Συνάντηση σε κάποιο ξεχασμένο ποίημα

Ο ποιητής

Όταν ακούει για έρευνες,

χαμογελά.

Όταν τα σκυλιά αλυχτούν,

μένει ατάραχος.

Σιγουρεύει την πέννα και το χαρτί,

προτού χαθεί για τα καλά.

Ας πάνε τώρα να ψάξουν όσο θέλουν.

Εκεί που αυτός έχει χαθεί

ποτέ δε θα μπορέσουν να τον βρούνε.

Τα κατατόπια τα ’μαθε καλά,

ολόκληρη ζωή όντας δραπέτης.

Ενδέκατη ποιητική συλλογή του Αντώνη Θ. Παπαδόπουλου μ’ έναν έντονα λυρικό τόνο καταθέτει απλά και λιτά τις απόψεις, τη συγκίνηση, την πορεία ζωής αναθυμούμενος όσα προηγήθηκαν: Απόμαχος από καιρό,/ αναπολεί σκανταλιές και θορύβους/ κι είναι σκέτος βραχνάς/ η ησυχία του βωβού σπιτιού της. («Δασκάλα», σ. 11). Στοχάζεται σ’ αυτά που εκτυλίσσονται πλάι του βρίσκοντας πάντα μια κουβέντα κι έναν στίχο να μιλήσει για τα ανθρώπινα. Τα δύσκολα που μας βαραίνουν: Δεν ήταν εύκολο/ να γίνει πιστευτό,/ ότι το φως από μόνο του δεν αρκεί./ Πρέπει κανείς να μπορεί/ να ψηλαφίζει στα σκοτάδια. («Δεν αρκεί», σ. 8). Και για το μάταιο ―σκληρή κι επώδυνη παραδοχή― αλλά ενδεχόμενη για αυτούς που βλέπουν τα πράγματα στις διαστάσεις του χώρου και του πεπερασμένου χρόνου μας: Κι αν λάμπανε τ’ αστέρια από ψηλά,/ μόνο τη λάμψη του χρυσού είχε στο νου του,/ χωρίς να σκέφτεται τη μέρα που περνά,/ την ομορφιά κάθε στιγμής που σβήνει./ Αυτός στ’ αλήθεια ήταν ένα τίποτα. («Ένα τίποτα», σ. 12).

Βαθειά ανθρώπινη ποίηση που σχεδόν αναβλύζει πηγαία με δωρικότητα στην έκφραση αλλά έντονο συναισθηματισμό για αυτό που καταθέτει. Βλ. τα ποιήματα «Εικόνα», σ. 16 (Έπειτα από χρόνια πολλά,/ ξεφυλλίζοντας χαρτιά κιτρινισμένα,/ τη συνάντησε πάλι/ σε κάποιο ξεχασμένο ποίημά του... και «Διάψευση» σ. 18: Φοβόταν μήπως δεν έρθει./ Στόλισε κομψά το σπίτι./ Κρέμασε τις χαρούμενες κουρτίνες./ Έβαλε κεντητό τραπεζομάντηλο,/ με τ’ ασημένια κηροπήγια της μάνας./ Η μουσική απαλή,/ έξοχα διαλεγμένη για την περίσταση./ Όμως φοβόταν μήπως δεν έρθει./ Όταν επιτέλους ήρθε, / τον είδε να χάνεται/ στην άκρη του καναπέ.

Ο Αντώνης Θ. Παπαδόπουλος δεν τρέφει αυταπάτες. προχωρά με απλά βήματα αναμετρώντας έργα και αφηγούμενος καταστάσεις, συχνά επώδυνες: Μπορεί να κουράστηκε λίγο περισσότερο,/ μα τελικά τα κατάφερε./ Ξάπλωσε ήρεμος στο κρεβάτι του./ Η κουβέρτα σκέπασε το κορμί./ Τα ψέματά του την απάτη. («Η "δουλειά"», σ. 21).

Αξίζει να σταθούμε σε ένα ακόμη ποίημα της συλλογής. Αληθινό και δύσκολο όπως τα λόγια του εκστομίζονται ως μνημόσυνο σ’ απόντες και ως πικρή διαπίστωση για κάποιους που κάποτε υπήρξαν στο διάβα μας:

Λειψοί υπολογισμοί

Συνηθίσαμε ν’ αγαπάμε μόνο πεθαμένους.

Αγαπάμε τη μάνα που πονούσε πριν από μας.

Τον πατέρα που ’χε λίγα τα λόγια,

μα πλήθος τα έργα.

Τη γιαγιά που άφησε μισό

το τελευταίο της παραμύθι.

Εκεί ξοδεύτηκε η αγάπη μας.

Για τους άλλους δεν έμεινε τίποτα

ή γιατί αγαπήσαμε πολύ αυτούς που φύγανε

ή γιατί η αγάπη μας έπεσε λίγη

και δε μας περίσσεψε.

Ίσως κι αυτούς που φύγανε

να μην τους αγαπήσαμε τελικά αρκετά

ή να μην τους το δείξαμε όταν έπρεπε.

Για όλους τους άλλους

η αδιαφορία μας περισσεύει.

Για κάποιους ακόμα και μίσος.

Μ.

Ο Αντώνης Θ. Παπαδόπουλος, με καταγωγή από τον Πλάτανο του Αιγίου, γεννήθηκε στα 1945 στη Νίκαια Πειραιά. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και άσκησε το δικηγορικό επάγγελμα στην Αθήνα. Με την ποίηση ασχολείται από τα νεανικά του χρόνια. Η πρώτη ποιητική του συλλογή Προβολή στον Ήλιο εκδόθηκε το 1966. Από τα φοιτητικά του χρόνια πήρε μέρος στην έκδοση περιοδικών κοινωνικού προβληματισμού και έχει δημοσιεύσει εκατοντάδες κείμενα σε διάφορα έντυπα. Έλαβε μέρος με εισηγήσεις και ομιλίες του σε συνέδρια, συμπόσια και ημερίδες λογοτεχνικού και ευρύτερα κοινωνικού χαρακτήρα και έχει παρουσιάσει το έργο πολλών ομοτέχνων του.

Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, στα ισπανικά, στα αλβανικά και στα σέρβικα ενώ έχουν περιληφθεί σε Ανθολογίες: «Νέα Γενιά» των εκδόσεων «Κέδρος» (1971), Δικηγόρων Ποιητών του Παν. Παναγιωτούνη (εκδ. «Πιτσιλός»), κ.ά.. Από το 1997 –με μικρές διακοπές– και για πάνω από δέκα χρόνια έγραφε κριτικά σημειώματα στο περιοδικό «Αιολικά Γράμματα». Έχει διατελέσει επί σειρά ετών μέλος του Δ.Σ. της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών, ιδρυτικό μέλος του Νέου Πνευματικού Κύκλου Καλλιθέας και αντιπρόεδρος στο πρώτο Δ.Σ. του, καθώς και συντάκτης των καταστατικών και νομικός παραστάτης γνωστών λογοτεχνικών σωματείων. Έχει επίσης συμμετάσχει σε πολλές ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές. Ο Καπνός αναθρώσκων είναι η ενδέκατη ποιητική του συλλογή και το δέκατο τέταρτο βιβλίο του.