Πρόλογος.......................................................................................................................................... V

Κατανομή ύλης............................................................................................................................ VII

Συντομογραφίες......................................................................................................................... XVII

Γενικό Μέρος

Τμήμα Ι

Συστηματική ένταξη και γενικά χαρακτηριστικά
του «εξωδικαστικού μηχανισμού»

1.  Συστηματική ένταξη του «εξωδικαστικού μηχανισμού»..................................................... 1

2.. Γενικά χαρακτηριστικά του «εξωδικαστικού μηχανισμού»................................................. 9

Τμήμα ΙΙ

Αντιπαραβολή με τη διαδικασία εξυγίανσης του ΠτΚ

1.. Ως προς το πεδίο εφαρμογής, την οικονομική κατάσταση των υπαγόμενων επιχειρήσεων και το ρυθμιζόμενο παθητικό              .............................................................................................................................................. 15

2.. Ως προς τις διαδικαστικές προϋποθέσεις σύναψης της συμφωνίας................................. 16

3.. Ως προς το περιεχόμενο της συμφωνίας.............................................................................. 17

4.. Ως προς την επικύρωση της συμφωνίας από το δικαστήριο, τα απο­τε­λέσματά της και την ανατροπή της συμφωνίας .............................................................................................................................................. 19

5.. Ως προς τα προληπτικά μέτρα............................................................................................... 21

Τμήμα ΙΙΙ

Σύγκριση με γνήσια (άτυπη) εξωδικαστική αναδιάρθρωση χρέους
(out-of-court workout)

1.. Εισαγωγικά.............................................................................................................................. 23

2.. Οι βασικότερες διαφορές μεταξύ των δύο διαδικασιών..................................................... 24

α)... Το εύρος του ρυθμιστέου παθητικού........................................................................... 24

β)... Η διαδικασία των διαπραγματεύσεων.......................................................................... 25

γ).... Αναστολή ατομικών διώξεων κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύ­σεων............... 26

δ).... Το περιεχόμενο της σύμβασης....................................................................................... 27

ε).... Η δεσμευτική ενέργεια της σύμβασης.......................................................................... 27

στ). Η ανατροπή της συμφωνίας......................................................................................... 28

Τμήμα ΙV

Η διεθνής διάσταση της διαδικασίας

1. Διατάξεις κοινοτικού δικαίου.................................................................................................. 30

2. Ο Πρότυπος Νόμος της UNCITRAL....................................................................................... 32

3. Εθνικές δικονομικές διατάξεις................................................................................................. 33

Αιτιολογική Έκθεση ν. 4469/2017: «Επί του συνόλου».................................................. 35

Άρθρο 1: Σκοπός - ορισμοί...................................................................................................... 39

Αιτιολογική έκθεση................................................................................................................ 41

I.... Σκοπός - δυνατότητα ρύθμισης μη επιχειρηματικών οφειλών........................................ 45

ΙΙ... Ορισμοί.................................................................................................................................... 48

1.. Μεγάλες και μικρές επιχειρήσεις (περ. α΄ και β΄)............................................................. 48

2.. Συνοφειλέτες (περ. γ΄)...................................................................................................... 49

3.. Χρηματοδοτικοί φορείς (περ. δ΄)...................................................................................... 51

4.. Πιστωτές (περ. ε΄, ιθ΄)....................................................................................................... 52

5.. Συμμετέχοντες πιστωτές (περ. ια΄)................................................................................. 52

6.. Απαρτία και πλειοψηφία συμμετεχόντων πιστωτών, συνδεδεμένα πρό­σωπα με τον οφειλέτη (περ. στ΄, ζ΄, η΄, ι΄)     ........................................................................................................................................ 54

7.. Σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών, συμβαλλόμενοι πιστωτές, μη συμ­βαλλόμενοι πιστωτές (περ. θ΄, ιβ΄, ιγ΄)           ........................................................................................................................................ 56

8.. Εμπειρογνώμονας, εκτιμητής ακινήτων (περ. ιδ΄, ιε΄)................................................... 57

9.. Οφειλές προς το Δημόσιο, Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης και υπέρ τρί­των (περ. ιστ΄, ιζ΄, ιη΄)                        58

Άρθρο 2: Πεδίο εφαρμογής..................................................................................................... 60

Αιτιολογική έκθεση................................................................................................................ 62

Ι.... Υποκειμενικό πεδίο εφαρμογής............................................................................................ 67

ΙΙ... Προϋποθέσεις υποβολής της αίτησης................................................................................. 69

1.. Είδος και κατάσταση της οφειλής.................................................................................. 70

α).. Οφειλή προς χρηματοδοτικό φορέα......................................................................... 70

β).. Οφειλές προς δημόσιους φορείς................................................................................ 71

γ).. Λοιπές οφειλές............................................................................................................ 72

2.. Ύψος ρυθμιζόμενων οφειλών......................................................................................... 72

3.. Πλήρωση των κριτηρίων επιλεξιμότητας του άρ. 3..................................................... 73

ΙΙΙ.. Κωλύματα υπαγωγής στη διαδικασία................................................................................ 73

1.. Η υπαγωγή σε άλλη συλλογική διαδικασία................................................................... 73

α).. Εκκρεμούσα αίτηση του οφειλέτη για υπαγωγή σε συλλογική δια­δικασία........ 74

β).. Έκδοση απόφασης ή συζητηθείσα αίτηση για υπαγωγή του οφει­λέτη σε συλλογική διαδικασία                         75

2.. Διακοπή της επιχειρηματικής δραστηριότητας ή θέση σε εκκαθάριση του οφειλέτη      77

3.. Ποινικά κωλύματα............................................................................................................ 78

α).. Φορολογικά αδικήματα.............................................................................................. 78

β).. Λοιπά ποινικά αδικήματα.......................................................................................... 79

γ).. Ο έλεγχος της συνδρομής της αρνητικής προϋπόθεσης σε περίπτω­ση οφειλέτη-νομικού προσώπου                    80

ΙV.. Αντικειμενικό πεδίο εφαρμογής............................................................................................ 82

1.. Η οικονομική αδυναμία πληρωμής του οφειλέτη......................................................... 82

2.. Ρυθμιζόμενες οφειλές....................................................................................................... 83

3.. Εξαιρούμενες από το ρυθμιστικό πεδίο του νόμου οφειλές......................................... 86

α).. Απαιτήσεις που γεννήθηκαν μετά τις 31.12.2016 (παρ. 4)................................. 86

β).. Οι απαιτήσεις των «μικρών πιστωτών» (παρ. 6)................................................... 87

γ).. Οι απαιτήσεις από ανακτήσεις κρατικών ενισχύσεων (παρ. 7)............................ 90

V... Η απλοποιημένη διαδικασία της διμερούς διαπραγμάτευσης (παρ. 5)............................ 90

Άρθρο 3: Κριτήρια επιλεξιμότητας οφειλέτη.................................................................... 94

Αιτιολογική έκθεση................................................................................................................ 94

Ι.... Εισαγωγικά............................................................................................................................. 95

ΙΙ... Κριτήρια επιλεξιμότητας του οφειλέτη............................................................................... 95

Άρθρο 4: Υποβολή αίτησης..................................................................................................... 98

Αιτιολογική έκθεση............................................................................................................. 100

Ι.... Περιορισμοί στο πεδίο εφαρμογής του εξωδικαστικού μηχανισμού.............................. 103

ΙΙ... Συνυποβολή από τους συνοφειλέτες................................................................................ 104

α.. Ομόρρυθμοι εταίροι και συναφή πρόσωπα................................................................. 104

β.. «Κοινοί» συνοφειλέτες................................................................................................... 106

γ.. Εγγυητές.......................................................................................................................... 110

δ.. Δημόσιο κ.τ.ό................................................................................................................... 111

ΙΙΙ.. Κοινή αίτηση συνδεδεμένων επιχειρήσεων...................................................................... 111

IV.. Πρωτοβουλία των πιστωτών............................................................................................. 112

V... Διαρκείς συμβάσεις.............................................................................................................. 115

VI.. Κώδικας Δεοντολογίας Τραπεζών...................................................................................... 115

Άρθρο 5: Περιεχόμενο αίτησης........................................................................................... 117

Αιτιολογική έκθεση............................................................................................................. 120

Ι.... Εισαγωγικά........................................................................................................................... 124

ΙΙ... Το περιεχόμενο της αίτησης και τα έγγραφα που τη συνοδεύουν................................ 124

1.. Το ελάχιστο περιεχόμενο της πρότασης (παρ. 1 περ. γ΄)............................................ 124

ΙΙΙ.. Επί των υποχρεωτικώς συνυποβαλλόμενων στοιχείων και δικαιολογητι­κών (παρ. 2, 3 και 8)                           125

1.. Ο κατάλογος των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτης (παρ. 2 περ. α΄)............ 125

2.. Η δήλωση της παρ. 3 (περ. α΄)...................................................................................... 127

3.. Οι μεταβιβάσεις προς συνδεδεμένα με τον οφειλέτη πρόσωπα (παρ. 3 περ. β΄)..... 128

4.. Χρηματοοικονομικές καταστάσεις των τελευταίων πέντε (5) περιόδων (παρ. 8 περ. θ΄)                 128

5.. Αντίγραφο ποινικού μητρώου γενικής χρήσης (παρ. 8 περ. ια΄)............................... 129

6.. Πιστοποιητικά περί μη πτώχευσης και περί μη κατάθεσης αίτησης πτώ­χευσης (περ. ιβ-ιγ΄)                         129

7.. Το πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης (περ. ιε΄).............................................. 130

IV.. Προαιρετικά προσκομιζόμενα έγγραφα (παρ. 4).............................................................. 130

V... Η υποβαλλόμενη αίτηση ως υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 (παρ. 7)............. 131

VI.. Η δυνατότητα διεύρυνσης των υποχρεωτικώς συνυποβαλλόμενων δικαιο­λο­γη­τι­κών με Υπουργική Απόφαση (παρ. 9)              ............................................................................................................................................. 131

Άρθρο 6: Διορισμός συντονιστή – Δικαίωμα αποποίησης.......................................... 133

Αιτιολογική έκθεση............................................................................................................. 135

Ι.... Η επιλογή και η λειτουργία του συντονιστή.................................................................... 139

ΙΙ... Παραίτηση, αποποίηση και καθήκον αποποίησης........................................................... 142

ΙΙΙ.. Η αρμοδιότητα της Ε.Γ.Δ.Ι.Χ.............................................................................................. 145

Άρθρο 7: Έλεγχος πληρότητας αίτησης και κοινοποίησή της στους πι­στωτές... 146

Αιτιολογική έκθεση............................................................................................................. 147

Ι.... Εισαγωγικά........................................................................................................................... 151

ΙΙ... Έλεγχος πληρότητας του φακέλου και προστασία του οφειλέτη................................. 152

ΙΙΙ.. Συνοφειλέτες........................................................................................................................ 155

IV.. Ενημέρωση των πιστωτών................................................................................................ 155

Άρθρο 8: Διαδικασία διαπραγμάτευσης – Υποχρεώσεις εχεμύθειας και ειλικρίνειας                 157

Αιτιολογική έκθεση............................................................................................................. 162

Αιτιολογική έκθεση άρ. 46 ν. 4472/2017 (απόσπασμα)...................................................... 170

I.... Διαπίστωση απαρτίας (παρ. 1, 2, 17)............................................................................... 171

1.. Ως προς την έννοια της απαρτίας................................................................................. 171

2.. Παραλειφθέντες πιστωτές............................................................................................. 172

3.. Αποστολή δήλωσης ενδιαφέροντος και άλλων δηλώσεων....................................... 172

α).. Ειδικότερα, η δήλωση εμπιστευτικότητας και οι συναφείς υπο­χρεώσεις του άρ. 8 παρ. 17                    173

β).. Ειδικότερα, η βεβαίωση του συνολικού ποσού της απαίτησης......................... 175

4.. Έλεγχος συγκέντρωσης απαιτούμενου ποσοστού απαρτίας από το συ­ντονιστή και οιονεί εξέλεγξη απαιτήσεων     ........................................................................................................................................ 176

5.. Ενέργειες σε περίπτωση μη επίτευξης απαρτίας......................................................... 178

ΙΙ... Περαιτέρω ενέργειες σε περίπτωση επίτευξης απαρτίας (παρ. 3-9).............................. 178

1.. Κοινοποίηση αίτησης και ενδεχόμενος ορισμός εμπειρογνώμονα............................. 179

2.. Υποβολή αντιπροτάσεων από πιστωτές...................................................................... 180

3.. Αποδοχή πρότασης ή αντιπροτάσεων......................................................................... 182

4.. Σύναψη σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών............................................................ 184

5.. Ενέργειες σε περίπτωση μη επίτευξης συμφωνίας..................................................... 185

ΙΙΙ.. Διάφορα ζητήματα (παρ. 10-16)....................................................................................... 185

1.. Υποβολή ενστάσεων...................................................................................................... 185

2.. Αιτήματα για πρόσθετα έγγραφα και στοιχεία........................................................... 187

3.. Τρόπος διενέργειας της διαπραγμάτευσης................................................................... 189

4.. Παράταση προθεσμιών.................................................................................................. 191

5.. Αντικατάσταση του συντονιστή.................................................................................. 194

6.. Δικηγορική εκπροσώπηση............................................................................................. 196

7.. Πρακτικό περαίωσης της διαδικασίας.......................................................................... 196

Άρθρο 9: Υποχρεωτικοί κανόνες σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών................... 199

Αιτιολογική έκθεση............................................................................................................. 201

Ι.... Η διαμόρφωση του περιεχομένου της συμφωνίας εν γένει........................................... 209

ΙΙ... “No creditor worse off”........................................................................................................ 210

α.. Φύση και λειτουργία της αρχής.................................................................................... 210

β.. Ζητήματα εφαρμογής της αρχής................................................................................. 213

ΙΙΙ.. Σύμμετρη ικανοποίηση από την υπεραξία της αναδιάρθρωσης.................................... 218

α.. Έννοια και λειτουργία του κανόνα............................................................................... 218

β.. Σύμμετρη ικανοποίηση και χρόνος............................................................................... 221

γ.. Προαφαίρεση τόκων, προστίμων και προσαυξήσεων: σύνδεση με την κατανομή της υπεραξίας της αναδιάρθρωσης             ........................................................................................................................................ 223

δ.. Προαφαίρεση τόκων, προστίμων και προσαυξήσεων: ακριβής θέση της προαφαίρεσης                                227

ε... Προαφαίρεση τόκων, προστίμων και προσαυξήσεων και ψήφος............................ 230

IV.. Πρόνοια για την κατάταξη των πιστωτών μετά την αναδιάρθρωση........................... 231

α.. Fresh money................................................................................................................... 231

β.. Ειδικά προνόμια.............................................................................................................. 233

V.... Συνοφειλέτες και εγγυητές................................................................................................ 234

VI... Υποκειμενικό πεδίο εφαρμογής της καταρτισμένης αλλά μη επικυ­ρω­μένης συμφωνίας    238

VII.. Ο συμψηφισμός στον ν. 4469/2017............................................................................... 240

Άρθρο 10: Αμοιβή του συντονιστή.................................................................................... 242

Αιτιολογική έκθεση............................................................................................................. 242

Νόμιμη και συμφωνημένη αμοιβή.......................................................................................... 243

Άρθρο 11: Διορισμός εμπειρογνώμονα............................................................................ 246

Αιτιολογική έκθεση............................................................................................................. 247

Ι.... Εισαγωγικά........................................................................................................................... 249

ΙΙ... Προαιρετικός διορισμός εμπειρογνώμονα.......................................................................... 250

ΙΙΙ.. Υποχρεωτικός διορισμός εμπειρογνώμονα........................................................................ 251

IV.. Αρμοδιότητες του εμπειρογνώμονα.................................................................................. 252

1.. Ως προς την έκθεση αξιολόγησης βιωσιμότητας........................................................ 253

2.. Ως προς την επαλήθευση αμφισβητούμενων απαιτήσεων...................................... 254

V... Εξέλιξη της διαδικασίας...................................................................................................... 254

VI.. Παράλειψη του διορισμού εμπειρογνώμονα..................................................................... 256

Άρθρο 12 (εκτός της παρ. 3): Επικύρωση από το δικαστήριο................................... 258

Αιτιολογική έκθεση............................................................................................................. 260

Αιτιολογική έκθεση άρ. 46 ν. 4472/2017 (απόσπασμα)............................................... 265

I.... Εισαγωγή: Η επικύρωση ως προαιρετική διαδικασία - συνέπειες της επικύρωσης ή μη της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών ............................................................................................................................................. 266

ΙΙ... Κατάθεση της αίτησης επικύρωσης της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφει­λών (παρ. 1, 2, 4, 5)                          269

1.. Ακολουθούμενη διαδικασία........................................................................................... 269

2.. Συνυποβαλλόμενα έγγραφα......................................................................................... 271

3.. Περιεχόμενο του δικογράφου........................................................................................ 273

4.. Δημοσίευση της αίτησης - ενημέρωση πιστωτών..................................................... 273

5.. Συνέπειες της κατάθεσης.............................................................................................. 275

6.. Συζήτηση της αίτησης.................................................................................................. 276

ΙΙΙ.. Προϋποθέσεις επικύρωσης της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών (παρ. 6)............ 276

1.. Μη παραβίαση κανόνων άρ. 9 και 15.......................................................................... 277

2.. Μη παράβαση διαδικαστικών κανόνων....................................................................... 279

3.. Κλήτευση πιστωτών...................................................................................................... 281

4.. Εκπλήρωση χρηματικών υποχρεώσεων...................................................................... 282

5.. Ανυπαρξία αμφισβητούμενων απαιτήσεων............................................................... 283

IV.. Συνέπειες επικύρωσης ή μη της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών (παρ. 6 τελ. εδ., 7-9)                                284

1.. Συνέπειες μη επικύρωσης.............................................................................................. 284

2.. Συνέπειες επικύρωσης.................................................................................................... 285

3.. Αναστολή της παραγραφής.......................................................................................... 288

Άρθρο 12 (παρ. 3): Αναστολή μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης............................. 291

Αιτιολογική έκθεση............................................................................................................. 291

Ι.... Γενικά – Το σύστημα αναστολής στη διαδικασία........................................................... 292

ΙΙ... Έκταση της αυτοδίκαιης αναστολής της παρ. 3 του άρ. 12.......................................... 293

1.. Χρονικά όρια.................................................................................................................... 293

2.. Καταλαμβανόμενες οφειλές.......................................................................................... 294

3.. Αντικειμενικό πεδίο εφαρμογής.................................................................................... 295

α).. Μέτρα ατομικής και συλλογικής αναγκαστικής εκτέλεσης................................. 295

i). Απουσία επέκτασης της αναστολής ως προς τους συνοφειλέτες και εγγυητές     298

β).. Η λήψη ασφαλιστικών μέτρων............................................................................. 299

i). Εξαιρέσεις............................................................................................................. 300

III.. Συνέπειες παράβασης της αυτοδίκαιης αναστολής........................................................ 301

Άρθρο 13: Αναστολή εκτελέσεως....................................................................................... 302

Αιτιολογική έκθεση............................................................................................................. 303

Ι.... Τελολογία του άρ. 13.......................................................................................................... 305

ΙΙ... Έκταση της αναστολής...................................................................................................... 307

1.. Χρονικά όρια.................................................................................................................... 307

2.. Καταλαμβανόμενες οφειλές.......................................................................................... 308

3.. Αντικειμενικό πεδίο εφαρμογής.................................................................................... 309

ΙΙΙ.. Συνέπειες παράβασης της αυτοδίκαιης αναστολής........................................................ 310

IV.. Αυτοδίκαιη άρση της αναστολής (παρ. 2)........................................................................ 311

1.. επί περαίωσης της διαδικασίας ως άκαρπης................................................................ 311

2.. με απόφαση των συμμετεχόντων πιστωτών............................................................. 311

V... Δυνατότητα παράτασης της αναστολής (παρ. 3)........................................................... 312

VI.. Πρόωρη άρση (παύση) της αναστολής (παρ. 4).............................................................. 314

Άρθρο 14: Συνέπειες μη τήρησης της συμφωνίας - ανατροπή ή ακύρωση............ 316

Αιτιολογική έκθεση............................................................................................................. 317

Ι.... Εισαγωγικά........................................................................................................................... 320

ΙΙ... Η ακύρωση της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών.................................................... 321

1.. Το δικαστικά διαπλαστικό δικαίωμα ακύρωσης (παρ. 1)........................................... 321

2.. Τα αποτελέσματα της ακυρωτικής απόφασης (παρ. 2)............................................ 324

3.. Η δυνατότητα λήψης ασφαλιστικών μέτρων (παρ. 3)............................................. 325

4.. Άλλες συνέπειες από την έκδοση απόφασης που ακυρώνει τη σύμβαση............... 325

α).. Το κύρος των πράξεων που διενεργούνται στο πλαίσιο της σύμβασης αναδιάρθρωσης στο πλαίσιο μεταγενέστερης πτώχευσης (παρ. 4)................................................................................................. 325

β).. Τεκμήριο περί της παύσης πληρωμών του οφειλέτη (παρ. 5)............................ 326

ΙΙΙ.... Η αυτοδίκαιη ανατροπή της σύμβασης έναντι του Δημοσίου και των Φο­ρέων Κοινωνικής Ασφάλισης (παρ. 6)         .......................................................................................................................................... 328

Άρθρο 15: Συμμετοχή του Δημοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφά­λισης... 331

Αιτιολογική έκθεση............................................................................................................. 336

Ι....... Εισαγωγικά........................................................................................................................ 338

ΙΙ...... Προϋποθέσεις αναδιάρθρωσης οφειλών Δημοσίου και Φ.Κ.Α..................................... 338

III.... Ο καθορισμός των δόσεων............................................................................................... 339

1.. Κριτήρια (παρ. 5)......................................................................................................... 339

2.. Η αντιμετώπιση υφιστάμενων ρυθμίσεων (παρ. 4)............................................... 340

IV..... Απλοποιημένη διαδικασία για βασικές οφειλές έως 20.000 ευρώ (παρ. 6)................ 341

V...... Ως προς τη διαγραφή της βασικής οφειλής (παρ. 7).................................................... 342

VI..... Προϋποθέσεις συναίνεσης σε συμφωνία αναδιάρθρωσης (παρ. 9)............................ 343

VII... Ειδικότερες συνέπειες της υπαγωγής στον εξωδικαστικό μηχανισμό ως προς το Δημόσιο και τους Φ.Κ.Α.                    344

1.. Χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας (παρ. 10 και 18)........................................ 345

2.. Αναστολή διοικητικής εκτέλεσης............................................................................... 346

3.. Αναστολή ποινικών διώξεων και άρση αξιοποίνου (παρ. 11 και 19)..................... 347

VIII.. Διμερής ρύθμιση οφειλών (παρ. 21)............................................................................... 347

Άρθρο 16: Ηλεκτρονική πλατφόρμα εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθ­μισης οφειλών                  352

Αιτιολογική έκθεση............................................................................................................. 353

Ι.... Η ψηφιακή πλατφόρμα...................................................................................................... 354

ΙΙ... Η απλοποιημένη διαδικασία............................................................................................... 354

Άρθρο 23: Έναρξη ισχύος...................................................................................................... 359

Αιτιολογική έκθεση............................................................................................................. 359

I.... Έναρξη ισχύος του νόμου και συναφή ζητήματα.......................................................... 359

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ

I.... Παράδειγμα σύναψης και περιεχομένου σύμβασης αναδιάρθρωσης οφει­λών............ 363

II... Σύνοψη σταδίων διαδικασίας ν. 4469/2017................................................................... 368

IIΙ.. Πίνακας κανονιστικών πράξεων και Εγκυκλίων σχετικών με τον ν. 4469/ 2017....... 370

1.. Κανονιστικές πράξεις...................................................................................................... 370

2.. Εγκύκλιοι, κοινοποιήσεις διατάξεων κ.ά....................................................................... 371

Βιβλιογραφία.............................................................................................................................. 373