Σε μια τάξη σχολείου οι έφηβοι μαθητές είναι γράμματα, όχι ονόματα. Εκπαιδεύονται να αναπαράγουν προπαγανδιστικά σλόγκαν που ακούνε στο ραδιόφωνο και κάνουν ιδανικό τους τον σαρκασμό και την πίστη στη διαίρεση των ανθρώπων σε ανώτερους και κατώτερους. Ο δάσκαλός τους προσπαθεί να μην οργίζεται για να μη χάσει τη δουλειά του και για να βγει κάποτε στη σύνταξη και ακολουθεί τις μυστικές εγκυκλίους της Επιθεώρησης, για να τονώσει τα πατριωτικά αισθήματα και την πολεμική ετοιμότητα των μαθητών του.
Θα βρεθούν σε μια κατασκήνωση κοντά σε ένα απομακρυσμένο χωριό για συμπληρωματική στρατιωτική εκπαίδευση. Η επαφή με μια άλλη πραγματικότητα θα ταράξει τις ισορροπίες. Ο δάσκαλος θα διαβάσει κρυφά το ημερολόγιο ενός μαθητή αλλά δεν θα το ομολογήσει, και αυτό θα είναι η αφορμή για μια δολοφονία.
Στη δίκη που θα ακολουθήσει τα εμπλεκόμενα πρόσωπα θα πρέπει να αντιμετωπίσουν την ευθύνη και την αλήθεια.
Τελικά, ο πραγματικός ένοχος και οι ηθικοί αυτουργοί θα αποκαλυφθούν, με όλες τις αναπόφευκτες συνέπειες και παράπλευρες απώλειες που απαιτεί η αποκατάσταση της αλήθειας.
Μεσοπόλεμος. Η χώρα βρίσκεται υπό το απολυταρχικό καθεστώς του Ανώτερου Πληβείου.
Άνθρωποι ψάρια κολυμπάνε σε έναν κόσμο με μόνο ζητούμενο την υποταγή. Σε τέτοιες εποχές, σύμφωνα με τον Έντεν φον Χόρβατ, απουσιάζει η αλήθεια η οποία αντικαθίσταται από το ψέμα. .
Ο συγγραφέας αναζητά με απόγνωση και κρυφή ελπίδα ξανά τον Θεό. Όχι έναν Θεό που προσφέρει το απάγκιο της πίστης, αλλά έναν Θεό που είναι ταυτισμένος με την αλήθεια.
Ο Χέρμαν Χέσσε έγραψε για το μυθιστόρημα του Χόρβατ το 1938 ότι είναι "μεγαλειώδες και αιχμηρό για την ηθική κατάσταση του κόσμου".
Πραγματικά, το μεγαλείο της γλώσσας και ο εκπληκτικός τρόπος που ο συγγραφέας φωτίζει την ανθρώπινη ψυχή είναι ο λόγος της σπουδαιότητάς του.
Ο ίδιος ο Χόρβατ έχει γράψει για το βιβλίο του: "Είναι ένα βιβλίο ενάντια στους (πνευματικά) αναλφάβητους, ενάντια σ` αυτούς που γνωρίζουν μεν ανάγνωση και γραφή, αλλά δεν ξέρουν τι γράφουν και δεν καταλαβαίνουν τι διαβάζουν. Εγώ το έγραψα για τους νέους που σήμερα είναι τελείως διαφορετικοί απ` ότι οι χοντροί Φιλισταίοι που προσποιούνταν τους νέους. Από τη βρώμα και τη λάσπη ξεπηδάει μια καινούργια γενιά. Αυτή είναι που θέλω ν` αναφέρω στο βιβλίο μου. Θα μάθει από τα λάθη και τις αμφιβολίες μας! Ακόμα κι αν μόνο ένας αγαπήσει αυτό το βιβλίο, θα είμαι ευτυχής! (Κι όλα αυτά είναι τόσο αληθινά, τόσο αληθινά! Πιστεύω στον Θεό. Πιστεύω ότι υπάρχει κάτι που μας καθοδηγεί. Πιστεύω ότι υπάρχει ένας κυρίαρχος των συμπτώσεων. Επίσης, το κακό έχει σκιώδεις πλευρές. Γιατί και οι σκιές είναι μερικές φορές καλές)".
