Διαχρονικά, η ματιά του έλληνα συγγραφέα που είναι στραμμένη προς το εξωτερικό έχει αντλήσει πολλά δείγματα διεθνισμού, είτε βάζοντας ξένους να έρχονται (εγκλιματίζονται) στην Ελλάδα είτε στέλνοντας τους Έλληνες σε άλλη χώρα. Τα τελευταία όμως χρόνια παρατηρώ μια πύκνωση των ελληνικών μυθιστορημάτων που διαδραματίζονται σε διάφορες πόλεις του κόσμου με πυρήνα μια πολυεθνική παρέα (βλ. πολλά από τα έργα της Άντζελας Δημητρακάκη), με αποτέλεσμα μόνο η γλώσσα να φωνάζει «εντοπιότητα» κι όλα τα άλλα να μυρίζουν κοσμοπολιτισμό και οσμές από διεθνοποιημένες εμπειρίες και αναζητήσεις. >>>
Στο τελευταίο μυθιστόρημα του Μισέλ Φάις παρακολουθούμε δέκα συνεδρίες, εκτεινόμενες σε μια δεκαετία, μεταξύ μιας ψυχαναλύτριας και ενός συγγραφέα. Ο Φάις σε αυτό το βιβλίο κάνει στα φανερά αυτό που στα περισσότερα από τα βιβλία του, ή μάλλον στις περισσότερες από τις σελίδες του, έκανε πλαγίως ή υπόκωφα. Ψυχαναλύει και ψυχαναλύεται αδυσώπητα. Στην ουσία, αυτοβιογραφείται χωρίς κανένα έλεος, χωρίς κανένα φτιασίδι.
Είναι γνωστό ότι η σχέση θεραπευόμενου και θεραπευτή είναι, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, μια σχέση κανονική, μια σχέση σαν όλες τις άλλες. >>>
Το τελευταίο βιβλίο, λοιπόν, του Μισέλ Φάις προκαλεί ανάλογες επιφυλάξεις, αν ο αναγνώστης δεν συλλάβει το σχέδιο πάνω στο οποίο οι ετερόκλητες σκηνές συναρμόζονται σαν ψηφίδες σε ένα θεατρικό μοντάζ και εξηγούνται αν εκληφθούν ως οι ανθρώπινες πλευρές της παγκοσμιοποίησης. Η πλοκή του μυθιστορήματος διαρθρώνεται πάνω σε επαναλαμβανόμενες συνεδρίες ενός άνδρα με μια γυναίκα ψυχολόγο, στις οποίες οι διάλογοι κινούνται μεταξύ σιωπής και διαλογικών νύξεων. >>>
