Κεντρική ηρωίδα του βιβλίου είναι η Ίντα, μια φτωχή δασκάλα από το Νότο, μισοεβραία στην καταγωγή, η οποία ζει στη Ρώμη. Η ίδια έχει χηρέψει πρόσφατα και ο πόλεμος τη βρίσκει με τον έφηβο γιο της Νίνο και με το μικρό Ουζέπε, τον απρόσμενο καρπό του βιασμού της από έναν άγνωστο Γερμανό στρατιώτη. Μπροστά στα μάτια τούτης της γυναίκας αρχίζει να ξεδιπλώνεται η φρίκη μιας ολόκληρης εποχής. Ο Νίνο φεύγει για το μέτωπο και η πρωταγωνίστρια παλεύει για να επιβιώσει, συντροφιά με τον Ουζέπε, ένα ευαίσθητο παιδί που, εν μέσω της καταστροφής, καθίσταται η μοναδική πηγή νοήματος για τη ζωή της. Όμως η Ιστορία, αυτή η ανεξέλεγκτη δύναμη που σαρώνει τα πάντα στο πέρασμά της, αποδεικνύεται πάντοτε ανελέητη. Η απελευθέρωση και η ειρήνη, παρά τις όποιες προσδοκίες καλλιεργούν, δεν καταφέρνουν να εξευμενίσουν τον άλλο γνώριμο εφιάλτη, δηλαδή την κοινή, σκληρή και άτεγκτη πανανθρώπινη μοίρα. Η Ιστορία παραμένει το δημοφιλέστερο έργο της Έλσα Μοράντε, ένα μνημειώδες μυθιστόρημα που έχει κερδίσει τη μάχη με το χρόνο και συγκαταλέγεται στα αριστουργήματα της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας λογοτεχνίας.

«Η Ιστορία είναι ένα μυθιστόρημα μιασματικό, όπως τα ζητήματα για τα οποία δεν γίνεται λόγος, ένα μυθιστόρημα εκβιαστικό, επειδή ακριβώς παρουσιάζει ενώπιόν μας ό,τι θέλουμε όλοι να ξεχάσουμε [...] Και είναι το μοναδικό μυθιστόρημα της συγγραφέως που το αφηγείται η ίδια η Έλσα Μοράντε, με τον τόνο και τη χροιά της φωνής της, η οποία εναρμονίζεται εδώ με την πρόδηλη πρόθεσή της να περιορίσει όσο είναι δυνατόν το ποσοστό του φανταστικού, προσδίδοντας έτσι σε αυτό το βιβλίο τη μορφή ενός χρονικού»

Τσέζαρε Γκάρμπολι