«Ἀπὸ τὴν πρώτη του ἐμφάνιση ὁ Δραγούμης ἐκδηλώνεται ἀντικοινοβουλευτικός. Ἀποκρούει τὸ σύστημα καὶ περιφρονεῖ τὴν κοινοβουλευτικὴ ἀριστοκρατία ποὺ βγάζουν στὴν ἐπιφάνεια οἱ κάλπες. Ἀπὸ τὴν πρώτη του ἐμφάνιση ἐκδηλώνεται ἐπίσης ἀντιδημοκρατικός, ὄχι μόνον διότι συγγενεύουν οἱ δυὸ ἔννοιες, ὄχι μόνον διότι δὲν ἀνέχεται τὸ ἰσοπέδωμα καὶ ζητεῖ μιὰ διαφορετικὴ τοποθέτηση καὶ ἱκανοποίηση τῶν ἀξιῶν, ἀλλὰ καὶ διότι διαπιστώνει ὅτι ὁ λαὸς εἶναι ἀντιδημοκρατικὸς βαθύτατα. […] Ἀντικοινοβουλευτικός, ἀντιδημοκρατικός, ἀντικομματικὸς ὁ Δραγούμης, κατανοεῖ ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμή, ὅτι οἱ θεσμοὶ καὶ τὰ καθεστῶτα δὲν εἶναι σκοποὶ γιὰ τὰ Ἔθνη, ἀλλὰ μέσα καὶ ὅπλα. […] Μελετᾶ τὶς ἐπιδράσεις ποὺ μᾶς ἔρχονται ἀπὸ τὴ Δύση, τὶς «νέες ἰδέες» καὶ βρίσκει ὅτι οἱ νέες ἰδέες ἐπιβουλεύονται τὸ Ἔθνος περισσότερο ἀπὸ τοὺς γύρω ἐχθρούς. Φανερώθηκαν μὲ τὰ κηρύγματα τῆς γαλλικῆς Ἐπαναστάσεως, ἁπλώθηκαν μὲ τὴ Δημοκρατία, ἀποτελοῦν τὸ πνευματικὸ περιεχόμενο τοῦ «σύγχρονου πολιτισμοῦ», τοῦ ρεπουμπλικάνικου καὶ σοσιαλιστικοῦ. Καὶ ὁ πολιτισμὸς αὐτὸς μᾶς ἔρχεται ὕπουλος, μαλακός, καταπραϋντικός, γιομᾶτος χλιαρότητα, «μὲ τὴ φιλανθρωπία του, μὲ τὴν ἀλληλοβοήθειά του, μὲ τὸν κοινοβουλευτισμό του, μὲ τὸ ἰσοπέδωμά του καὶ μᾶς κάνει ὅλους τοὺς ἀνθρώπους ἴσους μὲ τοὺς μικρότερους».

Ἡ ἀνάγνωση τῆς μελέτης τοῦ Πέτρου Ὡρολογᾶ γιὰ τὸν Ἴωνα Δραγούμη, ἡ ὁποία τιμήθηκε μὲ κρατικὸ βραβεῖο τὸ 1939, εἶναι σήμερα σημαντικὴ ὄχι μόνο γιὰ ὅσους ἀρέσκονται νὰ ἀνατρέχουν στὴν ἱστορία τῶν πολιτικῶν ἰδεῶν τῆς πατρίδας μας. Εἶναι σημαντικὴ καὶ γιὰ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ ἔρθουν σὲ ἐπαφὴ μὲ συγγραφεῖς οἱ ὁποῖοι ἔδωσαν ἔμφαση στὴν ἀξία ποὺ ἔχει ἡ ἑλληνική μας καταγωγὴ καὶ τὸ προαιώνιο πολιτισμικὸ δυναμικὸ τοῦ ἑλληνισμοῦ γιὰ τὴν συνέχεια τοῦ ἐθνικοῦ μας βίου. Δὲν εἶναι τυχαῖο ὅτι συγγραφεῖς ὅπως ὁ Δραγούμης καὶ ὁ Ὡρολογᾶς ὄχι μόνο σπρώχνονται στὴν λήθη ἀπὸ τὸ σύγχρονο ἑλλαδικὸ ἐκδοτικὸ κατεστημένο ἀλλὰ καὶ ἐπιχειρεῖται ἡ διασάλευση τῶν ὅσων ἔπραξαν, ἔγραψαν καὶ ἐννόησαν.