Σύμφωνα με την παράδοση, όλα άρχισαν όταν ο Πάπας Ουρβανός Β΄ κάλεσε τους ιππότες της Ευρώπης να απελευθερώσουν την Ιερουσαλήμ από το Ισλάμ. Μήπως όμως ο πραγματικός καταλύτης βρισκόταν κάπου πολύ μακριά στα ανατολικά της Ρώμης; Ο Πίτερ Φράνκοπαν αντικρούει εδραιωμένες ερμηνείες μιας χιλιετίας, μετατοπίζοντας το κέντρο βάρους στην  Κωνσταντινούπολη και τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.

Η Πρώτη Σταυροφορία όρισε τις τύχες του Μεσαίωνα. Εγκαθίδρυσε την κοινή ταυτότητα της ιπποσύνης της Ευρώπης, στηρίζοντάς την απαρέγκλιτα στη χριστιανική πίστη. Επηρέασε τη συμπεριφορά των ιπποτών, με την ευλάβεια και το καθήκον να αναδεικνύονται πολύτιμα προσωπικά χαρίσματα, τα οποία υμνήθηκαν σε ποιήματα και πεζά, τραγούδια και έργα τέχνης. Εξιδανίκευσε την ιδέα του ευσεβή ιππότη, που πολεμάει για τον Θεό. Καθιέρωσε τον Πάπα ως ηγέτη όχι μόνο πνευματικής σπουδαιότητας, αλλά και πολιτικής βαρύτητας. Έδωσε έναν κοινό σκοπό στις δυτικές ηγεμονίες, δημιουργώντας ένα πλαίσιο, στο οποίο η υπεράσπιση της Εκκλησίας ήταν όχι μόνο επιθυμητή, αλλά και επιβεβλημένη. Με την Πρώτη Σταυροφορία γεννήθηκαν οι ιδέες και οι δομές που διαμόρφωσαν την Ευρώπη μέχρι τη Μεταρρύθμιση.