Οι πνευματικές αξίες και ο σύγχρονος άνθρωπος

Σήμερα (στον απόηχο αυτού του αντινομικού
αιώνα που φεύγει), πρέπει να διαθέτει κανείς ο‐
ξύτατη αίσθηση και διαίσθηση για ν’ ανακαλύ‐
πτει τα ίχνη που αφήνει το ανθρώπινο πνεύμα
στο ακαλλιέργητο έδαφος των ενστίκτων. Γιατί το
έδαφος αυτό είναι τόσο ανώμαλο κι ανεξερεύνη‐
το, ώστε τα χνάρια που αφήνει πάνω του το
πνεύμα, να είναι μόλις ή καθόλου αντιληπτά απ’
τους ευαίσθητους αναζητητές του. Ολόκληρος ο
ατομικός και ο κοινωνικός χώρος είναι σκεπα‐
σμένος με τους κάκτους και τις παραφυάδες των
ταπεινών ενστίκτων και των άγριων παθών. Η
ψυχολογία της ομάδας και η ψυχολογία του ατό‐
μου, μας δίνουν ανεπιφύλακτα τη θλιβερή αυτή
κατάθεση. Μια κατάθεση δυσοίωνη, που στηρί‐
ζεται σε θεμέλια επιστημονικά, αντλώντας τα
τεκμηριωμένα της πορίσματα από τους χώρους
της Βιολογίας, της Κοινωνιολογίας και της Κοι‐
νωνιοβιολογίας (Sociobiology). Η ψυχολογία (και η
φιλοσοφία) της ανθρώπινης συμπεριφοράς (behavior),
που τις τελευταίες δεκαετίες έχει να μας
προσφέρει πολλές γνώσεις και αποκαλύψεις, έρ‐
χεται να μας βεβαιώσει για την απελπιστικά
βραδύτατη πορεία του «εξανθρωπισμού» του αν‐
θρώπου. Και σ’ αυτό ακριβώς το γεγονός οφείλεται
η διάψευση των ελπίδων, ένα σωρό αισιόδοξων
ανθρωπιστών, μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο,
που στάθηκε μια βαθύτατη τομή στην ιστορία του
ανθρώπου. Υποθέσανε πολλοί, πως ύστερα από
την τραγική κακομεταχείριση των ανθρώπινων
δικαιωμάτων και αξιών, σ’ αυτόν τον αδυσώπητο
πόλεμο, θα φρονηματίζονταν όλοι οι λαοί, και οι
πνευματικές αξίες θα γνώριζαν μια καινούρια
άνθιση. Αλλά διαψεύσθηκαν οικτρά οι προσδοκίες
τους. Οι ανθρωπιστικές αξίες γνώρισαν καινούρια
κακομεταχείριση στη διάρκεια πολλών θερμών
και ψυχρών νέων πολέμων στον πλανήτη μας. Ο
πόνος, η δυστυχία και η ντροπή, η ταπείνωση, η
τρομοκρατία και η ανελευθερία, στις χώρες του
τρίτου κόσμου, στις κοινωνίες του πρώην «υπαρ‐
κτού σοσιαλισμού» αλλά και στη γηραιά ήπειρο
της «πολιτισμένης» Ευρώπης, αντί να υποχωρούν,
σημειώνουν έξαρση. Το άγχος του σύγχρονου
ανθρώπου πολλαπλασιάζεται και όλα τα «σημεία
των καιρών» τον ωθούν σ’ έναν απαισιόδοξο
σκεπτικισμό...

https://www.lexitipon.gr/product/559/o-kalliergimenos-epistimwn-nthrwpos.html