσιαστικά, είναι ένας ύμνος στη ζωή, στην αλληλεγγύη και στην αγάπη για τον πλησίον, ανεξάρτητα από τις συνθήκες, μέσα στις οποίες βρίσκεται υποχρεωμένος να ζήσει και να δράσει ο άνθρωπος.