«Άντες, πάμε στο δεντρό μας», μου ψιθύρισες στ’ αυτί μόλις σου είπα τα καθέκαστα. (...) Γροίκα εδά το σχέδιό μου. Εγώ, μαθές, γυμνάζομαι κι είμαι εκειά κοντά να την πετύχω ετούτηνά την αυτοσυγκέντρωση. Τοτενέ, θα μερώσω έναν κόρακα και θα τον διατάξω να μαθαίνει τα μαντάτα σου από τσ’ άλλους τσι κοράκους, εκειά που θα ’σαι -ήντα αυτοί είναι παντού- θα ’μαι κι εγώ σιμά σου να σ’ ακλουθώ. Άμε δα και μη σκιάζεσαι!»

Τώρα σε πίστεψα δεν σε πίστεψα, πάντως με βόλευε. (...) Με τον καιρό το συνήθισα και καθόλου δεν μ’ απασχολούσε η αληθοφάνειά του. Βρέθηκα πολλές φορές σε δύσκολη θέση, ακόμα και στου χάρο τα δόντια και τότε στρεφόμουν στα δέντρα, να πάρω δύναμη ν’ αντέξω.

 (Απόσπασμα, απ’ τους «Κοράκους», του πρώτου, από τα έξι διηγήματα της συλλογής)

Η πρώτη, από τις 6 ανθρώπινες ιστορίες που πραγματεύεται ο συγγραφέας στο βιβλίο του, ξεκινάει στην Κρήτη των αρχών του 20ού αιώνα (κι έτσι απολαμβάνουμε διαλόγους σε άψογη ντοπιολαλιά) και εξελίσσεται στην προπολεμική και κατοχική Αθήνα. Οι υπόλοιπες πέντε διαδραματίζονται με κέντρο την πρωτεύουσα σε μεταγενέστρες ιστορικές συγκυρίες που διακριτικά αναφέρονται και ενσωματώνονται στην πλοκή, ως χαρακτήρες της. Θέατρο δράσης των πρωταγωνιστών, η οδός Αιόλου με τους Αέρηδες και τη Χρυσοσπηλιώτισσα, το προδικτατορικό Μπουρνάζι, η Επίδαυρος, μια εκτεθειμένη στα καιρικά φαινόμενα γειτονιά στην Αθήνα της κρίσης. Οι ήρωες, μαχητές, γείτονές μας, με την αφήγηση να συλλαμβάνει τις στιγμές που διαγράφουν φαινομενικά συνθήκες παγιωμένες με αγώνα, όραμα, ιδρώτα και αίμα ατόμων και γενεών, που αποκαλύπτουν καταχωμένα «κοινά μυστικά», χωρίς να έχει προετοιμάσει την εμφάνισή τους, χωρίς να τους προσδίδει χαρακτηριστικά ειμαρμένης αλλά και χωρίς περιθώρια αναστροφής της δραματικής κατάληξής τους.

Ιστορίες βαθιά ανθρώπινες, που παρουσιάζονται από τον συγγραφέα με ευφυή και ποιητικό τρόπο και γλώσσα λιτή και βατή. Ιστορίες που αφήνουν μια γλυκόπικρη γεύση στον αναγνώστη. Γλυκόπικρη γιατί είναι σαν να μας μιλάει κάποιος στο αυτί συγκινημένος, ψιθυριστά, απ’ τη μια για τις ανισότητες και τις αδικίες που επιφυλάσσει η ζωή, απ’ την άλλη για την έμφυτη καλοσύνη που ποτέ δεν εκλείπει από την κοινωνία στην ιστορική εξέλιξη του κόσμου μας.

“Μ”

Σημείωμα του συγγραφέα για ένα λάθος [Να εικάσουμε μπορούμε μόνο.]

Χρόνια αναζητούσε η Ευγενία το σχέδιό της πεισμένη τελικά πως είχε χαθεί, χωρίς να ξέρει το πώς. Ενώ εγώ συμβιβασμένος με τις απιστίες της μνήμης μου δεν μπορώ να βεβαιώσω όλες τις λεπτομέρειες του ρόλου μου στο δικό μου σφάλμα. Η Άννα Παλιεράκη δεν είναι πια εδώ να την ρωτήσουμε. Το βιβλίο έχει ήδη τυπωθεί με λάθος πληροφορία για το έργο τής σελ. 52. Συγκεκριμένα, δεν είναι δουλειά της αδελφής μου Άννας, όπως αναγράφεται στη λεζάντα, αλλά της κόρης μου Ευγενίας που το ζωγράφισε [με μοντέλο τη φωτογραφία μιας νεκρικής μεξικάνικης μάσκας] στην εφηβεία της, όταν αναζητούσε δρόμο για τη ζωή της και ένοιωθε ισχυρή την έλξη από τις καλές τέχνες. Όταν στηνόταν το βιβλίο, αναζήτησα στο αρχείο μου έργα τής Άννας και το σχέδιο αυτό ήταν κολλημένο, με επιμέλεια, σε μια λευκή σελίδα του καταλόγου ατομικής της έκθεσης, στην «Γκαλερί Κρεωνίδη», του 1990. Εγώ έκανα μια μόνο –επιπόλαιη– σκέψη, πως ήταν μεταξοτυπία, δώρο της καλλιτέχνιδας στους επισκέπτες της έκθεσης και δεν πρόσεξα καν πως το έργο ήταν πρωτότυπο «μολύβι», αγνοώντας, επιπλέον, την απουσία υπογραφής. Το λάθος μου αποκαλύφθηκε όταν η Ευγενία πήρε το βιβλίο στα χέρια της. Ως δράστης, θέλω να ζητήσω συγγνώμη, αλλά γίνεται; Η Άννα δεν θα την δεχόταν αφού το έργο που της απόδωσα έχει ποιότητα αντάξιά της. Η Ευγενία είναι πολύ ευχαριστημένη που βρέθηκε το σχέδιό της. Ζητώ γενικά συγγνώμη από όποιον αισθάνεται πως έχει θιγεί. Και μένω μετέωρος, με τη μεταφυσική εικασία πως η Άννα μου έστειλε μήνυμα για ένα καλλιτεχνικό ταλέντο που κατευθύνθηκε όμως σε άλλο τομέα των ανθρωπιστικών δραστηριοτήτων.

Απόστολος Παλιεράκης

Ο Aπόστολος Παλιεράκης γεννήθηκε στους Aγίους Aναργύρους Aττικής το 1943 και κατάγεται από την Kρήτη. Σπούδασε στη Θεσσαλονίκη και άσκησε το επάγγελμα του Πολιτικού Μηχανικού ως ελεύθερος επαγγελματίας και ως υπάλληλος του ΟΣΕ. Ποιήματα και διηγήματά του έχουν δημοσιευτεί σε λογοτεχνικά περιοδικά και ιστότοπους. Ήδη από τις εκδόσεις Μανδραγόρας κυκλοφορούν 5 ποιητικές συλλογές του [Ενήμερα-εφήμερα-αν..., 2010· Μεταποίηση σε στιγμές διαρκείας (IMITELEIS), 2011· Bραχύσωμες πτήσεις παρεκκλίνουσες, χαϊκού, 2017· Ανέτοιμος σε τρικυμία, 2018· Τριλογία σιωπών, 2020] και 2 συλλογές διηγημάτων [Υδάτινος Ταξιδιώτης, 2013· Φύλλα δάφνης, 2015]