Τα ποιήματα που ανθίζουν γύρω μας ή
Εκστατικοί μπροστά στη μυστική αλήθεια των θαυμάτων
ποίημα ονομάζονται
οι κόκκινες πηχτές σταγόνες
που κάποτε γλιστράνε
και πέφτουν στο χαρτί
να είναι άνοιξη στα δεκαοχτώ μας χρόνια
ζουζούνια και πουλιά να φτερουγίζουν
τριγύρω στ’ ανθισμένα δέντρα
και να τελειώνουν τα μαθήματα
να ’μαστε σύντομα ελεύθεροι επιτέλους
και να μιλάμε, να γελάμε
και να μας περιμένει
μεθυστικά ατέλειωτο το καλοκαίρι
ένα γλυκό κορίτσι να μας γνέφει
πιο κάτω στη στροφή του δρόμου
να είναι όνειρο η ζωή
μέσα σε διάφανη ομίχλη
Ο Τόλης Νικηφόρου «τολμά να κοιτάξει το θηρίο [της ποίηση] στα μάτια» (βλ. «Αναμέτρηση»), για άλλη μια φορά, λέξη προς λέξη/ στίχο προς στίχο αποκαλύπτει/ τα μυστικά μου τραύματα/ κάθε παράλογη λαχτάρα της ψυχής// γι’ αυτό επιχειρώ να δραπετεύσω/ σε ιστορίες που συνθέτει η λογική, ζητώντας «μια μικρή εκεχειρία/ καθώς μ’ αυτό το άγριο θηλυκό/ είναι αδύνατον να υπάρξει/ μια μόνιμη και διαρκής ειρήνη».
Απ’ τη χαρά στην πίκρα της ζωής, από τον πόνο του ανθρώπου στα προσωπικά τραύματα [άλλωστε καμιά φορά τα δάκρυα συνθέτουν/ ένα παράξενα ωραίο χαμόγελο] η ποίηση ως συνέχεια αναπόσπαστη της ζωής έρχεται να υμνήσει μέσα από τον βαθύ λυρισμό/ρομαντισμό του Τόλη Νικηφόρου το αιώνιο φως της ύπαρξης: [κανείς δεν υποπτεύεται/ πόσο κοστίζει ένα χαμόγελο/ πόσο κοστίζει αυτό το φως] Ό,τι πιο υπαρξιακό κι αισθαντικό των τελευταίων χρόνων διαβάζεται μέσα από το έργο του, μέσα από την έκδηλη βαθειά πίστη του στο τρισυπόστατο: άνθρωπος-ζωή-τέχνη. Ποιήματα ενδοσκόπησης, εξομολόγησης, αυτοανάλυσης: τίποτε δεν αποκρύπτει, τίποτε δεν εξωραΐζει ο ποιητής φέρνοντάς τα με ανθρωπιά και γενναιότητα στο προσκήνιο. Δίχως μεγαλοστομίες και πόζα με λόγια απλά αποδεικνύει το μεγαλείο της ποίησης-ζωής που κάνει να λάμπει και το πιο ασήμαντο αντικείμενο [σ. 18]. Ενώ παράλληλα το έργο του δεν μπορεί παρά να είναι ένας ύμνος στις λέξεις που ’χουν τη δύναμη να καθιστούν αιώνιο το ευάλωτο και το στιγμιαίο. Η γενέθλια πόλη είναι η τρίτη παράμετρος: οι δρόμοι, οι πλατείες, οι μνήμες ταυτισμένα όλα με τη Θεσσαλονίκη. Τέταρτος άξονας το χρώμα και τα χρώματα παντού και πάντα ζωντανά, ακόμα και στις δύσκολες στιγμές. Γιατί, όπως και να ’χει η ζωή (οι αναμνήσεις και τα όνειρα) είναι πολύχρωμα.
Τέλος πέμπτη αυτονόητη παράμετρος στην ποίηση του Τ.Ν. παραμένει ο έρωτας, συνέχεια της ζωής και προέκταση του ανθρώπου:
[ ] να ’ναι έκπληκτα τα χρώματα, βουβά
κι οι ευωδιές μεθυστικές τριγύρω
στο χώμα ένα ρίγος σαν από ψηλά
κι εκεί στη μέση εσύ να λάμπεις μαγικά
ένα όνειρο εκθαμβωτικό μια μελωδία
εκεί στη μέση εσύ να είσαι ο έρωτας
Επαναλάβαμε ίσως πολλές φορές τις λέξεις ζωή-άνθρωπος-χρώμα. Δεν είναι από αμηχανία αλλά από υποχρέωση απέναντι σ’ αυτήν τη βαθειά ανθρώπινη ποίηση, εκεί όπου απ’ τον κάθε στίχο ακούγεται ένας ύμνος χαράς ακόμη και στα λυπημένα ποιήματα.
Γιος προσφύγων από τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Ρωμυλία, ο Τόλης Νικηφόρου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, αποφοίτησε από το Κολλέγιο Ανατόλια και σπούδασε διοίκηση επιχειρήσεων. Εργάστηκε κυρίως ως σύμβουλος οργάνωσης επιχειρήσεων στη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα και το Λονδίνο και ταξίδεψε σε πολλές χώρες. Οι Κόκκινες πηχτές σταγόνες είναι το 37o βιβλίο του (το 10ο που εκδίδεται από τον Μανδραγόρα). Προηγήθηκαν 21 ποιητικά βιβλία (μαζί με τη συγκεντρωτική έκδοση, Ο πλοηγός του απείρου, 2004 και τα επιλεγμένα ποιήματα, Ίχνη του δέους, 2018) και 15 πεζογραφίας (4 μυθιστορήματα, 8 συλλογές διηγημάτων και 3 παραμύθια για μεγάλους).
Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε 10 ευρωπαϊκές γλώσσες και έχουν περιληφθεί σε πολλές ελληνικές και ξένες ανθολογίες, καθώς και στα κείμενα νεοελληνικής λογοτεχνίας της μέσης εκπαίδευσης στην Ελλάδα και την Κύπρο. Για το παραμύθι του, Σοτοσαπόλ ο χρυσοθήρας του απονεμήθηκε το βραβείο μυθιστορήματος επιστημονικής φαντασίας της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς το 1989 και για τη συλλογή διηγημάτων του, Ο δρόμος για την Ουρανούπολη, το κρατικό βραβείο διηγήματος το 2009.
Ο φιλόλογος και σκηνοθέτης Φώτης Συμεωνίδης γύρισε ένα ντοκιμαντέρ 58΄ λεπτών με τίτλο «Σ’ αγαπώ-Ελογοκρίθη, Η αλήθεια του ποιητή Τόλη Νικηφόρου» που προβλήθηκε με επιτυχία στο 17ο Διεθνές Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 2015, σε διάφορα άλλα φεστιβάλ, σε αίθουσες βιβλιοθηκών και από την ΕΡΤ3.
Παρακαλώ, συμπληρώστε το email σας και πατήστε αποστολή.