Γεννήθηκε σ’ ένα χωριό στο νότιο Μεξικό και δεν θα έφευγε ποτέ από εκεί, αν μια μέρα δεν περνούσε από μπροστά του το τρένο κι αν στον θόρυβο εκείνης της ατμομηχανής δεν άκουγε την ιστορία της ζωής του. Έτσι εξηγούσε ο ίδιος την ασίγαστη δίψα του για γνώση, που πάντα τον ωθούσε να ξεπερνά τα όριά του. Ο Τρινιδάδ Πινέδα Τσίνιας πήγε παντού με το τρένο, σε μέρη που δεν είχε καν ονειρευτεί, και έζησε αμέτρητες εμπειρίες. Πάνω απ’ όλα, όμως, ξεχώρισε για εκείνη τη στιγμή που μίλησε στους συναδέλφους του σιδηροδρομικούς με τέτοιο πάθος, ώστε να τους μετατρέψει σε πρωτοπόρους των κοινωνικών αγώνων. Η απεργία τους αναστάτωσε τη χώρα και το καθεστώς. Το τρένο είναι η ίδια η ζωή. Αλλά, αν ο σιδηρόδρομος είναι θέμα των αντρών, κανένας τους δεν είναι τίποτα χωρίς τις γυναίκες. Μητέρες, σύζυγοι, ερωμένες και συναδέλφισσες αφήνουν το αποτύπωμά τους σε αυτές τις σελίδες, χάρη στην ανεξάντλητη δύναμη που πάλλεται μέσα τους. Το τρένο θα περάσει πρώτο είναι ένα μαχητικό μυθιστόρημα εμπνευσμένο από την πραγματικότητα. Η Ελένα Πονιατόφσκα είναι η μεγάλη κυρία των μεξικανικών γραμμάτων.
«Έχει γίνει η ίδια μια λογοτεχνική ηρωίδα […]. Υπάρχει μια μουσικότητα, κάτι φτερωτό μα και σίγουρο στην ποιητική γλώσσα της Ελένα Πονιατόσφκα […]. Είναι το πουλί της μεξικανικής λογοτεχνίας».
Οκτάβιο Πας
«Είναι μια γυναίκα που διευρύνει τη λατινοαμερικανική κοινωνική παράδοση, μεταξύ δημοσιογραφίας και λογοτεχνίας, ή μεταξύ λογοτεχνίας και δημοσιογραφίας. Δεν έχει καμιά σημασία η σειρά. Ο χρόνος έχει σβήσει τα όρια».
Ουίνστον Μανρίκε, El País
«Η Πονιατόφσκα προωθεί τη μαθητεία της στον φεμινισμό μέσα από έντονες, ισχυρές προσωπικότητες, χτυπημένες από τη συνωμοσία της προκατάληψης […]. Ίσως είναι μία ακόμα ξένη σε μια γη πολέμων και επαναστάσεων».
Κάρλος Μονσιβάις
«Διακεκριμένη συγγραφέας μέσα στο πλαίσιο της λατινοαμερικάνικης παράδοσης του μυθιστορήματος μαρτυρίας, η Πονιατόφσκα δημιουργεί μια ιδιαίτερη μορφή λογοτεχνίας ενώνοντας δημιουργικά την πραγματικότητα με τη φαντασία».
Publishers Weekly
«Μια εξαιρετική συγγραφέας».
Αντόνιο Μουνιόθ Μολίνα
