Στο έργο ερμηνεύονται συστηματικά οι διατάξεις των άρθρων 552 - 582 του ΚΠολΔ, με στόχο να παρασχεθούν οι λύσεις για όλα τα θέματα που θα αντιμετωπίσει πριν και κατά τη διάρκεια της αναιρετικής δίκης. Η δομή του έργου, η αμεσότητα στον λόγο και η τεκμηρίωση των θέσεων που υποστηρίζονται προσφέρουν στον επαγγελματία νομικό τα εργαλεία που έχει ανάγκη για την κατανόηση της αναιρετικής διαδικασίας, ενώ ο κριτικός διάλογος που επιχειρείται εισφέρει στην προαγωγή της ερμηνείας και της διάπλασης του δικαίου της αναίρεσης, καθιστώντας το παρόν ένα βιβλίο στο οποίο, παράλληλα, ο αναγνώστης θα ανατρέξει προκειμένου να βρει τις απαντήσεις σε ερωτήματα που αναφύονται κατά τη συνολική εφαρμογή του αστικού δικονομικού δικαίου.
Την παρούσα, τρίτη έκδοση του βιβλίου κατέστησαν αναγκαία οι τροποποιήσεις που επέφερε στο δίκαιο της αναίρεσης ο ν. 4335/2015, η εντωμεταξύ δημοσιευθείσα νομολογία του Αρείου Πάγου, αλλά και διάφορες ερευνητικές προσπάθειες στη θεωρία, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και το βιβλίο του Συγγραφέα για τα «Όρια του αναιρετικού ελέγχου», που επέβαλαν την αναθεώρηση σημαντικών τμημάτων του βιβλίου αυτού.
Πρόλογος τρίτης έκδοσης VII
Πρόλογος δεύτερης έκδοσης IX
Πρόλογος πρώτης έκδοσης XI
Έννοια και σκοπός της αναίρεσης 1
Άρθρο 552 [Δικαστήρια, των οποίων οι αποφάσεις προσβάλλονται με αναίρεση] 4
Άρθρο 553 [Είδη προσβαλλόμενων αποφάσεων] 9
Ι. Οριστικές και τελεσίδικες αποφάσεις 10
Α. Κατηγορίες τελεσίδικων αποφάσεων 10
Β. Χρόνος συνδρομής της τελεσιδικίας 11
Γ. Αποφάσεις διόρθωσης και μη ορι¬στι¬κές αποφάσεις 11
Δ. Τελειωτικές αποφάσεις και εξαιρέσεις 12
Ε. Εν μέρει οριστικές αποφάσεις 14
ΣΤ. Ερήμην αποφάσεις πρώτου βαθμού 15
Ζ. Ερήμην αποφάσεις δεύτερου βαθμού 16
Η. Κατ’ αντιμωλία αποφάσεις 16
Θ. Αποφάσεις με περισσότερα κεφάλαια 18
ΙΙ. Συνέπειες έλλειψης τελεσιδικίας 19
Άρθρο 554 [Αναίρεση επί απόρριψης ανακοπής ερημοδικίας] 21
Άρθρο 555 [Ανεπίτρεπτο δεύτερης αναίρεσης] 23
Ι. Αντικειμενικές προϋποθέσεις 23
ΙΙ. Υποκειμενική προϋπόθεση 26
Άρθρο 556 [Ενεργητική νομιμοποίηση και έννομο συμφέρον] 29
Ι. Ενεργητική νομιμοποίηση 30
Α. Νομιμοποιούμενα πρόσωπα 30
Β. Πλαγιαστική άσκηση αναίρεσης 38
ΙΙ. Έννομο συμφέρον ηττηθέντος διαδίκου 40
Α. Το έννομο συμφέρον ως διαδικαστική προϋπόθεση 40
Β. Η βλάβη του διαδίκου ως προϋπόθεση του εννόμου συμφέροντος 43
Γ. Η ήττα του διαδίκου ως στοιχείο του εννόμου συμφέροντος 43
1. Η ήττα του ενάγοντος 44
2. Η ήττα του εναγομένου 46
Δ. Το έννομο συμφέρον ως προς κάθε λόγο αναίρεσης 47
Ε. Το έννομο συμφέρον επί ομοδικίας 47
ΙΙΙ. Έννομο συμφέρον του νικήσαντος δια¬δίκου 48
Α. Έννοια νικήσαντος διαδίκου 48
Β. Το έννομο συμφέρον του νικήσαντος διαδίκου στη δίκη διαζυγίου 50
1. Το ηθικό έννομο συμφέρον για τη λύση του γάμου και η παλαιά νομολο-γία του Αρείου Πάγου 50
2. Η νομολογιακή μεταστροφή 51
3. Κριτική - Το αντικείμενο της δίκης διαζυγίου 52
4. Έννομο συμφέρον για την παραίτηση από το δικαίωμα διάζευξης; 55
α. Η θέση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου 55
β. Η ιδία άποψη 57
Άρθρο 557 [Αναίρεση υπέρ του νόμου] 59
Ι. Προέλευση, σκοπός και λειτουργία της αναίρεσης υπέρ του νόμου 60
Α. Προέλευση και σκοπός της αναί¬ρεσης υπέρ του νόμου 60
Β. Λειτουργία της αναίρεσης υπέρ του νόμου - Προσβαλλόμενες απο¬φά¬σεις 62
Γ. Η αναίρεση κατ’ άρθρο 699 ΚΠολΔ 63
Δ. Απρόθεσμο το δικαίωμα του Ει¬σαγγε¬λέα του Αρείου Πάγου; 63
Ε. Τρόπος άσκησης 64
ΣΤ. Η δίκη επί της αναίρεσης υπέρ του νόμου 64
ΙΙ. Αποτελέσματα της αναίρεσης υπέρ του νόμου 65
Άρθρο 558 [Παθητική νομιμοποίηση] 66
Ι. Παθητική νομιμοποίηση για άσκη¬ση αναίρεσης 66
Α. Οι διάδικοι 66
Β. Επί ομοδικίας 67
Γ. Επί παρέμβασης 69
Δ. Επί προσεπίκλησης 70
ΙΙ. Σε περίπτωση θανάτου ή λύσης της νομικής προ¬σω¬πικότητας του αρχικού διαδίκου 71
ΙΙΙ. Παθητική νομιμοποίηση στην εκούσια δικαιοδοσία 73
Άρθρο 559 [Λόγοι αναίρεσης] 74
Ι. Διακρίσεις των λόγων αναίρεσης 85
ΙΙ. Παράβαση ουσιαστικού κανόνα δι¬καί¬ου (559 αριθ. 1) 87
Α. Αντικείμενο της παράβασης 87
1. Η φύση του παραβιασθέντος κα¬νόνα δικαίου 87
α. Η διάκριση ουσιαστικών και δι¬κο¬νομικών κανόνων δι¬καί¬ου 88
β. Κριτήρια διάκρισης και οριακά ζητήματα διάκρισης 91
γ. Οριοθέτηση του πεδίου εφαρ¬μογής των λόγων αναίρεσης από τους αρι¬θμούς 1 και 19 του άρθρου 559 ένα¬ντι του λόγου από τον αριθμό 14 του άρθρου 559, ιδίως στο πεδίο της ανα¬γκαστικής εκτέλεσης και της δι¬αι¬τησίας 98
2. Ουσιαστικοί κανόνες δικαίου 105
α. Ιεραρχική βαθμίδα 105
β. Πηγή προέλευσης 110
γ. Η παραβίαση των κανόνων σύγκρουσης ως αντικείμενο του αναιρετι-κού ελέγχου 110
δ. Η παραβίαση των γενικών αρχών του δικαίου ως λόγος αναίρεσης; 115
3. Ερμηνευτικοί κανόνες δικαιοπραξιών 118
α. Εσφαλμένη παράλειψη προσφυγής στους ερμηνευτικούς κανόνες των δικαιοπραξιών 123
β. Εσφαλμένη προσφυγή στους ερμη¬νευτικούς κανόνες των δι¬και¬ο-πραξιών 135
γ. Εσφαλμένη ερμηνεία της δι¬και¬οπραξίας επί εφαρμογής των ερμη-νευτικών κανόνων - Πα¬ρά¬βαση των κα¬νό¬νων της κοι¬νής λογικής - Ε-σφαλμένος νο¬μι¬κός χαρακτηρισμός της δ鬬καιο¬πρα¬ξίας 135
δ. Ερμηνεία της δικαιοπραξίας και κατάρτιση αυτής - Ερμηνεία της δικαιοπραξίας και εικονικότητα 137
ε. Ερμηνεία της δικαιοπραξίας και η διάκριση πραγματικού και νομικού ζητήματος 139
4. Διδάγματα κοινής πείρας - Συ¬ναλ¬λακτικά ήθη - Χρηστά ήθη - Έθιμα - Αλ-λο¬δαπό δίκαιο 147
Β. Είδη της παράβασης 155
1. Προϊσχύσαν δίκαιο 155
2. Ψευδής ερμηνεία 156
3. Εσφαλμένη εφαρμογή 158
4. Ευθεία και εκ πλαγίου παρά¬βα¬ση - Διά¬κριση εσφαλμένης εφαρ¬¬μογής και έλ¬λει¬ψης νόμιμης βά¬σης 158
5. Ουσιαστικώς εσφαλμένο δι¬α¬τα¬κτι¬κό - Επάλληλες αιτιολογίες 161
6. Έλλειψη μείζονος πρότασης στην προσ¬βαλλόμενη απόφαση 162
α. Η νομολογία του Αρείου Πά¬γου 162
β. Κριτική 163
Γ. Tο ορισμένο του λόγου αναίρεσης 169
1. Η νομολογία του Αρείου Πά¬γου 169
2. Η εφαρμογή της αρχής iura novit curia στην αναιρετική δίκη 170
3. Η πρόσθετη επιχειρη¬ματο¬λο¬γία του Αρείου Πάγου 172
4. Κριτική 172
5. Οι προτεινόμενες αμβλύνσεις στη νο¬μο¬λογία του Αρείου Πάγου 174
6. Η νομολογία του ΕΔΔΑ 174
7. Οι αντιδράσεις στη νομολογία του ΕΔΔΑ 178
α. Η άποψη Ρήγα 178
β. Η άποψη Μαργαρίτη 180
γ. Η άποψη Ματθία 181
8. Συμπεράσματα από τη νομο¬λο¬γία του ΕΔΔΑ 182
9. Η αντίδραση της Διοικητικής Πλήρους Ολομέλειας του Αρείου Πάγου 185
10. Η ορθή αντιμετώπιση του ζη¬τή¬ματος του ορισμένου του λό¬γου αναίρεσης από τον αριθμό 1 του άρθρου 559 195
α. Η σταθερή νομολογία του Αρείου Πάγου 195
β. Το άρθρο 561 § 2 197
γ. Η αρχή iura novit curia 198
δ. Το άρθρο 562 § 4 199
ε. Τελικές παρατηρήσεις 202
στ. Συμπέρασμα 203
11. Η αναιρετική αντιμετώπιση της αό¬ριστης αγωγής 204
IΙΙ. Έλλειψη νόμιμης βάσης και πα¬ντελής έλλειψη αιτιολογιών (559 αριθ. 19) 205
Α. Προϊστoρία της διάταξης 205
1. Προϊσχύσαν δίκαιο 205
2. Προπαρασκευαστικές εργασίες 208
Β. Ισχύον δίκαιο 209
1. Η έλλειψη παντελώς αιτιολογιών 209
α. Νομολογιακές θέσεις 209
β. Η παντελής έλλειψη αιτιολογιών ως προς τη μείζονα πρόταση 212
γ. Η παντελής έλλειψη αι¬τιο¬λο¬γιών ως προς την ελάσσονα πρό¬ταση 218
2. Η έλλειψη νόμιμης βάσης με στενή έννοια 219
α. Νομολογιακές θέσεις 219
β. Ανεπάρκεια ή αντίφαση αιτιολογιών 221
γ. Η λογική ανάλυση της έν¬νοιας της έλλειψης νόμιμης βάσης 222
δ. Έλλειψη νόμιμης βάσης και ως προς τον νομικό χαρακτηρισμό των πραγ¬μα¬τικών γεγονότων; Οριακά ζητήματα έλλειψης νόμιμης βάσης και εσφα¬λμένης εφαρμογής 226
ε. Ποιοτικές ή ποσοτικές ελλείψεις στην έκθεση των πραγματικών περι-στα¬τικών; 231
στ. Η διάκριση πραγματικού και νομικού ζητήματος επί ενιαίου και συνεπτυγμένου αποδεικτικού και υπαγωγικού πορίσματος στο πλαίσιο της υπαγωγής 233
ζ. Έλλειψη νόμιμης βάσης και επί παραβάσεων του αποδεικτικού συλλογισμού; 241
η. Έλλειψη νόμιμης βάσης επί παράβασης δικονομικών διατάξεων; 249
Γ. Το ορισμένο του λόγου αναίρεσης 255
1. Η νομολογία του Αρείου Πάγου 255
2. Κριτική 256
ΙV. Κακή σύνθεση του δικαστηρίου (559 αριθ. 2) 259
Α. Γενικές προϋποθέσεις θεμελίωσης του λόγου 259
1. Συγκρότηση του δικαστηρίου 259
2. Περιπτώσεις κακής σύνθεσης 261
3. Ανυπαρξία κακής σύνθεσης 263
Β. Ειδικές περιπτώσεις κακής σύνθεσης 269
V. Μη εξαίρεση εξαιρετέου δικαστή (559 αριθ. 3) 272
VI. Υπέρβαση δικαιοδοσίας (559 αριθ. 4) 273
Α. Ύπαρξη διαφορετικών δικαιοδοσιών 273
Β. Υπέρβαση δικαιοδοσίας 274
1. Περιπτώσεις υπέρβασης της δικαιο¬δο¬σίας 274
2. Συνδρομή περισσότερων ενδίκων βο¬η¬θημάτων 279
VII. Αναρμοδιότητα του δικαστηρίου (559 αριθ. 5) 281
Α. Πεδίο εφαρμογής της διάταξης 281
1. Εσφαλμένη κήρυξη αρμοδιότητας ή αναρμοδιότητας καθ’ ύλην 281
α. Η νομολογιακή προσέγγιση 282
β. Κριτική 282
2. Μη συμμόρφωση προς παραπεμπτική απόφαση κατ’ άρθρο 46 284
B. Η μη τήρηση της προσήκουσας δια¬δικασίας και λοιπά ζητήματα 284
1. Εφαρμογή εσφαλμένης διαδικασίας 284
2. Λοιπά ζητήματα 287
VIII. Παράνομη ερημοδικία (559 αριθ. 6) 290
IX. Παράνομος αποκλεισμός δημοσιότητας (559 αριθ. 7) 295
X. Λήψη ή μη λήψη υπόψη πραγμάτων (559 αριθ. 8) 297
Α. Αντικείμενο της παράβασης 297
1. Πραγματικοί ισχυρισμοί 297
α. Έννοια του πραγματικού ισχυρισμού 297
β. Προέλευση του πραγματικού ισχυ¬ρι¬σμού 302
γ. Φύση και λειτουργία του πραγματικού ισχυρισμού 303
2. Ουσιώδεις πραγματικοί ισχυρισμοί 308
α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις 308
β. Η νομολογία του Αρείου Πάγου 310
γ. Κριτικές παρατηρήσεις 313
Β. Είδη της παράβασης 318
1. Μη λήψη υπόψη προταθέντων ισχυρι¬σμών 318
2. Λήψη υπόψη μη προταθέντων ισχυ¬ρι¬σμών 320
α. Μη προταθέντες και εξομοιούμενοι μ’ αυτούς ισχυρισμοί 320
β. Έγκυρη λήψη υπόψη μη προταθέντων καν ισχυρισμών; 321
Γ. Το ορισμένο του λόγου αναίρεσης 325
1. Η νομολογία του Αρείου Πάγου 325
2. Κριτική 327
ΧΙ. Παραβάσεις ως προς το αίτημα (559 αριθ. 9) 330
Α. Αντικείμενο της παράβασης - Οι αιτήσεις των διαδίκων 330
Β. Είδη της παράβασης 333
1. Επιδίκαση μη αιτηθέντος ή πλέον του αιτηθέντος 333
2. Αδίκαστη αίτηση 335
3. Οριακά ζητήματα διόρθωσης της απόφασης και αναίρεσής της κατ’ άρθρο 559 αριθ. 9 336
Γ. Το ορισμένο του λόγου αναίρεσης 339
ΧΙΙ. Παραδοχή πραγμάτων ως αληθών χω¬ρίς απόδειξη (559 αριθ. 10) 341
Α. Αντικείμενο της παράβασης 341
Β. Είδος της παράβασης 342
Γ. Το ορισμένο του λόγου αναίρεσης 344
XIII. Παράβαση των διατάξεων για τα αποδεικτικά μέσα (559 αριθ. 11) 345
Α. Αντικείμενο της παράβασης 345
1. Δικαιολογητική βάση 345
2. Αποδεικτικά μέσα 345
3. Για απόδειξη ουσιωδών πραγματικών ισχυρισμών 348
Β. Είδος της παράβασης 349
1. Λήψη υπόψη μη επιτρεπόμενων από τον νόμο αποδεικτικών μέσων 349
α. Μη επιτρεπόμενα αποδεικτικά μέσα 49
β. Το ορισμένο του λόγου αναίρεσης 353
2. Λήψη υπόψη αποδείξεων που δεν προ¬σκομίσθηκαν ή δεν έγινε επίκλησή τους 354
α. Μη προσκομισθέντα ή μη επικληθέντα αποδεικτικά μέσα 354
β. Η επίκληση του αποδεικτικού μέσου στη μεταγενέστερη συ¬ζήτηση, και ιδίως στο δεύτερο βαθμό 359
γ. Το ορισμένο του λόγου αναίρεσης 369
3. Μη λήψη υπόψη αποδεικτικών μέ¬σων που οι διάδικοι επι¬κα¬λέ¬σθη¬καν και προσκόμισαν 370
α. Αποδεικτικά μέσα που οι διάδικοι επικαλέσθηκαν και προσκό¬μισαν 370
β. Μη λήψη υπόψη από το δικαστήριο του νομίμως προσαχθέντος και επι¬κλη¬θέντος αποδεικτικού μέσου 373
γ. Το ορισμένο του λόγου αναίρεσης 377
XIV. Παράβαση του νόμου σε σχέση με τη δύναμη των αποδεικτικών μέσων (559 αριθ. 12) 378
Α. Αντικείμενο της παράβασης 378
Β. Είδος της παράβασης 378
Γ. Το ορισμένο του λόγου αναίρεσης 383
XV. Εσφαλμένη εφαρμογή των κανόνων πε¬ρί βάρους απόδειξης (559 αριθ. 13) 384
Α. Αντικείμενο της παράβασης 384
Β. Είδος της παράβασης 385
Γ. Το ορισμένο του λόγου αναίρεσης 388
XVI. Παρά το νόμο κήρυξη ή μη κήρυξη ακυρότητας, έκπτωση από το δικαίωμα ή απαράδεκτο (559 αριθ. 14) 389
Α. Αντικείμενο της παράβασης 389
1. Περιπτώσεις ανισχύρου των διαδικαστικών πράξεων 389
2. Έκπτωση από δικαίωμα 391
Β. Είδος της παράβασης 392
1. Επί ανυποστάτων διαδικαστικών πρά¬ξεων 392
2. Οι περιπτώσεις της δικονομικής ακυ¬ρό¬τητας 395
α. Γενικώς περί της δικονομικής ακυρότητας 395
αα. Η έννοια της δικονομικής ακυρότητας 395
ββ. Υπάρχει και αυτοδίκαιη δικονομική ακυρότητα; 396
β. Οι κατ’ ιδίαν περιπτώσεις της δικονομικής ακυρότητας 402
αα. Η ανεξαρτήτως βλάβης επερχόμενη δικονομική ακυρότητα 402
ββ. Η ακυρότητα που θεμελιώνει λόγο αναψηλάφησης ή αναί¬ρεσης 404
γγ. Η συνεπεία βλάβης επερχόμενη δικονομική ακυρότητα 407
a. Το στοιχείο της βλάβης 407
b. Διατάξεις δημοσίου και ιδιωτικού συμφέροντος; 409
δδ. Παράβαση διάταξης που ρυθμίζει τη διαδικασία και ιδίως τον τύπο κάποιας διαδικαστικής πράξης 412
a. Εισαγωγή 412
b. Ελλείψεις περί τα υποκείμενα 413
aa. Του δικαστικού οργάνου 413
bb. Των διαδίκων 414
γ. Γενικός δικονομικός λόγος αναίρεσης; 416
δ. Οι ακυρότητες της αναγκαστικής εκτέλεσης και της διαιτησίας 419
ε. Ακυρότητες διαδικαστικών πράξεων ενεργουμένων εντός ή και εκτός δίκης; 425
στ. Ακυρότητες προτεινόμενες ή και αυτεπαγγέλτως λαμβανόμενες υπόψη; 427
3. Τα δικονομικά απαράδεκτα 427
α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις - Περι¬πτώ¬¬σεις 427
β. Αναιρετικός έλεγχος αόριστης αγω¬γής 432
γ. Το «προσωρινό» απαράδεκτο 433
δ. Εκδίκαση της υπόθεσης με εσφαλ¬μένη διαδικασία 436
Γ. Το ορισμένο του λόγου αναίρεσης 439
XVII. Παρά το νόμο ανάκληση οριστικής από¬φασης (559 αριθ. 15) 441
Α. Αντικείμενο της παράβασης 441
Β. Είδος της παράβασης 446
Γ. Το ορισμένο του λόγου αναίρεσης 447
ΧVIII. Παράβαση του δεδικασμένου (559 αριθ. 16) 448
Α. Αντικείμενο της παράβασης 448
Β. Είδος της παράβασης 449
1. Η δεύτερη εκδοχή του αναιρετικού λόγου 449
2. Η πρώτη εκδοχή του λόγου αναίρεσης - Προπαρασκευαστικές εργα¬σίες 451
3. Αναιρετικός έλεγχος των προϋποθέσεων του άρθρου 324 454
4. Προβολή της ένστασης δεδικασμένου - Αυτεπάγγελτη λήψη υπόψη του δεδι¬κασμένου - Αναιρετικός έλεγχος 458
Γ. Το ορισμένο του λόγου αναίρεσης 465
XIX. Ύπαρξη αντιφατικών διατάξεων στην ίδια απόφαση (559 αριθ. 17) 467
A. Αντικείμενο και είδος της παράβασης 467
Β. Το ορισμένο του λόγου αναίρεσης 468
ΧΧ. Μη συμμόρφωση προς την αναιρετική απόφαση (558 αριθ. 18) 469
A. Αντικείμενο και είδος της παράβασης 469
Β. Το ορισμένο του λόγου αναίρεσης 476
ΧΧΙ. Παραμόρφωση του περιεχομένου εγγράφου (559 αριθ. 20) 477
Α. Αντικείμενο της παράβασης 477
B. Είδος της παράβασης 481
Γ. Το ορισμένο του λόγου αναίρεσης 485
Άρθρο 560 [Λόγοι αναίρεσης στις υποθέσεις ειρηνοδικείου] 491
Ι. Εισαγωγή 492
ΙΙ. Παράβαση κανόνα ουσιαστικού δικαί¬ου 493
ΙΙΙ. Μη νόμιμη συγκρότηση του δι¬κα¬στη¬ρίου 494
ΙV. Υπέρβαση δικαιοδοσίας και πα¬ρά¬βαση της καθ’ ύλην αρμο¬διότ¬ητας 495
V. Παράνομος αποκλεισμός δημο¬σιό¬τητας 496
VI. Παρά το νόμο λήψη ή μη λήψη υπόψη πραγμάτων 496
VΙI. Ελλείψη νομικής Βάσης 496
VΙΙΙ. Διαχρονικό δίκαιο 496
Άρθρο 561 [Διάκριση πραγματικού και νομικού ζητήματος και εκτί¬μηση διαδικαστικών εγγράφων] 497
Ι. Διάκριση πραγματικού και νο¬μι¬κού ζητήματος - Αόριστες νο¬μικές έν¬νοιες 502
Α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις 502
1. Η διάταξη του άρθρου 561 § 1 502
2. Προπαρασκευαστικές εργα¬σί¬¬¬¬ες 502
3. Πραγματικό γεγονός - Πραγ¬μᬬτικός ισχυρισμός - Πραγματικό ζή¬τημα 503
Β. Αναιρετικός έλεγχος και δικανικός συλλογισμός 505
1. Δικανικός συλλογισμός - Υπα¬γω¬γικός συλλογισμός 507
2. Η λογική ανάλυση της δικαστικής απόφασης 512
α. Ο δικανικός συλλογισμός ως συλλογισμός 512
β. Η λογική διεργασία της υπαγωγής 515
γ. Οι λογικές, νοητικές και γνωσιολογικές δυσχέρειες της υπαγωγής 520
αα. Η υπαγωγή ως συλλογιστική διαδικασία 520
ββ. Η υπαγωγική κρίση στην κλίμακα του τελολογικού συστήματος του δικαίου 522
a. H έννοια του τελολογικού συστήματος του δικαίου 522
b. Η υπαγωγή ως η πρώτη μετά την κατώτατη βαθμίδα της τελολογικής κλίμακας του δικαίου 524
i. Ο τελικός και οι επιμέρους υπαγωγικοί συλλογισμοί στην προκαθεστηκυία και οριστική τους μορφή 524
Γ. Ζητήματα διάκρισης πραγματικού και νομικού ζητήματος κατά την ανεύρεση και ερμηνεία του εφαρμοστέου κανόνα δικαίου 529
1. Η ανεύρεση του εφαρμοστέου κανόνα δικαίου 529
α. Η σημασία της προκαθεστηκυίας υπαγωγής και η σχέση της με την οριστική υπαγωγή 529
2. Η ανεύρεση του εφαρμοστέου κανόνα δικαίου επί κενών του δικαίου 533
3. Η ερμηνεία του εφαρμοστέου κανόνα δικαίου 541
Δ. Η διάκριση πραγματικού και νשּׁμικού ζητήματος κατά την ερμηνεία και εφαρμογή του κανόνα δικαίου 542
1. Νομικές έννοιες και εξειδίκευση αυτών 542
2. Ορισμός των νομικών εννοιών και προκαθεστηκυία υπαγωγή 548
3. Αναιρετικές πλημμέλειες του υπαγωγικού συλλογισμού εξειδίκευσης των αόριστων νομικών εννοιών - Η λειτουργία του ενδιάμεσου κανόνα δικαί-ου 550
4. Η διάκριση πραγματικού και νομικού ζητήματος επί δικαστικής διακριτικής ευχέρειας 554
α. Η διάρθωση του δικανικού συλλογισμού και των επιμέρους υπα-γωγικών συλλογισμών 554
β. Οι επιμέρους αναιρετικές πλημμέλειες - Τα όρια του αναιρετικού ελέγχου 558
γ. Η αντιμετώπιση του ζητήματος από τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας 562
Ε. Συμπερασματικές παρατηρήσεις 564
1. Αναιρετικός έλεγχος και δικανικός συλλογισμός 564
2. Αόριστες έννοιες και επιτρεπτός αναιρετικός έλεγχος 565
3. Η διάκριση πραγματικού και νομικού ζητήματος 569
Στ. Ο αναιρετικός έλεγχος της επιδίκασης χρηματικής ικανοποίησης κατ’ άρθρο 932 ΑΚ 570
1. Εισαγωγή 570
2. Η έκταση του αναιρετικού ελέγχου 573
α. Οι βασικές κρίσεις της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου 573
αα. Αναιρετικός έλεγχος ως προς το στοιχείο του ευλόγου της χρηματικής ικανοποίησης 573
ββ. Αναιρετικός έλεγχος ως προς την παραβίαση της αρχής της αναλογι-κότητας 576
β. Σχολιασμός των βασικών θέσεων των Ολομέλειας του Αρείου Πάγου 580
αα. Γενικές παρατηρήσεις 580
ββ. Ειδικές παρατήσεις 581
3. Τελικές παρατηρήσεις 586
ΙΙ. Έλεγχος εγγράφων 588
Α. Αποδεικτικά έγγραφα 588
Β. Διαδικαστικά έγγραφα 589
1. Έννοια διαδικαστικών εγ¬γρά¬¬φων 589
2. Έκταση του ελέγχου 590
3. Έλεγχος διαδικαστικών εγ¬γρά¬φων και εκτίμηση των αποδείξεων 591
4. Έκταση ελέγχου της αγωγής 593
5. Έκταση ελέγχου των προ¬τά¬σεων 595
6. Έλεγχος δικαστικών απο¬φά¬σεων 596
Άρθρο 562 [Απαράδεκτα λόγων αναίρεσης και αυτεπαγγέλτως εξε¬τα¬ζόμενοι λόγοι] 598
Ι. Προσβολή της απόφασης του δι¬καστηρίου της παραπομπής 600
IΙ. Νέοι ισχυρισμοί στον Άρειο Πάγο 600
Α. Πεδίο εφαρμογής 601
Β. Έκταση εφαρμογής 603
Γ. Ισχυρισμός νομίμως επαναφερ¬θείς κατ’ άρθρο 240; 604
1. Η ορθή ερμηνεία και εφαρμο¬γή του άρθρου 240 604
2. Όταν αναιρεσείων είναι ο εκ¬καλών 608
Δ. Μνεία στο δικόγραφο της αναί¬ρεσης 610
Ε. Εξαιρέσεις 611
1. Όταν η παράβαση δεν μπορούσε να προβληθεί στο δι¬καστήριο της ουσίας 611
2. Όταν το σφάλμα προκύπτει από την ίδια την απόφαση 612
3. Όταν πρόκειται για ισχυρισμό που αφορά τη δημόσια τάξη 613
α. Έννοια δημόσιας τάξης 613
β. Κριτήρια διάκρισης 614
γ. Ισχυρισμοί, που ανήκουν ή δεν ανήκουν στη δη¬μόσια τάξη 616
III. Απαράδεκτο λόγου αναίρεσης από τη συμπεριφορά του αναι¬ρεσείοντος 619
IV. Αυτεπαγγέλτως εξεταζόμενοι λό¬¬γοι αναίρεσης 620
Α. Προδικασία και εκκρεμοδικία των αυτεπαγγέλτως εξεταζό¬με¬νων λό¬γων αναίρεσης 620
Β. Συμφωνία της διάταξης του άρθρου 562 § 4 με το Σύνταγμα και η τελολογία της ρύθμισης 624
1. Το προϊσχύσαν του ν. 4335/2015 δίκαιο 624
2. Η επελθούσα με τον ν. 4335/2015 τροποποίηση 628
Άρθρο 563 [Αρμοδιότητα ολομέλειας και τμημάτων] 629
Ι. Τμήματα Αρείου Πάγου 630
ΙΙ. Ολομέλεια του Αρείου Πάγου 631
A. Πλήρης και τακτική Ολομέ¬λεια 631
B. Αρμοδιότητα Ολομέλειας 632
Γ. Κατανομή αρμοδιότητας μεταξύ πλήρους και τακτικής Ολο¬μέ¬λειας 633
Άρθρο 564 [Προθεσμία αναίρεσης] 636
Ι. Η προθεσμία ως διαδικαστική προϋπόθεση 637
ΙΙ. Η γνήσια προθεσμία 638
ΙΙΙ. Η καταχρηστική προθεσμία 641
IV. Επί θανάτου του διαδίκου 643
V. Παράταση και αναστολή της προθεσμίας 644
VI. Διαχρονικό Δίκαιο 644
Άρθρο 565 [Αναστολή εκτέλεσης] 646
Ι. Οι προπαρασκευαστικές εργα¬σί¬ες του ΚΠολΔ 648
ΙΙ. Η επελθούσα νομοθετική μεταβολή με τους νόμους 733/1977 και 1329/1983 ως προς τις αποφάσεις επιμέλειας και επικοινωνίας τέκνων 651
ΙΙΙ. Οι προϋποθέσεις αναστολής εκτέ¬¬λεσης των προσβαλλόμενων με αναί¬ρεση αποφάσεων 652
Α. Άσκηση και προσδιορισμός αί¬τησης αναίρεσης 652
Β. Πιθανολόγηση κινδύνου βλά¬βης 652
1. Έννοια βλάβης 652
2. Χρόνος επέλευσης της βλάβης 653
3. Πιθανολόγηση παραδεκτού και βασιμότητας της αίτησης αναί¬ρεσης και των λόγων της; 657
4. Βλάβη από εκτέλεση της προσ¬βαλλόμενης με αναίρεση από¬φασης 658
Γ. Αναστολή της ισχύος των αναγνωριστικών αποφάσεων 659
1. Η νομολογιακή εξέλιξη 659
2. Η στάση της θεωρίας 661
Δ. Ειδικότερα το ζήτημα της ανᬬ¬στολής των διαπλαστι¬κών αποφάσεων 662
1. Η στάση της νομολογίας 662
2. Η «εκτέλεση» των διαπλα¬στικών αποφάσεων 665
3. Συμπερασματικές παρατη¬ρήσεις 673
ΙV. Η διαδικασία χορήγησης της ανα¬στολής - Αποτελέσματα της ανα¬στο¬λής 674
V. Αυτοδίκαιη αναστολή εκτέλεσης επί αναίρεσης του Δημοσίου, των ΝΠΔΔ και των ΟΤΑ 677
A. Το νομοθετικό πλαίσιο 677
B. Η νομολογιακή αντιμετώπιση του ζητήματος 679
Γ. Η ορθή αντιμετώπιση του ζητήματος 684
Άρθρο 566 [Περιεχόμενο του αναιρετηρίου] 685
Ι. Άσκηση της αναίρεσης 686
Α. Οι όροι άσκησης της αναίρεσης 686
Β. Η κατάθεση παράβολου 690
ΙΙ. Περιεχόμενο της αίτησης αναί¬ρεσης 691
Α. Γενικά στοιχεία του δικογρά¬φου 692
Β. Οι λόγοι αναίρεσης ως στοιχείο του δικογράφου 693
1. Η θεώρηση της αίτησης αναί¬¬ρεσης ως ακυρωτικής αγωγής 693
2. Μη αναγκαία η θεώρηση της αίτησης αναίρεσης ως ακυρωτικής αγωγής 694
Γ. Λοιπά στοιχεία του δικογράφου 695
ΙΙΙ. Παραδεκτό της αναίρεσης 696
Άρθρο 567 [Διαδικασία επί αναίρεσης εισαγγελέα] 698
Άρθρο 568 [Προσδιορισμός δικασίμου και κλήση για συζήτηση] 700
Ι. Προσδιορισμός δικασίμου 701
ΙΙ. Κλήση για συζήτηση 703
Άρθρο 569 [Πρόσθετοι λόγοι αναίρεσης] 706
Ι. Προϋπόθεση του παραδεκτού των πρόσθετων λόγων: Η άσκηση παρα¬δεκτής αναίρεσης 707
ΙΙ. Αντικείμενο προσβολής 709
Α. Η προσβαλλόμενη με αναίρεση απόφαση 709
Β. Τα ίδια κεφάλαια και τα ανα¬γκαί¬ως συνεχόμενα μ’ αυτά 709
1. Έννοια κεφαλαίων 710
2. Τα αναγκαίως συνεχόμενα κε¬φά¬λαια 711
α. Οι υπαγόμενες περιπτώ¬σεις 711
β. Ειδικότερα οι περιπτώσεις της κοινής ιστορικής βά¬σης ή κοι¬νού βιοτικού συ쬬βάντος 714
ΙΙΙ. Νομιμοποίηση για την άσκηση πρόσθετων λόγων 717
IV. Νομότυπη άσκηση 717
Α. Η προθεσμία άσκησης αναφέ¬ρεται στην αρχικώς ορισθείσα δικά¬σιμο; 718
Β. Άσκηση των πρόσθετων λόγων και επίδοση αυτών 720
Γ. Υπολογισμός της προθεσμίας 721
1. Νομολογιακές διακυμάνσεις 721
2. Προθεσμία ενέργειας ή πρשּׁπαρασκευαστική προθεσμία; 723
α. Η διπλή όψη των δικονο¬μικών προθεσμιών - Η άπשּׁψη της Ολο¬μέλειας του Αρείου Πάγου 723
β. Η ορθή τοποθέτηση του ζητήματος 727
Άρθρο 570 [Κατάθεση προτάσεων και εγγράφων] 730
Ι. Προαιρετική κατάθεση προτάσεων 731
ΙΙ. Υποχρεωτική κατάθεση προτάσεων 732
ΙΙΙ. Κατάθεση τυχόν αποδεικτικών ε㬬γράφων 733
Άρθρο 571 [Έκθεση του εισηγητή] 735
Ι. Η διαδικασία επί του παραδεκτού της αναίρεσης 737
ΙΙ. Η κατάργηση της εισηγητικής έκθεσης και διαδικαστικά ζητήματα του προ-ληπτικού ελέγχου του παραδεκτού 739
Άρθρο 572 [Εφαρμογή διατάξεων επί αναίρεσης εισαγγελέων] 744
Άρθρο 573 [Κανόνες της αναιρετικής διαδικασίας] 745
Άρθρο 574 [Συζήτηση στο ακροατήριο] 749
Άρθρο 575 [Αναβολή της συζήτησης] 751
Άρθρο 576 [Ερημοδικία στην αναιρετική δίκη] 755
Ι. Παράσταση κατά τη συζήτηση 756
ΙΙ. Ερημοδικία 757
Άρθρο 577 [Εξέταση του παραδεκτού της αναίρεσης και του πα¬ρα¬δεκτού και βασίμου των λόγων της] 760
I. Όροι ισχύος της αίτησης αναίρεσης και των λόγων αναίρεσης 761
A. Όροι ισχύος της αίτησης αναί¬ρεσης 761
B. Όροι ισχύος των λόγων αναί¬ρεσης 762
1. Οι βαθμίδες δικονομικής αξιολόγησης των λόγων αναίρεσης 762
2. Διαφοροποιήσεις στους όρους ισχύος της αίτησης αναίρεσης και των λόγων αναίρεσης 763
ΙΙ. Έρευνα του παραδεκτού της αναίρεσης 764
ΙΙΙ. Έρευνα παραδεκτού και βασίμου των λόγων αναίρεσης 764
ΙV. Λογικοί και νομικοί συσχετισμοί των σωρευόμενων λόγων αναίρεσης 766
A. Το ζήτημα της αντίφασης των περισσοτέρων λόγων αναίρεσης υπό το πρίσμα των νομικών συσχετισμών των σωρευόμενων λόγων αναί¬ρεσης 766
B. H λογική ανάλυση των λόγων αναίρεσης 768
Γ. Τελικές παρατηρήσεις 772
Άρθρο 578 [Αναίρεση ως προς τις αιτιολογίες] 773
Ι. Εισαγωγικά 774
ΙΙ. Έννοια αιτιολογιών και όρια αυτεπάγγελτης ενέργειας του Αρείου Πάγου 775
Α. Έννοια αιτιολογιών κατ’ άρθρο 578 775
Β. Όρια αυτεπάγγελτης δικαιοδοτικής ενέργειας του Αρείου Πάγου κατά την εφαρμογή του άρθρου 578 777
ΙΙΙ. Η εξαιρετική περίπτωση του άρθ¬ρου 578 786
Α. Δυσμενές δεδικασμένο λόγω διαφορετικής βαθμίδας δικονο¬μι¬κής αξιολόγησης της αυτοτε¬λούς αίτησης 786
Β. Δυσμενές δεδικασμένο επί προ¬δικαστικού ή και κυρίου ζητή¬ματος 789
IV. Ο κανόνας του άρθρου 578 792
Α. Το πεδίο εφαρμογής της διάταξης 792
Β. Νομολογιακή διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής 795
V. Το έννομο συμφέρον 797
Άρθρο 579 [Συνέπειες της αναίρεσης και επαναφορά των πραγμά¬των] 798
Ι. Συνέπειες της αναίρεσης της από¬φασης 799
Α. Ανατροπή των συνεπειών της αναι¬ρεθείσας απόφασης 800
Β. Ανατροπή καταστάσεων και πρά¬ξεων, που απορρέουν από την ανα鬬ρε¬θεί¬σα απόφαση 802
Γ. Τύχη λοιπών αποφάσεων 802
Δ. Τύχη των μη κριθέντων λόγων αναίρεσης 804
ΙΙ. Επαναφορά των πραγμάτων στην προτέρα κατάσταση 810
Α. Επαναφορά και αποζημίωση 810
Β. Προϋποθέσεις της επαναφοράς των πραγμάτων 812
1. Εκούσια ή αναγκαστική εκτέ¬λεση 812
2. Εκτέλεση της αναιρεθείσας απόφασης; 814
3. Αντικείμενο της επαναφοράς 817
4. Αίτηση επαναφοράς 819
5. Υποχρεωτική προαπόδειξη 820
Γ. Απόφαση επί της αίτησης επα¬ναφοράς 821
Άρθρο 580 [Διαδικασία μετά την αναίρεση] 822
Ι. Διαδικασία μετά την αναίρεση 824
ΙΙ. Δεσμευτικότητα αποφάσεων Αρεί¬ου Πάγου 830
ΙΙΙ. Προσβολή των αποφάσεων του Αρείου Πάγου με ένδικα μέσα ή βοηθήματα; 836
Α. Προσβολή των αποφάσεων του Αρείου Πάγου με το ένδικο μέσον της αναψηλάφησης 836
Β. Προσβολή των αποφάσεων του Αρείου Πάγου με το ένδικο βοήθημα της τριτανακοπής 843
Άρθρο 581 [Διαδικασία στο δικαστήριο της παραπομπής] 845
Ι. Διαδικασία στο δικαστήριο της παραπομπής 846
ΙΙ. Έκταση της συζήτησης στο δι¬καστήριο της παραπομπής 847
ΙΙΙ. Εφαρμοστέα διαδικασία 851
Άρθρο 582 [Σημείωση της αναιρετικής απόφασης στο περιθώριο] 854
Βιβλιογραφικός πίνακας 855
Αλφαβητικό ευρετήριο 871
