Τον Ιανουάριο του 2017, το Ανώτατο Δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου εξέδωσε την απόφαση Miller που δίκαια θεωρήθηκε ιστορική. Το δικαστήριο αποφάνθηκε (με ψήφους 8-3) ότι η κυβέρνηση δεν μπορούσε να ενεργοποιήσει τη διαδικασία αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση –παρά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος υπέρ του Brexit- χωρίς προηγούμενο νόμο με τον οποίο το Κοινοβούλιο να της παρέχει σχετική εξουσιοδότηση.
Η συγκεκριμένη απόφαση (όπως και εκείνη του Πρωτοδικείου του Λονδίνου τον Οκτώβριο του 2016) ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων από την πλευρά των ευρω-σκεπτικιστών στο χώρο της πολιτικής και των ΜΜΕ καθώς θεωρήθηκε –άδικα- ότι επιχειρεί να αναιρέσει την ετυμηγορία του βρετανικού λαού στο πρόσφατο δημοψήφισμα.
Τη σημαντική αυτή απόφαση παρουσιάζει και σχολιάζει στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό ο συγγραφέας του βιβλίου αναλύοντας τα κύρια ζητήματα που αντιμετώπισε το δικαστήριο:
- τη δύσκολη συνύπαρξη του βρετανικού συνταγματικού δικαίου με το ευρωπαϊκό δίκαιο,
- τη σχέση εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας και
- το ρόλο της δικαιοσύνης έναντι των δύο άλλων εξουσιών.
Παράλληλα, όμως, το βιβλίο αναδεικνύει και το πολιτικό πλαίσιο της υπόθεσης. Παρουσιάζονται κρίσιμες κοινοβουλευτικές συνεδριάσεις σχετικά με το δημοψήφισμα και το Brexit ενώ, παράλληλα, γίνεται και μια πολιτική αναδρομή στη μακρά πορεία από το δημοψήφισμα του 1975 (οπότε ο βρετανικός λαός είχε ταχθεί με μεγάλη πλειοψηφία υπέρ της παραμονής στην, τότε, Ε.Ο.Κ.) μέχρι το δημοψήφισμα του Brexit, και ανιχνεύονται τα πολιτικά αίτια της μεταστροφής αυτής.
Το βιβλίο αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο για κάθε νομικό που επιθυμεί να γνωρίσει τα κρίσιμα συνταγματικά διλήμματα που δημιούργησε η έναρξη της διαδικασίας του Brexit.
Ταυτόχρονα όμως θα φανεί ιδιαίτερα ενδιαφέρον και για όποιον Έλληνα πολίτη αναρωτιέται πώς έφτασε αυτή η χώρα στην έξοδο από την ΕΕ χωρίς αυτό να το έχει επιδιώξει καμία εκλεγμένη κυβέρνηση και σχεδόν κανένα πολιτικό κόμμα.
Είναι προφανές ότι υπάρχουν διδάγματα να αντληθούν και από ελληνικής πλευράς, καθώς, μάλιστα, η Ελλάδα αναφέρθηκε και από τους βρετανούς δικαστές και από τους βουλευτές
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ....................................................................................................... VΙΙ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ........................................................................................................... 1
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄: το θεσμικο πλαισιο ........................................................ 7
1. . Η εξέλιξη του βρετανικού πολιτεύματος και η «κοινοβουλευτική κυριαρχία» 7
2. . Η κοινοβουλευτική κυριαρχία και το ευρωπαϊκό δίκαιο ..................... 14
3. . Το «εκτελεστικό» ή «βασιλικό προνόμιο» ............................................... 19
4. . Το άρθρο 50 της Συνθήκης για την ΕΕ .................................................... 24
5. . Ο θεσμός του δημοψηφίσματος στο ΗΒ. . 34
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄: ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ........................................................ 39
1. Η εξαγγελία για διενέργεια δημοψηφίσματος και η συζήτηση του νομοσχεδίου στη Βουλή 39
2. Η απόφαση του Πρωτοδικείου και η υποδοχή της από τα ΜΜΕ και τον πολιτικό κόσμο 52
3. Από το Ανώτατο Δικαστήριο στο νομοσχέδιο για την ενεργοποίηση του άρθρου 50 62
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄: ΤΟ ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΗΝΩΜΕΝΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 75
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄: ΤΟ ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟ BREXIT 85
1... Η απόφαση του Πρωτοδικείου. . 85
2... Η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου. . 91
..... (i) H γνώμη της πλειοψηφίας. . 91
..... (ii) Η γνώμη της μειοψηφίας. . 95
Σελ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄: ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ. . 101
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ΄: ΜΙΑ ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΚΑΙ ΤΡΙΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 111
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 125
Ανώτατο Δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου
..... R v Secretary of State for Exiting the European Union [2017] UKSC 5. . 125
Γνώμη της πλειοψηφίας (Λόρδοι Neuberger, Πρόεδρος, Lady Hale, Αντιπρόεδρος, και οι Λόρδοι Mance, Kerr, Clarke, Wilson, Sumption και Hodge) 125
Γνώμη του Λόρδου Reed (μειοψηφία) 168
Γνώμη του Λόρδου Carnwath (μειοψηφία) 202
Γνώμη του Λόρδου Hughes (μειοψηφία) 216
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.. .. 219
1. . Ελληνόγλωσση. . 219
2. . Ξενόγλωσση. . 219
3. . Εκθέσεις - Πρωτογενείς πηγές. . 225
