Η νέα έκδοση του Φάουστ, ενός από τα κορυφαία έργα του νεότερου ευρωπαϊκού πνεύματος και της γερμανικής λογοτεχνίας, μονόγλωσση αυτή τη φορά, σε εισαγωγή, μετάφραση και σχόλια του Πέτρου Μάρκαρη. Η έμμετρη απόδοση των περίπου δώδεκα χιλιάδων στίχων του Γκαίτε είναι το μεταφραστικό έργο ζωής του διεθνούς συγγραφέα και μεταφραστή, ο οποίος δούλευε για αυτό πάνω από δέκα χρόνια. Ο Φάουστ ξεκινάει ένα μακρύ ταξίδι, το οποίο διασχίζει τέσσερις συνεχόμενες τραγωδίες: την τραγωδία των Λογίων, την τραγωδία της Μαργαρίτας, την τραγωδία της Ελένης και την τραγωδία της Ανθρωπότητας. Και όμως, παρά τον τεράστιο όγκο του και τις τέσσερις επιμέρους τραγωδίες, ο Φάουστ είναι κατά διαστήματα μια κωμικοτραγωδία χάρη στον Μεφιστοφελή και τα ειρωνικά έως σαρκαστικά σχόλιά του για τους ανθρώπους. Επί της ουσίας, ο Μεφιστοφελής είναι ο καθρέφτης του σύγχρονου ανθρώπου. Πέραν αυτού, το έργο ξεκινάει στον Μεσαίωνα αλλά μετακινείται αδιάκοπα μέσα στον χρόνο. Αφιερώνει μια ολόκληρη πράξη στην ελληνική μυθολογία και καταλήγει στην Ελένη. Ο πλούτος του έργου δεν είναι μόνο η δραματική ποίηση και οι τραγικές στιγμές που μας προσφέρει. Είναι και ο πλούτος των στιγμών που ζωντανεύουν από την αρχαία ελληνική ιστορία και τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό.
Θα μου επιτρέψετε να ξεκινήσω με τις καταληκτήριες παρατηρήσεις μιας σύντομης ομιλίας που, λόγω ξαφνικής θερινής νεροποντής, ποτέ δεν εκφωνήθηκε. Αναφερόμενος λοιπόν στα δύο προηγούμενα δοκιμιακά έργα του Κώστα Κουτσουρέλη, που αμφότερα κυκλοφόρησαν από τη Μικρή Άρκτο, σημείωνα τα εξής: «[Θεωρώ δε ότι] αν [η «Τέχνη που αυτοκτονεί» και το «Τι είναι και τι δεν είναι η ποίηση»] μεταφράζονταν στην αγγλική θα προξενούσαν εντύπωση εξαιρετική και θα χαιρετίζονταν ως εφάμιλλα ή και ανώτερα πολλών ονομαστών και πολυσυζητημένων αγγλόφωνων κειμένων που πραγματεύονται τα εν λόγω ζητήματα. >>>
Ολοκληρώνοντας τον Φάουστ του Γκαίτε, αυτό που μπορώ να καταθέσω ως το μέγα διακύβευμα της ανάγνωσής του είναι –κι ας ακουστεί παράξενο– η δυνατότητα μετάφρασης. Ειδικότερα δε, της διερεύνησης του κατά πόσον αυτή μπορεί να αποδώσει το πρωτότυπο κείμενο. Και ως παρεπόμενο βήμα, θα ήταν αδύνατο να μην αναφερθώ στη σθεναρή αντίσταση ενός πολυδαίδαλου κειμένου στις πλάγιες ματιές και τη διαγώνια ανάγνωση ενός σύγχρονου κοινού εθισμένου σε άλλου είδους παραστάσεις. >>>