Στις 392 σελίδες του Δοκιμίου για το μυστήριο της Ιστορίας ο Jean Danielou, επιχειρεί μια από τις πλέον επιτυχείς απόπειρες της σύγχρονης ρωμαιοκαθολικής θεολογίας να έρθει σε γόνιμο διάλογο με την περιβάλλουσα πραγματικότητα της εποχής της. Παρά τη σχετική παλαιότητά του (γράφτηκε το 1953) το βιβλίο αυτό εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα επίκαιρο για τη σύγχρονη ορθόδοξη θεολογία, τόσο με τις προϋποθέσεις (ειδικά με αυτές), όσο και με τις επιμέρους θέσεις του. Στο έργο τούτο ο επιφανής Γάλλος θεολόγος εξετάζει καταρχήν διάφορα προβλήματαπου σχετίζονται με την ερμηνευτική προσέγγιση του νοήματος της Ιστορίας (π.χ. τη σχέση γενικής και ιερής Ιστορίας, τη σχέση του Χριστιανισμού προς τους διάφορους πολιτισμούς), ενώ στη συνέχεια επιχειρεί να αναδείξει και περιγράψει τα ιδιαίτερα γνωρίσματα μιας χριστιανικής θεώρησης του νοήματος της Ιστορίας. Στο τελευταίο μέρος πραγματεύεται τις αποφάσεις τις οποίες καλείται να λάβει ο χριστιανός για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που τον περιβάλλουν.