Η σύγχρονη ελληνική τραγωδία, με τις εφιαλτικές διαστάσεις της τελευταίας επταετίας, μπορεί να παρηγορείται με το αξιοθρήνητο θέαμα του υπόλοιπου κόσμου, ιδίως της Ευρώπης, με την ακαταμάχητη εμμονή στην οδό της απωλείας της. Αυτό το αδιέξοδο, ελληνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο, δεν ήταν αναγκαίο και παραμένει «αντιπαραγωγικό» για όλους.
Με την απόσυρση της Αμερικής και της Βρετανίας, όχι μόνον από την Ευρώπη, αλλά και από την παγκοσμιοποίηση, η διεθνής πραγματικότητα δεν αποβαίνει πιο σταθερή, εύκαμπτη και επιεικής, ιδίως για τις μικρές χώρες, αλλά περισσότερο σκληρή και ανελέητη για όλους. Οι οικονομικές αντιπαλότητες μετατρέπονται σε γεωπολιτικές με υψηλότερη ένταση. Ο νέος χάρτης του κόσμου χαράσσεται πέρα από το διεθνές δίκαιο, με βάση τους διμερείς συσχετισμούς ισχύος. Το 2017 θα αποδειχθεί, άραγε, το μοιραίο έτος όλων των κινδύνων;