Το παρόν Εγχειρίδιο είναι η πανεπιστημιακή έκδοση της Πολιτικής Δικονομίας, Γενικό Mέρος, Διαδικασία στα πρωτοβάθμια δικαστήρια, η οποία κυκλοφορεί στο ελεύθερο εμπόριο. H παρούσα δεύτερη έκδοση έγινε αναγκαία μετά τη ριζική αλλαγή, που επέφερε στη διαδικασία στα πρωτοβάθμια δικαστήρια ο ν. 4335/2015.
Πρόλογος δεύτερης έκδοσης......................................................... VII VII
Πρόλογος πρώτης έκδοσης........................................................... IX
Πίνακας βασικής βιβλιογραφίας ................................................... XI ΙΧ
§ 31. Απόπειρα συμβιβασμού - Συμβιβαστική επίλυση διαφορών - Διαμεσολάβηση 3
Ι. Απόπειρα συμβιβασμού ενώπιον του ειρηνοδικείου. . 3
1. Είδη απόπειρας συμβιβασμού ενώπιον του ειρηνοδίκη. . 3
α. Αυτεπάγγελτη απόπειρα. . 4
β. Προαιρετική απόπειρα. . 4
2. Εξουσίες του ειρηνοδίκη - Διαδικασία. . 6
ΙΙ. Συμβιβαστική επίλυση της διαφοράς. . 7
1. Εισαγωγή. . 7
2. Συμβιβασμός με πρωτοβουλία των διαδίκων. . 9
α. Πεδίο εφαρμογής - Διαδικασία. . 9
β. Συνέπειες. . 10
3. Απόπειρα συμβιβασμού με πρωτοβουλία του δικαστηρίου. . 12§ 31......... Απόπειρα συμβιβασμού - Συμβιβαστική επίλυση διαφορών - Διαμεσολάβηση. . 3.
Ι. Απόπειρα συμβιβασμού ενώπιον του ειρηνοδικείου. . 3.
1. Aπόπειρα συμβιβασμού ενώπιον του ειρηνοδίκη. . 3
α. Εισαγωγή. . 3. .
β. Προϋποθέσεις προαιρετικής απόπειρας. . 4. .
2. Εξουσίες του ειρηνοδίκη - Διαδικασία. . 5. .
ΙΙ. Συμβιβαστική επίλυση της διαφοράς. . 7
1. Εισαγωγή. . 7.
2. Συμβιβασμός με πρωτοβουλία των διαδίκων. . 10
α. Πεδίο εφαρμογής - Διαδικασία. . 10
β. Συνέπειες. . 11
3. Απόπειρα συμβιβασμού με πρωτοβουλία του δικαστηρίου. . 14
IΙΙ. Διαμεσολάβηση. . 15
1. Εισαγωγή - Πεδίο εφαρμογής. . 15
2. Κατάρτιση, πιστοποίηση και διαπίστευση διαμεσολαβητών. . 16
3. Προσφυγή στη διαμεσολάβηση - Υπαγόμενες διαφορές - Διαδικασία διαμεσολάβησης 17
α. Περιπτώσεις προσφυγής στη διαμεσολάβηση. . 17.
β. Υπαγόμενες διαφορές - Συμφωνία και τύπος υπαγωγής. . 19
γ. Διαδικασία διαμεσολάβησης. . 20.
4. Αποτελέσματα της διαμεσολάβησης. . 21. .
α. Εκτελεστότητα των συμφωνιών που προκύπτουν από τη διαμεσολάβηση 21
β. Αποτελέσματα της διαμεσολάβησης στην παραγραφή και τις αποσβεστικές προθεσμίες 24
5. Αποτίμηση της νομοθετικής ρύθμισης της διαμεσολάβησης με τον νόμο 3898/2010 24
6. Η δικαστική μεσολάβηση του άρθρου 214Β .................................... 25
§ 32. ΄Εννοια και είδη της αγωγής 29
Ι. Έννοια και αντικείμενο της αγωγής. . 29. .
1. ΄Εννοια της αγωγής. . 29. .
2. Αντικείμενο της αγωγής (και της δίκης) 31
α. Εισαγωγικές σκέψεις. . 33. .
β. Η έννομη συνέπεια ως αντικείμενο της αγωγής. . 35. .
γ. Οι έννομες σχέσεις υπό ευρεία έννοια αποτελούν επιτρεπτό αντικείμενο της αγωγής; 36
δ. Το αντικείμενο της δίκης. . 38. .
αα. Ουσιαστικές θεωρίες: Το επικαλούμενο ουσιαστικό δικαίωμα και η θεωρία της συρροής νομίμων βάσεων. . 38. .
ββ. Δικονομικές θεωρίες: Το αίτημα και η ιστορική βάση της αγωγής ως προσδιοριστικά στοιχεία του αντικειμένου της δίκης. . 40. .
γγ. Η «ευρωπαϊκή διάσταση» του αντικειμένου της δίκης. . 46. .
ΙΙ. Διακρίσεις αγωγών. . 49. .
1. Εννοιολογικές διακρίσεις. . 50. .
2. Αναγνωριστική αγωγή. . 53. .
3. Καταψηφιστική αγωγή. . 56.
4. Διαπλαστική αγωγή ...................................................................... 59
§ 33. Άσκηση και περιεχόμενο της αγωγής ........................................ 63
Ι. Άσκηση της αγωγής. . 63. .
1. Κατάθεση δικογράφου και επίδοση αντιγράφου. . 63.
2. Εξαίρεση: η προφορική άσκηση της αγωγής. . 68.. .. .
3. Εγγραφή της αγωγής στο πινάκιο κατά την τακτική και τις ειδικές διαδικασίες 69
................................................................................................. α. Εγγραφή στο πινάκιο 69..............................................................................................
β. Πρακτικά ζητήματα εφαρμογής του νέου συστήματος συζήτησης της αγωγής κατά την τακτική διαδικασία ................................................................................................. 70
γ. Η νομική σημασία της εγγραφής της αγωγής στο πινάκιο ............. 75
4. Εγγραφή της αγωγής στα βιβλία διεκδικήσεων. . 78. . .
α. Πεδίο εφαρμογής. . 78.. . .
β. Διαγραφή της αγωγής από τα βιβλία διεκδικήσεων. . 79. .
ΙΙ. Περιεχόμενο της αγωγής. . 81. .
1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις. . 81. .
2. Το περιεχόμενο της ιστορικής βάσης της αγωγής. . 82. .
α. Οι θεωρίες στο πλαίσιο του γερμανικού δικαίου. . 82. .
β. Οι θεωρίες στο πλαίσιο του ελληνικού δικαίου. . 85. .
γ. Κριτική των θεωριών - Το ισχύον δίκαιο. . 87. .
3. Ισχυρισμός περί νομιμοποίησης. . 92. .
4. Αίτημα της αγωγής και αντικείμενο της διαφοράς. . 93. .
α. Οι υποστηριχθείσες απόψεις. . 93.
β. Περιεχόμενο του αιτήματος της αγωγής. . 94.
γ. Έννοια αντικειμένου της διαφοράς. . 96. .
5. Ελλείψεις ως προς τα υποχρεωτικά στοιχεία της αγωγής. . 97.
6. Η αοριστία της ιστορικής βάσης της αγωγής. . 100.
α. Έννοια και συνέπειες της αοριστίας. . 100.
αα. Εισαγωγικά. . 100.
ββ. Ανεπάρκεια ή ασάφεια των πραγματικών ισχυρισμών. . 101.
γγ. Συνέπειες της ανεπάρκειας ή της ασάφειας των πραγματικών ισχυρισμών 104
β. Η θεραπεία της αοριστίας. . 109
αα. Με πρωτοβουλία του ενάγοντος. . 109
ββ. Με βάση τους «ισοδύναμους» ισχυρισμούς του εναγομένου; 113
γγ. Με βάση αποδειχθέντα, αλλά μη προταθέντα από τον ενάγοντα πραγματικά γεγονότα ............................................................................................. 117
δδ. Με βάση την καθοδήγηση του δικαστηρίου. . 119
7. Ελλείψεις ως προς τα μη υποχρεωτικά στοιχεία της αγωγής. . 121
8. Ειδικά: Το περιεχόμενο της αρνητικής αναγνωριστικής αγωγής. 122.
α. Νομολογιακές θέσεις ως προς την εφαρμογή του άρθρου 216 στην αρνητική αναγνωριστική αγωγή - Η στάση της θεωρίας. . 122.
β. Η στενή αντίληψη του αντικειμένου της αρνητικής αναγνωριστικής δίκης και απόφασης 128.................................................................................................
γ. Το αντικείμενο της αρνητικής αναγνωριστικής δίκης. . 129.
δ. Το αντικείμενο της απόφασης επί της αρνητικής αναγνωριστικής αγωγής 131
9. Άλλα δικόγραφα, εισαγωγικά δίκης. . 136.
α. Πεδίο εφαρμογής. . 136. .
β. Εξαίρεση από το πεδίο εφαρμογής. . 136.
IΙΙ. Σύνθετες μορφές αγωγών. . 137.
1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις. . 137.
2. Αντικειμενική σώρευση αγωγών. . 138.
α. Εννοιολογικοί προσδιορισμοί 138
β. Προϋποθέσεις. . 141.
3. Επικουρική σώρευση αγωγών. . 143.
α. Επικουρική σώρευση και επικουρική εναγωγή. . 143.
β. Η επικουρική σώρευση ειδικότερα. . 147.
γ. Μορφές επικουρικής σώρευσης. . 149.
αα. Επικουρική σώρευση αιτήσεων και αιτημάτων. . 149.
ββ. Επικουρική σώρευση ιστορικών βάσεων. . 151.
4. Διαζευκτική σώρευση αγωγών. . 152.
5. Η σώρευση αγωγών στη δίκη διαζυγίου. . 155.
α. Σώρευση λόγων διαζυγίου. . 155.
β. Δυνατές μορφές σώρευσης. . 156.
γ. Η δικονομική θεώρηση των λόγων διαζυγίου. . 156.
6. Σώρευση αγωγών και ουσιαστικός προσδιορισμός του αντικειμένου της δίκης 159
§ 34. Οι συνέπειες από την άσκηση της αγωγής ....................... 163
Ι. Συνέπειες κατάθεσης και επίδοσης αγωγής ........................................ 163
1. Δικονομικές συνέπειες από την άσκηση της αγωγής ........................ 164
2. Ουσιαστικές συνέπειες από την άσκηση της αγωγής ....................... 165
ΙΙ. Ειδικότερα η ένσταση εκκρεμοδικίας ............................................... 168
1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις ........................................................... 169
α. Αιτήσεις, που δημιουργούν εκκρεμοδικία, και αιτήσεις, που δεν δημιουργούν εκκρεμοδικία 169.................................................................................................
β. Κοινότητα σκοπού μεταξύ δεδικασμένου και εκκρεμοδικίας ........... 170
2. Οι προϋποθέσεις της εκκρεμοδικίας ............................................... 171
α. Παράλληλη ύπαρξη δύο τουλάχιστον δικών ................................ 171
αα. Ύπαρξη δύο δικών ενώπιον ημεδαπών δικαστηρίων ............. 171
ββ. Λήψη υπόψη της αλλοδαπής εκκρεμοδικίας ........................... 172
β. ΄Εναρξη και λήξη της εκκρεμοδικίας ............................................ 174
γ. Το φαινόμενο της δικονομικής αναδρομής .................................... 177
δ. Ταυτότητα διαφοράς ................................................................... 179
αα. Ταυτότητα αιτήματος ............................................................ 179
a. Ταυτότητα αιτούμενης μορφής δικαστικής προστασίας ......... 180
b. Ταυτότητα αιτούμενης έννομης συνέπειας ........................... 181
ββ. Ταυτότητα ιστορικής βάσης ................................................... 183
γγ. Η ταυτότητα της διαφοράς στη δίκη διαζυγίου - Ειδικότερα το ζήτημα της αντίθετης αγωγής ή ανταγωγής του εναγομένου .................................................................... 186
a. Το παραδεκτό άσκησης ανταγωγής - Η κρατούσα γνώμη ... 186
b. Η ορθή άποψη ................................................................. 188
c. Η νομολογία του Αρείου Πάγου ......................................... 191
ε. Ταυτότητα διαδίκων .................................................................... 194
3. Αποτελέσματα της εκκρεμοδικίας ................................................... 196
α. Νομική φύση και δικονομική μεταχείριση ..................................... 196
β. Έννομες συνέπειες .................................................................... 196
ΙΙΙ. Μεταβολή της αγωγής...................................................................... 198
1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις ........................................................... 198
2. Απαράδεκτη μεταβολή της αγωγής ................................................ 200
α. Απαράδεκτη μεταβολή του αιτήματος της αγωγής ........................ 200
β. Απαράδεκτη μεταβολή της ιστορικής βάσης της αγωγής ............... 203
3. Παραδεκτή μεταβολή της αγωγής .................................................. 207
α. Παραδεκτή μεταβολή του αιτήματος της αγωγής .......................... 207
β. Παραδεκτή μεταβολή της ιστορικής βάσης της αγωγής ................. 210
αα. Επιτρεπτή μεταβολή ............................................................ 210
ββ. Επιτρεπτή συμπλήρωση ...................................................... 210
a. Συμπλήρωση με τις προτάσεις ή κατά τη συζήτηση ............. 210
b. Αυτεπάγγελτη συμπλήρωση της αγωγής; ........................... 216
4. Συνέπειες της απαράδεκτης μεταβολής της αγωγής ........................ 219
IV. Διάθεση επίδικου αντικειμένου. . 220.
1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις ........................................................... 220
2. Έννοια μεταβίβασης ..................................................................... 221
3. Έννοια επίδικου πράγματος ή δικαιώματος .................................... 222
4. Έννοια μεταβίβασης επίδικου πράγματος ή δικαιώματος ................. 223
α. Μεταβιβαστική και δημιουργική κτήση ......................................... 223
β. Λοιπές περιπτώσεις μεταβίβασης ............................................... 225
γ. Λήξη ιδιότητας μη δικαιούχου ή μη υπόχρεου διαδίκου .................. 228
5. Επίδραση της μεταβίβασης στη δίκη ............................................... 230
α. Νομιμοποίηση μεταβιβάσαντος και συμμετοχή στη δίκη του αποκτήσαντος 230
αα. Επιδράσεις της μεταβίβασης του επίδικου αντικειμένου στη δίκη 230
ββ. Μεταβολή του αιτήματος της αγωγής συνεπεία της μεταβίβασης του επίδικου αντικειμένου; 232.......................................................................................
β. Υποκατάσταση στη θέση του μεταβιβάσαντος .............................. 236
γ. Ενέργειες της απόφασης ............................................................ 236
§ 35. Συζήτηση της αγωγής στο ακροατήριο .............................. 237
I. Εισαγωγή της αγωγής προς συζήτηση. . 237.
1. Εγγραφή στο πινάκιο . . 238.
α. Στην τακτική διαδικασία 238
β. Στις ειδικές διαδικασίες 240
2. Κλήση του εναγομένου και προπαρασκευαστική προθεσμία . . 241.
α. Κλήτευση του εναγομένου . . 241.
β. Προπαρασκευαστική προθεσμία . . 242.
γ. Δικαστική προπαρασκευή της συζήτησης . . 243
3. Αποτίμηση της προδικασίας της συζήτησης της αγωγής κατά το σύστημα του ν. 4335/2015 244
ΙΙ. Η δίκη στην τακτική διαδικασία του πρώτου βαθμού. . 247.
1. Σύστημα προσαγωγής ισχυρισμών και συζήτησης στην τακτική διαδικασία του πρώτου βαθμού 249
α. Εισαγωγή 249
β. Βασικά δομικά χαρακτηριστικά της πολιτικής δίκης του πρώτου βαθμού 250
γ. Τα ειδικότερα στάδια της πολιτικής δίκης στην τακτική διαδικασία 252
αα. Πρώτο στάδιο: Η άσκηση της αγωγής 252
ββ. Δεύτερο στάδιο: Συγκέντρωση ισχυρισμών και αποδεικτικών μέσων 253
γγ. Τρίτο στάδιο: Ορισμός δικαστικού σχηματισμού, συζήτηση και έκδοση της οριστικής απόφασης 255
δδ. Τέταρτο (εναλλακτικό) στάδιο: Διεξαγωγή μαρτυρικών αποδείξεων, αυτοψίας, πραγματογνωμοσύνης και εξέτασης των διαδίκων στο ακροατήριο 259
a. Επανάληψη της συζήτησης κατ’ άρθρο 237 § 6 261
b. Επανάληψη της συζήτησης κατ’ άρθρο 254 265
εε. Ρυθμίσεις πλαισίου 267
δ. Οι παρεμπίπτουσες δίκες στην τακτική διαδικασία ....................... 268
αα. Το πεδίο εφαρμογής της διάταξης του άρθρου 238 ................. 268
ββ. Διαδικαστικά ζητήματα των παρεμπιπτουσών δικών στην τακτική διαδικασία 272
ε. Σύστημα συγκέντρωσης στη διαδικασία ενώπιον των πρωτοβαθμίων δικαστηρίων 274
στ. Αποτίμηση του συστήματος προσαγωγής των ισχυρισμών και της συζήτησης κατά τον ν. 4335/2015 276
2. Το σύστημα και τα μέσα απόδειξης στον πρώτο βαθμό ............... 277
α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις .................................................. 277
β. Η καθιέρωση συστήματος ελεύθερης απόδειξης με τον ν. 4335/2015 279
γ. Η έννοια των μη πληρούντων τους όρους του νόμου αποδεικτικών μέσων 281
αα. Το εύρος της έννοιας ............................................................ 281
ββ. Το βάθος της έννοιας ............................................................ 283
a. Κατάργηση και των λοιπών αποδεικτικών κανόνων; .......... 285
γγ. Περιπτωσιολογία ατελών αποδεικτικών μέσων ...................... 287
a. Αυτοψία ........................................................................... 287
b. Πραγματογνωμοσύνη ....................................................... 288
c. Έγγραφα ........................................................................ 289
d. Μάρτυρες ........................................................................ 291
e. Ένορκες βεβαιώσεις ........................................................ 293
3. Αποτίμηση της τακτικής διαδικασίας ενώπιον των πρωτοβαθμίων δικαστηρίων 294
α. Γενική θεώρηση ......................................................................... 294
β. Ειδικότερα: Το δικαίωμα απόδειξης και ο αποδεικτικός συλλογισμός - Δικαστικός έλεγχος 297
αα. Ο αποδεικτικός συλλογισμός ως έκφραση του δικαιώματος απόδειξης 297
ββ. Ο αναιρετικός έλεγχος του αποδεικτικού συλλογισμού ............ 298
γγ. Η ασκηθείσα κριτική κατά της άποψης περί του αναιρετικού ελέγχου του αποδεικτικού συλλογισμού 299...................................................................................
δδ. Η γνωσιολογική αιτιολόγηση του αναιρετικού ελέγχου του αποδεικτικού συλλογισμού 301
ΙΙΙ. Η συζήτηση στο ακροατήριο. . 303.
1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις ........................................................... 303
2. Ματαίωση της συζήτησης ............................................................. 305
3. Διαδικαστικές ρυθμίσεις πλαισίου ............................................... 307
α. Εκφώνηση από το πινάκιο και υποβολή ερωτήσεων ................... 307
β. Προσπάθειες συμβιβαστικής διευθέτησης των διαφορών .............. 308
γ. Διερμηνείς ................................................................................. 309
δ. Επικοινωνία με κωφάλαλους και απομάκρυνση θορυβοποιών ..... 310
4. Συζήτηση και επανάληψη της συζήτησης ........................................ 311
5. Πρακτικά της συζήτησης ................................................................ 313
6. Συμπλήρωση τυπικών παραλείψεων και διασαφήσεις των διαδίκων 315
α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις ........................................................ 315
β. Τυπικές παραλείψεις ................................................................. 316
γ. Διασαφήσεις των διαδίκων ......................................................... 317
δ. Αυτοπρόσωπη εμφάνιση των διαδίκων ....................................... 320
7. Αναστολή της δίκης ....................................................................... 321
8. Επαναφορά ισχυρισμών και αποδεικτικών μέσων προηγουμένων συζητήσεων 324
α. Νομολογιακές παραφθορές του άρθρου 240 ............................... 324
β. Η επίκληση του αποδεικτικού μέσου στη μεταγενέστερη συζήτηση και ιδίως στο δεύτερο βαθμό - Εφαρμογή του άρθρου 240; ........................................................................ 327
§ 36. Η συμπεριφορά του εναγομένου 335
Ι. Παραδοχή της αγωγής. . 335.
1. Η κατάφαση του παραδεκτού της αγωγής. . 335.
2. Η αποδοχή της αγωγής. . 336.
3. Η ομολογία. . 338.
4. Η κατάφαση της νομικής βασιμότητας της αγωγής. . 339.
ΙΙ. Η εναντίωση του εναγομένου. . 340.
1. Μορφές εναντίωσης του εναγομένου. . 340.
α. Εναντίωση του εναγομένου στο παραδεκτό της αγωγής ............... 341
αα. ΄Αρνηση των διαδικαστικών προϋποθέσεων της δίκης ........... 341
ββ. Διαδικαστικά κωλύματα ....................................................... 342
a. Χρόνος προβολής των διαδικαστικών κωλυμάτων ............. 342
b. Τα κατ’ ιδίαν διαδικαστικά κωλύματα. . 343.
c. Ιδιαίτερη συζήτηση για το παραδεκτό της αγωγής ............... 346
β. Εναντίωση του εναγομένου στη βασιμότητα της αγωγής ............... 347
αα. Εναντίωση ως προς τη νομική βασιμότητα της αγωγής. . 347.
ββ. ΄Αρνηση της ιστορικής βάσης της αγωγής. . 348.
γγ. Εναντίωση στο αίτημα της αγωγής - Γενικά περί ενστάσεων. . 350
2. Ειδικότερα: Η ένσταση υπό δικονομική έννοια. . 351.
α. Έννοια και βασικά χαρακτηριστικά των ενστάσεων. . 351.
β. Διακρίσεις των ενστάσεων. . 352.
γ. Ένσταση και άρνηση της αγωγής. . 355.
δ. Το ορισμένο της ένστασης: Το παράδειγμα της ένστασης κατάχρησης δικαιώματος 356
ε. Η ένσταση συμψηφισμού. . 361.
3. Ανταγωγή. . 365.
α. Η δογματική και συστηματική ένταξη της ανταγωγής. . 365.
β. Οι προϋποθέσεις παραδεκτής άσκησης της ανταγωγής. . 368.
αα. Προϋποθέσεις που αναφέρονται στο δικαστήριο. . 369.
a. Ταυτότητα δικαιοδοσίας. . 369.
b. Kαθ’ ύλην και κατά τόπον αρμοδιότητα. . 369.
c. Ταυτότητα διαδικασίας. . 371.
ββ. Προϋποθέσεις που αναφέρονται στους διαδίκους. . 371.
a. Ταυτότητα διαδίκων. . 371.
b. Ομοδικία και άλλες περιπτώσεις σύνθετων δικών. . 372.
c. Ανταγωγή κατά τρίτου ή από τρίτο. . 374.
γγ. Προϋποθέσεις που αφορούν είτε την κύρια αγωγή είτε την άσκηση της ανταγωγής 377
a. Ύπαρξη εκκρεμοδικίας. . 377.
b. Επικουρική ανταγωγή. . 378.
γ. Τρόπος άσκησης της ανταγωγής. . 379.
δ. Η ανταγωγή στη δίκη διαζυγίου. . 380.
ΙΙΙ. Η αδράνεια του εναγομένου. . 385.
1. Παράλειψη εναντίωσης ως προς το παραδεκτό της αγωγής. . 385.
2. Παράλειψη προβολής των διαδικαστικών κωλυμάτων. . 385.
3. Παράλειψη άρνησης της ιστορικής βάσης της αγωγής. . 386
4. Παράλειψη πρότασης ουσιαστικών ενστάσεων. . 387.
5. Ερημοδικία. . 387.
α. Σύστημα της ερήμην δίκης. . 388.
β. Ερημοδικία του ενάγοντος. . 391.
γ. Ερημοδικία του εναγομένου. . 395
δ. Ερημοδικία παρεμβάντων. . 398.
ε. Ερημοδικία σε περιπτώσεις προσεπίκλησης. . 400.
στ. Πλασματική παράσταση ή πλασματική ερημοδικία. . 403.
§ 37. Ρυθμίσεις πλαισίου. . 405. .
Ι. Παρεμπίπτοντα. . 405.
1. Παρεμπίπτοντα ζητήματα. . 405.
2. Παρεμπίπτουσα αγωγή. . 407.
ΙΙ. Διακοπή και επανάληψη της δίκης. . 413.
1. Διακοπή της δίκης. . 413.
α. Λόγοι διακοπής. . 413.
β. Γνωστοποίηση του λόγου διακοπής. . 415.
γ. Έννομη συνέπεια της διακοπής. . 416.
2. Επανάληψη της δίκης. . 416.
ΙΙΙ. Κατάργηση και περάτωση της δίκης. . 418.
1. Δικαστικός και εξώδικος συμβιβασμός. . 418.
α. Δικαστικός συμβιβασμός. . 419.
αα. Νομική φύση. . 419.
ββ. Προϋποθέσεις κύρους. . 419.
γγ. Χρόνος κατάρτισης, συνέπειες και ελαττώματα ...................... 423
β. Εξώδικος συμβιβασμός. . 423.
2. Παραίτηση από την αγωγή. . 424.
α. Ανάκληση της αγωγής. . 424.
β. Παραίτηση από το δικαίωμα της αγωγής. . 426.
γ. Τύπος της παραίτησης. . 427.
3. Αποδοχή της αγωγής. . 427.
4. Παραίτηση και αποδοχή άλλων διαδικαστικών πράξεων. . 428.
5. Ειδικώς το επιτρεπτό της συμφωνίας των διαδίκων «να ζητήσουν από το δικαστήριο να μην εκδώσει απόφαση» 428
§ 38. Η δικαστική απόφαση. . 433.
I. Έκδοση, ελαττωματικότητα, διόρθωση και ερμηνεία της απόφασης. . 433.
1. Έκδοση, δημοσίευση και επίδοση δικαστικών αποφάσεων. . 433.
2. Ελαττωματικότητα των δικαστικών αποφάσεων. . 436.
α. Γενικώς 436
β. Συνδρομή περισσότερων ενδίκων βοηθημάτων. . 437.
3. Διόρθωση και ερμηνεία των δικαστικών αποφάσεων. . 439.
α. Διόρθωση της απόφασης. . 439.
β. Ερμηνεία της απόφασης. . 442.
γ. Διαδικασία διόρθωσης ή ερμηνείας. . 442.
ΙΙ. Τα είδη των δικαστικών αποφάσεων. . 444... .
1. Οριστικές και μη οριστικές αποφάσεις. . 444.
2. Άλλες διακρίσεις. . 447.
ΙΙΙ. Οι ενέργειες των δικαστικών αποφάσεων. . 449.
1. Εισαγωγή 449
α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις. . 449.
β. Οι θεωρίες για τη νομική φύση των ενεργειών των δικαστικών αποφάσεων, και ιδίως του δεδικασμένου 451
2. Το δεδικασμένο. . 457.
α. Εισαγωγή. . 457.
αα. Το δεδικασμένο ως διαδικαστική προϋπόθεση. . 457.
ββ. Η λειτουργία του δεδικασμένου. . 459.
a. Η αρνητική λειτουργία του δεδικασμένου. . 460.
aa. Περιπτώσεις. . 460.
bb. Συνέπειες. . 463.
b. Η θετική λειτουργία του δεδικασμένου. . 464.
β. Αντικειμενικά όρια του δεδικασμένου. . 466.
αα. Κατά πλάτος οριοθέτηση του δεδικασμένου: Αντικείμενο και αντικειμενικά όρια του δεδικασμένου - Ο αποκλεισμός. . 467.
a. Ορολογικές διευκρινίσεις. . 467.
b. Δεδικασμένο για το δικονομικό ζήτημα - Δικονομικό αντικείμενο δίκης; 468
i. Το δικονομικό ζήτημα και η έκταση του επ’ αυτού δεδικασμένου 468
ii. Η εκδοχή για το δικονομικό αντικείμενο της δίκης. . 472.
c. Δεδικασμένο για το ουσιαστικό ζήτημα - Αντικείμενο του δεδικασμένου 476
i. Εισαγωγικά. . 476 .
ii. Αντικείμενο του δεδικασμένου. . 478.
iii. H εκδοχή για το σχετικό δεδικασμένο. . 479.
Ι. Τα προβαλλόμενα επιχειρήματα. . 479.
ΙΙ. Απόρριψη της εκδοχής για το σχετικό δεδικασμένο. . 482.
d. Η απόρριψη της αγωγής ως νόμω αβάσιμης και το επ’ αυτής δεδικασμένο 488
i. To δεδικασμένο επί απόρριψης της αγωγής ως νόμω αβάσιμης 488
ii. Η λογική ανάλυση της απόρριψης της αγωγής ως νόμω αβάσιμης 490
e. Αντικειμενικά όρια του δεδικασμένου. . 494 .
i. Εισαγωγικά. . 494.
ii. Αντικείμενο της απόφασης και δεδικασμένο. . 495.
iii. Διαφορά αντικειμένου δίκης και απόφασης. . 499.
iv. Η αντιμετώπιση της νομικής βάσης από τη νομολογία. . 501.
f. O αποκλεισμός. . 504.
i. Εισαγωγικά. . 504.
ii. Ο αποκλεισμός ειδικότερα. . 506.
Ι. Αποκλεισμός προβληθέντων ισχυρισμών. . 506 .
ΙΙ. Αποκλεισμός μη προβληθέντων ισχυρισμών. . 509 .
ΙΙΙ. Αποκλεισμός και των διαπλαστικών δικαιωμάτων; 517
iii. Η αντιμετώπιση του άρθρου 330 από τη θεωρία και τη νομολογία 526
iv. Συμπέρασμα. . 529.
ββ. Κατά βάθος οριοθέτηση του δεδικασμένου: Δεδικασμένο για το προδικαστικό ζήτημα 530
a. Εισαγωγικά. . 530.
b. Προϋποθέσεις δεδικασμένου για το προδικαστικό ζήτημα. . 531 .
aa. Να πρόκειται προδικαστικό ζήτημα. . 531.
bb. Η κρίση του προδικαστικού ζητήματος πρέπει να ήταν αναγκαία προϋπόθεση για την κρίση του κύριου ζητήματος. . 534.
i. Οι θεωρίες για την έννοια της αναγκαιότητας. . 535 .
ii. Η άποψη του Μητσόπουλου περί της νομικής αιτιότητας ως του θεμελίου του άρθρου 331 542
iii. Η δική μου γνώμη. . 546. .
cc. Ύπαρξη καθ’ ύλην αρμοδιότητας του δικάσαντος δικαστηρίου 547
dd. Εφαρμογή ως προς το προδικαστικό ζήτημα των λοιπών διατάξεων περί δεδικασμένου 548
c. Προσπάθειες ερμηνευτικής διεύρυνσης: Προδικαστικό ζήτημα κατ’ ένσταση 551
i. Άσκηση δικαιώματος δικαστικής διάπλασης κατ’ ένσταση. . 552.
I. Περιπτώσεις. . 552.
ΙΙ. Εισαγωγή προδικαστικού ζητήματος κατ’ ένσταση. . 553.
ΙΙΙ. Δημιουργία εκκρεμοδικίας. . 556.
ΙV. Διεύρυνση της έννοιας του προδικαστικού ζητήματος - Δημιουργία δεδικασμένου 561
ii. Άσκηση άλλων δικαιωμάτων κατ’ ένσταση. . 564.
Ι. Γνήσιες μη αυτοτελείς ενστάσεις. . 564.
1. Περιπτώσεις. . 564.
2. Δημιουργία εκκρεμοδικίας. . 564.
3. Δημιουργία δεδικασμένου. . 565. .
ΙΙ. Καταχρηστικές και γνήσιες αυτοτελείς ενστάσεις - Ένσταση ιδίας κυριότητας 566
1. Περιπτώσεις. . 566.
2. Δεν εισάγουν προδικαστικό ζήτημα. . 566.
3. Ιδιαίτερα σε περίπτωση απόρριψης της αγωγής. . 567.
4. Ένσταση ιδίας κυριότητας. . 570.
iii. Τελικές παρατηρήσεις. . 571.
γ. Υποκειμενικά όρια του δεδικασμένου. . 572.
αα. Δέσμευση των διαδίκων. . 573.
a. Αιτιολογία της ρύθμισης. . 573.
b. Έννοια διαδίκου. . 575.
c. Λοιπές, ταυτιζόμενες με τους διαδίκους περιπτώσεις. . 577.
ββ. Επέκταση του δεδικασμένου έναντι των διαδόχων και νομέων ή κατόχων 582
a. Οι διάδοχοι των διαδίκων. . 582.
aa. Έννοια διαδοχής. . 582.
bb. Ειδικές περιπτώσεις καθολικής και ειδικής διαδοχής. . 584.
b. Οι νεμόμενοι ή κατέχοντες στο όνομα διαδίκου ή διαδόχου. . 585.
γγ. Τα υποκειμενικά όρια του δεδικασμένου επί μη δικαιούχων ή μη υπόχρεων διαδίκων 589
a. Οι νομοθετικά ρυθμισμένες περιπτώσεις. . 589.
i. Εισαγωγικές παρατηρήσεις. . 589. .
ii. Επέκταση του δεδικασμένου στον φορέα του δικαιώματος ή της υποχρέωσης 591
I. Η νομοθετική πρόβλεψη. . 591.
ΙΙ.................................................................................. Ερμηνευτική διεύρυνση των περιπτώσεων επέκτασης του δεδικασμένου. . 592.
1. Οι υποστηριχθείσες απόψεις - Κριτική. . 593.
2. Το προτεινόμενο κριτήριο. . 605.
3. Ασκούμενη κριτική κατά του προτεινόμενου κριτηρίου. . 608.
b. Oι περιπτώσεις δικαιοπρακτικής θεμελίωσης της νομιμοποίησης 611
i. Οι υποστηριχθείσες γνώμες. . 611.
ii. Τα όρια και οι προϋποθέσεις του επιτρεπτού της δικαιοπρακτικής θεμελίωσης της νομιμοποίησης 615
Ι. Οι ρυθμισμένες περιπτώσεις 615
ΙΙ. Ερμηνευτικώς συναγόμενες περιπτώσεις. . 618.
ΙΙΙ. Το επιτρεπτό της δικαιοπρακτικής θεμελίωσης της νομιμοποίησης 619
IV. Τα αποτελέσματα της δικαιοπρακτικής θεμελίωσης της νομιμοποίησης 622
iii. Τελικές παρατηρήσεις. . 623.
δδ. Επέκταση του δεδικασμένου έναντι του καταπιστευματοδόχου, του μετακληροδόχου, του εκτελεστή διαθήκης, υπέρ του εγγυητή ή πρωτοφειλέτη και στα μέλη του νομικού προσώπου 624
a. Δεδικασμένο έναντι του καταπιστευματοδόχου, του μετακληροδόχου, του εκτελεστή διαθήκης και υπέρ του εγγυητή ή πρωτοφειλέτη. . 624.
i. Δεδικασμένο έναντι του καταπιστευματοδόχου και του μετακληροδόχου 624
ii. Δεδικασμένο έναντι του εκτελεστή διαθήκης, του εκκαθαριστή κληρονομίας και του κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομίας. . 626.
iii. Δεδικασμένο έναντι του πρωτοφειλέτη και του εγγυητή. . 627.
b. Δεδικασμένο έναντι των μελών νομικού προσώπου. . 629.
i. Προϊσχύσαν δίκαιο - Προπαρασκευαστικές εργασίες. . 629.
ii. Η ερμηνεία της διάταξης του άρθρου 329. . 631.
iii. Ειδικά το ζήτημα των ενώσεων προσώπων και των εταιριών χωρίς νομική προσωπικότητα 640
Ι. Εισαγωγικά 640
ΙΙ. Οι ενώσεις προσώπων και οι εταιρίες χωρίς νομική προσωπικότητα διαρκούσης της δίκης. . 643.
1. Πεδίο εφαρμογής των διατάξεων των άρθρων 62 εδ. β΄ και 64 § 3. . 643
2. Περιεχόμενο και έκταση της απονεμόμενης από τις διατάξεις των άρθρων 62 εδ. β΄ και 64 § 3 εξουσίας. . 645.
.............................................................................. .............................................................................. α. Ικανότητα διαδίκου, ικανότητα δικαστικής παράστασης και νομιμοποίηση. . 645.
β. Η δικονομική θέση της νομιμοποιούμενης ένωσης ή εταιρίας 646
γ. Εύρος της απονεμόμενης στις ενώσεις και στις εταιρίες εξουσίας 649
ΙΙΙ. Οι ενώσεις προσώπων και οι εταιρίες χωρίς νομική προσωπικότητα μετά το πέρας της δίκης 651
1. Επέκταση του δεδικασμένου. . 651.
2. Εκτέλεση της απόφασης. . 655.
ΙV. H επελθούσα νομοθετική μεταβολή με τον ν. 4072/2012 . 661
V. Τελικές παρατηρήσεις. . 662.
εε. Επέκταση του δεδικασμένου επί εξαρτημένων ουσιαστικών σχέσεων και τριτενέργεια του δεδικασμένου 663
a. Η θεωρία της επέκτασης του δεδικασμένου λόγω ουσιαστικής εξάρτησης 664
i. Η θεωρία της ουσιαστικής εξάρτησης, όπως διδάχθηκε στο γερμανικό δίκαιο - Κριτική 664
ii. Η αναβίωση της θεωρίας της ουσιαστικής εξάρτησης στο ελληνικό δίκαιο - Κριτική 667
Ι. Γενικές επιφυλάξεις. . 667.
ΙΙ. Επιφυλάξεις για τις κατ’ ιδίαν προτεινόμενες περιπτώσεις 677
iii. Συμπερασματικές παρατηρήσεις. . 687.
b. Η θεωρία της τριτενέργειας του δεδικασμένου. . 689.
δ. Χρονικά όρια του δεδικασμένου. . 697.
αα. Δεδικασμένο και χρόνος γενικά - Τα χρονικά όρια του δεδικασμένου ειδικότερα 697
ββ. Η μεταρρυθμιστική αγωγή. . 699.
ε. Δόλια επίτευξη δεδικασμένου. . 701.
3. Οι ενέργειες των διαπλαστικών αποφάσεων. . 707.
α. Ουσιαστική και δικονομική ενέργεια της διαπλαστικής απόφασης. . 707.
β. Υποκειμενικά όρια και αντικείμενο της διαπλαστικής ενέργειας. . 708.
γ. Το δεδικασμένο των διαπλαστικών αποφάσεων. . 711.
αα. Αντικείμενο και αντικειμενικά όρια του δεδικασμένου. . 711.
ββ. Υποκειμενικά όρια του δεδικασμένου. . 713.
δ. Αντικείμενο της διαπλαστικής δίκης και αποκλεισμός των μη προβληθέντων λόγων διάπλασης - Το παράδειγμα της δίκης ανακοπής του άρθρου 933. . 715.
αα. Το αντικείμενο της διαγνωστικής διαπλαστικής δίκης. . 715.
ββ. Το αντικείμενο της δίκης ανακοπής του άρθρου 933. . 718 .
γγ. Δεδικασμένο επί των προβληθέντων λόγων ανακοπής. . 719.
δδ. Αποκλεισμός των μη προβληθέντων λόγων ανακοπής μέσω του άρθρου 330 ΚΠολΔ 720
i. Η εφαρμογή του άρθρου 330 ΚΠολΔ επί μη προβληθέντων λόγων ανακοπής; 720
ii. Η εφαρμογή του άρθρου 330 στις δίκες περί την εκτέλεση. . 721 .
εε. Αποκλεισμός των μη προβληθέντων λόγων ανακοπής μέσω της αρχής της συγκέντρωσης των λόγων ανακοπής κατ’ άρθρο 935. . 724.
ε. Χρονικά όρια διαπλαστικής ενέργειας και δεδικασμένου. . 729 .
4. Παρεπόμενες ενέργειες των δικαστικών αποφάσεων. . 730.
α. Εισαγωγικά. . 730...
β. Τα υποκειμενικά όρια των παρεπόμενων ενεργειών των δικαστικών αποφάσεων 731
γ. Η επίδραση των παρεπόμενων ενεργειών των δικαστικών αποφάσεων σε τρίτα πρόσωπα 732
δ. Σχετικές παρεπόμενες ενέργειες με απόλυτη ισχύ; ....................... 734
§ 39. Διαδικαστικές αποκλίσεις 737
Ι. Μικροδιαφορές. . 737.
1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις. . 737.
2. Καθιερούμενες αποκλίσεις 739
ΙΙ. Δίκη λογοδοσίας. . 743.
1. Η αγωγή λογοδοσίας. . 743.
2. Λοιπές διαδικαστικές αποκλίσεις. . 746.
ΙΙΙ. Δίκη διανομής. . 751.
1. Επιδιωκόμενοι σκοποί 751
2. Συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων - Αυτούσια διανομή. . 753.
3. Λοιπές μορφές διανομής - Η ανάγκη διατήρησης του διανεμητέου - Επιδίκαση επιχείρησης - Εξουσίες δικαστηρίου . . 757. .
