Κι εγώ, μια απλή γυναίκα, (...) έπλαθα άθελά μου έναν αόρατο ακροατή, ώστε η ύπαρξή μου να αντιστοιχίζεται λεπτό το λεπτό με την απόλυτη και παντοδύναμη παρουσία του! Σκέφτηκα τότε πως όλο το μυστήριο της οδύνης δεν διέφερε από εκείνη τη σονάτα, χάριν της οποίας συνέκλιναν η φιλοσοφία, η ιστορία και η λογοτεχνία, παίζοντας τον ρόλο παρτιτούρας. Αυτό που ερμήνευε ο Μπέννο δεν ήταν παρά ο συσχετισμός των ίδιων των πραγμάτων μεταξύ τους. Όταν ξεπεραστεί ορισμένος βαθμός έντασης, ο πόνος μετατρέπεται σε οδύνη. Χαρακτηριστικό γνώρισμα του περάσματος από το ένα στο άλλο είναι η οξύτητα του πόνου και, κατ’ επέκταση, η εξουδετέρωση κάθε δυνητικής θετικής ή αρνητικής εξέλιξης στο μέλλον. Tότε είναι που χάνει κανείς κάθε ελπίδα μιας πιθανής ανακούφισης ή λύτρωσης. Και η απόγνωση αυτή καθιστά αδύνατη την απόσπαση της προσοχής από την ένταση του πόνου. Όταν πια η φαντασία δεν προσφέρει διέξοδο στον πόνο, αλλά τον επαναφέρει ξανά και ξανά, προξενείται ένα είδος κορεσμού που συνοδεύεται από μια γενικευμένη απάθεια, ταυτόσημη με την οδύνη παρά με τη συγκεκριμένη πηγή πόνου που την προξενεί.

Η Σάντρα Μπακεδάνο Χερ είναι Χιλιανή καθηγήτρια Πανεπιστημίου στη Φιλοσοφία με σπουδές στη Γερμανία. Στο μυθιστόρημά της, που μεταφράσηκε στα εληνικά με εξαιρετικό τρόπο από την Έλενα Σταγκουράκη, πραγματεύεται ένα πολύ δύσκολο θέμα. Οι ήρωές της, άτομα με παιδεία και καλλιέργεια, πάσχουν από ψυχικές διαταραχές και παλεύουν με τον “άλλο εαυτό”. Η συγγραφέας μιλάει με τη φωνή τους περιγράφοντας σε πρώτο πρόσωπο, όχι ως παρατηρητής αλλά ως υποκείμενο του βιώματος, αφενός μεν τη συμπτωματολογία της διπολικής διαταραχής, των κρίσεων πανικού, της διαδικασίας αποτοξίνωσης και το βαθύ αίσθημα του πόνου και της αγωνίας, αφετέρου την ενσυναίσθηση του προβλήματος και τον αγώνα συμφιλίωσης με τον “άλλο εαυτό” και την επιθετική “υγιή”κοινωνία.

Στην πλοκή η συγγραφέας ενσωματώνει, με άρτια τεχνική, πλήθος πληροφοριών: Στοιχεία από την καθημερινότητα της Χιλής κατά την περίοδο της δικτατορίας του Πινοτσέτ, τις ταξικές αντιθέσεις και τα ζητήματα πρόσβασης στην εκπαίδευση, στοιχεία για το ψυχιατρικό σύστημα της Χιλής κατά την ίδια περίοδο, σε αντιπαράθεση με την ψυχιατρική νοσηλεία στη Γερμανία. Στοιχεία για την προέλευση των οπιούχων ουσιών, τη σχέση της ηρωίνης με τη μορφίνη και τη φαρμακευτική χρήση της στις αρχές του 20ού αιώνα. Και βεβαίως, ως Καθηγήτρια Φιλοσοφίας πραγματεύεται με εξαιρετική πληρότητα για τα πλαίσια ενός μυθιστορήματος το ζήτημα του “δικαιώματος στην αυτοκτονία” κανοντας αναφορές στη φιλοσοφική σκέψη από τον Σωκράτη και τον Αριστοτέλη μέχρι τον Καντ και τον Σοπενάουερ.

“Μ”

Η Σάντρα Μπακεδάνο Χερ γεννήθηκε στο Βαλπαραΐσο της Χιλής το 1980. Είναι διδάκτωρ Φιλοσοφίας (Πανεπιστήμιο Λειψίας, Γερμανία, 2007) και αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Χιλής. Κύριος τομέας της έρευνάς της είναι η σκέψη Γερμανών στοχαστών του 19ου και 20ού αιώνα αλλά και η Φιλοσοφία Περιβάλλοντος. Από το 2008 μέχρι σήμερα έχει εκπονήσει πολλά ερευνητικά προγράμματα, τα πορίσματα των οποίων έχει παρουσιάσει σε διάφορα πανεπιστήμια της Λατινικής Αμερικής και της Ευρώπης, ενώ άρθρα της έχουν δημοσιευτεί σε διεθνώς αναγνωρισμένα περιοδικά.

Στα δοκιμιακά και μεταφραστικά της έργα συγκαταλέγονται: Filosofίa de la redenciόn, Antologίa de Philipp Mainländer. Estudio preliminar y traducciόn, εκδ. Fondo de Cultura Econόmica, Σαντιάγο Χιλής, 2011 και Wille zur Phantasie. Versuch, das Nichts bei Schopenhauer auszuloten, εκδ. Peter Lang/ Philosophie und Geschichte der Wissenschaften, 2007. «Ο αόρατος ακροατής» είναι το πρώτο της μυθιστόρημα.Ο

Η Έλενα Σταγκουράκη είναι υποψήφια διδάκτωρ (Μάιντς Γερμανίας, 2020) στις μεταποικιοκρατικές και πολιτιστικές σπουδές της Λατινικής Αμερικής. Μεταφράστρια λογοτεχνίας κυρίως από τα ισπανικά και τα γερμανικά (Τμήμα Ξένων Γλωσσών Μετάφρασης & Διερμηνείας, Κέρκυρα 2006, Χαϊδελβέργη Γερμανίας 2009), έχει ανθολογήσει και μεταφράσει την Ουρουγουανή Ιδέα Βιλαρίνιο (Τo άνθος της στάχτης, Νυχτερινά, ερωτικά και άλλα ποιήματα εκδ. Gutenberg 2015) και τον Γερμανό Γκέριτ Μπέκερ (εκδ. Περισπωμένη 2016). Έχει συνεπιμεληθεί τις 83 Ιστορίες Μπονζάι για το Σημείο Μηδέν (εκδ. Σιδέρης, 2017). Έχει συμμετάσχει σε ανθολογίες μετάφρασης και ποίησης και, ως σταθερή συνεργάτιδα περιοδικών, έχει δημοσιεύσει πολυάριθμες μεταφράσεις, θεματικά αφιερώματα, δοκίμια, ρεπορτάζ και κριτικογραφία.