Το βιβλίο αυτό εμπεριέχει ιστορικά ντοκουμέντα, που αποτέλεσαν αντικείμενο έρευνας και σχολιασμού στη διεθνή βιβλιογραφία, γιατί αφορούν μια από τις ελάχιστες περιπτώσεις αντάρτικου θεάτρου στα παγκόσμια χρονικά. Περιέχονται σ` αυτό θεατρικά έργα, εκθέσεις και ημερολόγια της ίδρυσης και λειτουργίας ενός θιάσου, της «Λαϊκής Σκηνής», ερασιτεχνών ηθοποιών-αγωνιστών της Εθνικής μας Αντίστασης 1941-45 που περιόδευε σε περιοχές της απελευθερωμένης Ελλάδας για να ψυχαγωγεί και να τονώνει το φρόνημα των αγωνιζόμενων Ελλήνων και να προβάλλει τον πολιτισμό στους χειμαζόμενους πνευματικά χωρικούς, πολλοί από τους οποίους για πρώτη φορά έβλεπαν θέατρο.
Ο Γιώργος Κοτζιούλας -ήδη αναγνωρισμένος λογοτέχνης- υπήρξε ο δημιουργός και η ψυχή αυτής της προσπάθειας, ως καλλιτεχνικός διευθυντής της 8ης μεραρχίας του ΕΛΑΣ. Με ενάργεια και απλότητα οργάνωσε την αντάρτικη ομάδα ηθοποιών-καλλιτεχνών και με θεατρικά έργα που έγραφε επιτόπου, ανάλογα με τις συνθήκες, κατέθεσε το δικό του αγώνα στην κοινή προσπάθεια για την εθνική απελευθέρωση.
Στα θεατρικά αυτά έργα, που είναι μονόπρακτες κωμωδίες και ένα παραμυθόδραμα, θίγονται καταστάσεις που αποτελούσαν αντικείμενα προβληματισμού του λαού στα χρόνια πριν τον πόλεμο και κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Φαινόμενα όπως ο κομματισμός, ο ξενιτεμός, η κατάχρηση της εξουσίας, η δικτατορία, ο δωσιλογισμός και η εκμετάλλευση των ανθρώπων αποτελούν τη θεματολογία του Κοτζιούλα. Στις κωμωδίες αυτές τον κύριο ρόλο κατέχουν το γέλιο και η ψυχαγωγία, που χαλάρωναν και ξεκούραζαν τους αντάρτες από την έγνοια και τον κόπο της μάχης και αποτελούσαν πηγή πολιτισμού, διασκέδασης και χαράς για τους χωρικούς.
Με τη θεατρική πένα του ο Κοτζιούλας, σε δύσκολες συνθήκες, «σκαρώνει» σε κάθε περιοδεία του θιάσου μονόπρακτα, που συχνά διακωμωδούν -και με τη χρήση της ντοπιολαλιάς- καταστάσεις και πρόσωπα γνωστά ή αναδεικνύουν γεγονότα άγνωστα, όπως τα πάθη των Εβραίων ή αστοχίες στη διαχείριση του αγώνα.
Η αμεσότητα και η επικαιρότητα των έργων, σε συνδυασμό με την απολαυστική γραφή του Κοτζιούλα, καθιστούν το βιβλίο αυτό πολύτιμο απόκτημα για κάθε αναγνώστη, γιατί θα έχει στην κατοχή του ένα γνήσιο δείγμα του «Ελληνικού Λαϊκού θεάτρου» κατά την περίοδο της Κατοχής και της Αντίστασης.
[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]
