ΠΡΟΛΟΓΟΣ ......................................................................................................................         V

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ ..............................................................................................      ΧΙIΙ

§ 1. ... ΕΙΣΑΓΩΓΗ ...............................................................................................................         1   

§ 2. .. Ο υποχρεωτικός χαρακτήρας της προδικασίας διαμεσολάβησης - ενδοιασμοί συμβατότητας με το δικαίωμα δικα­στικής ακρόασης και το δικαίωμα παροχής έννομης προστασίας .................................................................................................................................... 8       

2.1.... Εισαγωγή ..............................................................................................................         8 

2.2.... Συγκριτικά δεδομένα ......................................................................................       11 

2.3.... Η προσφυγή σε υποχρεωτική προδικασία εναλλακτικών μεθόδων επίλυσης της διαφοράς υπό το πρίσμα της νομολογίας του ΔΕΕ και του ΕΔΔΑ..................................       21 

2.4.... Η συνταγματικότητα της υποχρεωτικής προδικασίας διαμεσολάβησης υπό το πρίσμα του ελληνικού δικαίου..............................................................................................       26 

2.5.... Αποτίμηση της υποχρεωτικής προδικασίας διαμεσολάβησης υπό το πρίσμα της αρχής της αναλογικότητας ................................................................................................       35 

2.5.1.. Εισαγωγικές παρατηρήσεις ............................................................       35   

2.5.2.. Ειδικότερα, η νομοθετική ratio της υποχρεωτικής προδι­κα­σίας διαμεσολάβησης κατά τους Ν. 4512/2018 και 4640/ 2019 ..............................................................       40 

2.6.... Η αξιολόγηση της συμβατότητας της υποχρεωτικής προδικασίας διαμεσολάβησης υπό το Ν. 4512/2018 στην ΔιοικΟλΑΠ 34/2018 ......................................................       43

2.6.1.. Το δικονομικό πλαίσιο της υποχρεωτικής προδικασίας διαμεσολάβησης υπό το Ν. 4512/2018.......................................................................................................................       43

2.6.2.. Η θέση της ΔιοικΟλΑΠ 34/2018......................................................       45

2.6.3.. Κριτική επισκόπηση της ΔιοικΟλΑΠ 34/2018..........................       55

2.7.... Kύρια χαρακτηριστικά της υποχρεωτικής προδικασίας διαμεσο­λάβησης υπό το Ν. 4640/2019 και προβληματισμοί συμβατότητας των προς στα άρθρα 6 § 1 ΕΣΔΑ και 20 Συντ.                         59

2.7.1..... Προδιάθεση...........................................................................................       59

2.7.2..... Τα κύρια στοιχεία του συστήματος υποχρεωτικής προδικασίας διαμεσολάβησης όπως αυτή διαρθρώνεται στο Ν. 4640/2019.................................................       60

2.7.3..... Η κρίση της ΔιοικΟλΑΠ 56/2019 υπέρ της συμβατότητας της νέας ρύθμισης της υποχρεωτικής προδικασίας διαμεσολάβησης......................       65

2.7.4..... Κριτικές παρατηρήσεις επί της ΔιοικΟλΑΠ 56/2019..........       73

2.7.5..... Προβληματισμοί ως προς την προσφορότητα του μέτρου της υποχρεωτικής προδικασίας διαμεσολάβησης σε σχέση με τον επιδιωκόμενο νομοθετικό σκοπό                 84

2.7.6..... Η συμμετοχή του πληρεξουσίου δικηγόρου στην προ­δικασία διαμεσολάβησης υπό το Ν. 4640/2019................................................................................................       87

2.7.7..... Θέματα συμβατότητας της υποχρεωτικής παράστασης δικη­γόρου στην προδικασία διαμεσολάβησης υπό το πρίσμα της Οδηγίας 2008/52. Προβλήματα νοηματικής οριο­θέ­τησης της εξαίρεσης των «καταναλωτικών δια­φορών»            88

2.7.8..... Η υποχρεωτική αυτοπρόσωπη παράσταση του διαδίκου στην προδικασία διαμεσολάβησης «μετά» του πληρε­ξουσίου δικηγόρου......................................       93

2.7.9..... Η αναστολή των δικονομικών προθεσμιών, της παραγρα­φής και της αποσβεστικής προθεσμίας.............................................................................................       97

2.7.10. Η οικονομική επιβάρυνση του διαδίκου από την υποχρεωτική αρχική συνεδρία ως φραγμός στην πρόσβαση στη δικαιοσύνη.................................................       98

2.7.11. Η επαναφορά του δικαστικού ενσήμου στις αναγνω­ριστικές αγωγές αρμοδιότητας πολυμελούς πρωτοδικείου ως μέτρο προώθησης της υποχρεωτικής προδικασίας διαμεσολάβησης...................................................................................     100

2.7.12.. Η αρμοδιότητα της Κεντρικής Επιτροπής Διαμεσολάβησης προς επιλογή του προσώπου του διαμεσολαβητή σε περίπτωση διαφωνίας των διαδίκων (7 § 1 Ν. 4640/2019)              118

2.7.13.. Υποχρεωτική προδικασία διαμεσολάβησης ακόμη και στην περίπτωση που το πρακτικό αδυνατεί να υποκαταστήσει την έννομη προστασία που παρέχει η δικαστική απόφαση;         ..................................................................................................................... 122

2.7.14.. Προβληματισμοί ως προς την αναγκαιότητα, προσφορότητα και αναλογικότητα του μέτρου της ποινής απαραδέκτου της συζήτησης, εφόσον ο σκοπός του νομοθέτη μπορεί να επιτευχθεί με ηπιότερα μέσα: η περίπτωση της χρήσης από τους διαδίκους άλλων μηχανισμών εναλλακτικής επίλυσης της διαφοράς και ιδίως της δικαστικής διαμεσολάβησης.....................................................................................................................     125

2.7.15.. Νομοθετικοί περιορισμοί ως προς την κτήση της ιδιότητας του εκπαιδευτή διαμεσολαβητών..................................................................................     132

2.7.16.. Περιορισμός της ευθύνης του διαμεσολαβητή μόνον για δόλο             134

2.8.... Μερική σύνθεση και ερμηνεία των άρθρων 6 και 7 Ν. 4640/2019 ενόψει του Συντάγματος και της ΕΣΔΑ..........................................................................................................................     136

§ 3.... Τα κύρια χαρακτηριστικά της ρύθμισης της υποχρεωτικής διαμεσολάβησης στο Ν. 4640/2019 – διαφορές από τις λοιπές μεθόδους εξωδικαστικής επίλυσης της διαφοράς                  138....................................................................................................................................

3.1.... Γενικά........................................................................................................................     138 

3.2.... Ορισμός της διαμεσολάβησης και εννοιολογική οριοθέτησή της έναντι της διαιτησίας και των λοιπών εναλλακτικών μεθόδων επίλυσης των διαφορών...........     139 

3.3.... Μορφές διαμεσολάβησης στο Ν. 4640/2019 ......................................     146 

§ 4.... Πεδίο εφαρμογής της υποχρεωτικής προδικασίας της δια­μεσολάβησης             148      

4.1.... Γενικές Παρατηρήσεις.......................................................................................     148

4.2.... Εξουσία διάθεσης του αντικειμένου της διαφοράς...........................     150

4.3.... Οικογενειακές διαφορές (6 § 1 στ. α’  Ν. 4640/2019).........................     159

4.4.... Οι διαφορές που καταλαμβάνονται από την τακτική διαδικασία (6 § 1 στ. β’ Ν. 4640/2019)    .................................................................................................................................... 168

4.5.... Διαφορές από σύμβαση στην οποία περιλήφθηκε ρήτρα διαμεσο­λάβησης (6 § 1 στ. γ’ Ν. 4640/2019)....................................................................................................................................     173

4.5.1.. Έγγραφη σύμβαση που περιέχει ρήτρα διαμεσολάβησης.     174

4.5.2.. Γενικά..........................................................................................................     174

4.5.3.. Ειδικότερα το περιεχόμενο της ρήτρας διαμεσολάβησης. Διάκριση από ρήτρες εξωδικαστικής επίλυσης της διαφοράς......................................................................     176

4.5.4.. Τύπος της ρήτρας διαμεσολάβησης.............................................     177

4.5.5.. Αυτοτέλεια της ρήτρας διαμεσολάβησης και αντικειμενικά όρια της                  178

4.5.6.. Υποκειμενικά όρια της ρήτρας διαμεσολάβησης...................     180

4.5.7.. Ζητήματα εφαρμοστέου δικαίου στη ρήτρα διαμεσολά­βησης    184

4.6.... Εξαιρέσεις από την υποχρεωτική προδικασία διαμεσολάβησης (6 § 2 N. 4640/2019)                191

4.7.... Αναγκαίοι περαιτέρω ερμηνευτικοί περιορισμοί της υποχρεωτικής προδικασίας διαμεσολάβησης    .................................................................................................................................... 196

4.8.... Παρέκβαση: αναγκαιότητα προδικασίας διαμεσολάβησης και στην περίπτωση της πολιτικής αγωγής;  ................................................................................................................     199

§ 5.... Η επίσπευση της προδικασίας υποχρεωτικής διαμεσολάβησης      201      

5.1.... Εισαγωγή................................................................................................................     201

5.2.... Η έγγραφη ενημέρωση του εντολέα για τη δυνατότητα επίλυσης της διαφοράς του μέσω διαμεσολάβησης..................................................................................................     202

5.3.... Επίσπευση της υποχρεωτικής αρχικής συνεδρίας.............................     210

5.3.1..... Το προαιρετικό διερευνητικό προστάδιο επιλογής διαμε­σολαβητή κοινής αποδοχής  ..................................................................................................................... 210

5.3.2..... Ορισμός διαμεσολαβητή από την Κεντρική Επιτροπή Δια­μεσολάβησης                        211

5.3.3..... Η κίνηση της καθεαυτής διαδικασίας για την υποχρεωτική αρχική συνεδρία από το διαμεσολαβητή.....................................................................................     215

5.3.4..... Το «αίτημα προσφυγής στη διαδικασία διαμεσολάβησης»        215

5.3.5..... Ζητήματα νομιμοποίησης κατά την επίσπευση της προ­δικασίας διαμεσολάβησης       ..................................................................................................................... 217

5.3.6..... Συνέπειες από την υποβολή του αιτήματος προς στον διαμεσολαβητή κατ’ άρθρο 7 § 2 εδ. α’ Ν. 4640/2019.....................................................................................     218

5.3.7..... Η περαιτέρω κοινοποίηση του αιτήματος προς τα λοιπά μέρη της διαφοράς              218

5.3.8..... Καθορισμός του τόπου και χρόνου της υποχρεωτικής αρχικής συνεδρίας (7 § 2 εδ. γ’ Ν. 4640/2019)..............................................................................................     219

5.3.9..... Κλήση των μερών στην υποχρεωτική αρχική συνεδρία από το διαμεσολαβητή (7 § 2 εδ. δ’ Ν. 4640/2019).........................................................................................     221

5.3.10.. Κλήτευση στην υποχρεωτική αρχική συνεδρία προσώπων αγνώ­στου διαμονής         ..................................................................................................................... 223

5.3.11. Κλήτευση στην υποχρεωτική αρχική συνεδρία των εγκατε­στημένων στην αλλοδαπή μερών.....................................................................................................................     225

5.3.12.. Άρνηση του παραλήπτη της κλήσης να χορηγήσει από­δειξη παραλαβής                      229

5.4.... Η υποχρεωτική αρχική συνεδρία...............................................................     230

5.4.1.. Η συμμετοχή των μερών στην υποχρεωτική αρχική συν­εδρία   230

5.4.1.1.. Ο κανόνας του αυτοπρόσωπου χαρακτήρα της συμ­μετοχής του μέρους στη διαμεσολάβηση και οι εξαιρέσεις του..........................     230

5.4.1.2.. Ο ρόλος του πληρεξουσίου δικηγόρου στην υπο­χρεωτική αρχική συνεδρία      ........................................................................................................ 241

5.4.2.. Συμμετοχή τρίτων προσώπων στην υποχρεωτική αρχική συνεδρία                   247

5.5.... Αντικείμενο και διάρκεια της υποχρεωτικής αρχικής συνεδρίας          248

5.6.... Περάτωση της υποχρεωτικής αρχικής συνεδρίας.............................     250

5.7.... Αμοιβή του διαμεσολαβητή και οικονομικές διαφορές μεταξύ δια­μεσολαβητή και των μερών από τις υπηρεσίες της υποχρεωτικής αρχικής συνεδρίας.......................     252

5.8.... Συνέπειες για του μετέχοντες στην υποχρεωτική προδικασία διαμεσολάβησης                        254

§ 6.... Το ανασταλτικό αποτέλεσμα της υποχρεωτικής αρχικής συνεδρίας                     260

§ 7.... Παράλειψη των διατυπώσεων της υποχρεωτικής αρχικής συνεδρίας και κήρυξη του απαράδεκτου της συζήτησης...................................................................     264

§ 8.... Η επιβολή των χρηματικών ποινών του άρθρου 7 § 6 Ν. 4640/2019                       267

§ 9.... Το πρακτικό επίλυσης της διαφοράς...................................................     271

9.1... Μετάπτωση σε διαδικασία διαμεσολάβησης μετά την υπο­χρεω­τική αρχική συνεδρία και επιτυχής περάτωση της τελευταίας. Στοιχεία του πρακτικού....................     271

9.2... Το πρακτικό διαμεσολάβησης ως εκτελεστός τίτλος. Προϋπο­θέσεις και διαδικασία περιαφής      .................................................................................................................................... 273

9.3... Έννομα αποτελέσματα του πρακτικού με το οποίο ρυθμίζονται και έννομες σχέσεις πέραν της επίδικης.................................................................................................................     276

9.4... Διαπλαστική ενέργεια και πρακτικό διαμεσολάβησης...............     279

9.5... Συμπλήρωση του πρακτικού διαμεσολάβησης με τη σύνταξη συμβολαιογραφικού εγγράφου (8 § 4 Ν. 4640/2019).................................................................................................     280

9.6... Οι δικονομικές ενέργειες του πρακτικού διαμεσολάβησης......     284

9.6.1. Η κατάργηση της δίκης...................................................................     284

9.6.2. Το απαράδεκτο της επαναφοράς της αγωγής για την επιλυθείσα διαφορά               286

§ 10... Θέματα διαχρονικού δικαίου...................................................................     291

§ 11... Ερμηνευτικά πορίσματα της μελέτης...............................................     293

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ................................................................................................................     329

Α. Ξενόγλωσση.................................................................................................................     329

Β. Ελληνική ......................................................................................................................     332

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ........................................................................................................     347

Ι.... Συνοπτικά στατιστικά στοιχεία από την κίνηση των πρωτοδικείων της επικράτειας (2017-2018)        ........................................................................................................................................ 349

ΙΙ.... Σχέδιο Νόμου 28.12.2017 (όπως παραδόθηκε στη δημόσια διαβούλευση)         350

ΙΙΙ... ΑιτΕκθ N. 4512/2018 (μόνον τα τμήματα που αφορούν τη διαμεσολάβηση)    369

ΙV. . Σχέδιο Νόμου της 2.10.2019 (όπως παραδόθηκε στη δημόσια διαβούλευση)   387

V.... ΑιτΕκθ του Σχεδίου Νόμου της 2.10.2019 (όπως παραδόθηκε στη δημόσια διαβούλευση)                   400

VI... ΑιτΕκθ του Σχεδίου Νόμου (όπως κατατέθηκε στη βουλή)......................     408

VII. ΑιτΕκθ της τροπολογίας που ψηφίσθηκε ως άρθρ. 42 Ν. 4640/2019...     464

VIII.      Πρακτικό Διοικητικής Ολομέλειας ΑΠ 56/2019                     466