Το β΄ μισό του 8ου αιώνα π.Χ. αποτέλεσε μία περίοδο έντονων ανακατατάξεων για τις ελληνικές κοινότητες του ευρύτερου αιγαιακού χώρου. Η αύξηση του πληθυσμού σε συνδυασμό με την έλλειψη καλλιεργήσιμων γαιών, μαζί με τις αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ των ευγενών, οδήγησε μέρος του πληθυσμού των περιοχών αυτών να εγκαταλείψει τις πατρίδες του αναζητώντας μια καλύτερη ζωή σε τόπους μακρινούς. Το μεγαλύτερο μέρος των ανθρώπων αυτών κατευθύνθηκε προς τη Σικελία και τη Ν. Ιταλία. Εκεί δημιουργήθηκαν πλήθος ελληνικών κοινοτήτων που εξελίχθηκαν σε πόλεις και με τη σειρά τους ίδρυσαν νέες πόλεις. Στο βιβλίο αυτό επιχειρείται μία ανασύνθεση της πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής οργάνωσης των πόλεων αυτών από την ίδρυσή τους έως τις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ., επιδιώκοντας να καλυφθεί ένα σημαντικό κενό στην ελληνική βιβλιογραφία, η οποία δεν έχει ασχοληθεί έως τώρα με την περιοχή της Μεγάλης Ελλάδας. Στην προσπάθεια αυτή, πέρα από τις αναφορές της αρχαίας γραμματείας, αξιοποιούνται και μια πληθώρα αρχαιολογικών δεδομένων (νομίσματα, κεραμική, νεκροταφεία, οικισμοί των γηγενών, αστικός χώρος των πόλεων).