Μέλος της υπερασπιστικής ομάδας της ελληνικής κυβέρνησης στην υπόθεση της βασιλικής περιουσίας στο Στρασβούργο (1998 - 2002), ο Νίκος Κ. Αλιβιζάτος δημοσιεύει στον παρόντα τόμο σε ελληνική μετάφραση - χωρίς συντμήσεις και περικοπές - τα `επίσημα` κείμενα της αντιδικίας: την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου επί του παραδεκτού (1998) και τις δύο αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για την υπόθεση, δηλαδή επί του βασίμου (2000) και για το ύψος της καταβλητέας αποζημίωσης στον τέως βασιλιά (2002). Δημοσιεύει επίσης για πρώτη φορά - πάντοτε σε ελληνική μετάφραση - τα πρακτικά των δύο πολύωρων συνεδριάσεων που αφιέρωσαν στην υπόθεση τα δικαιοδοτικά όργανα του Στρασβούργου, στις 21 Απριλίου 1998 και στις 14 Ιουνίου 2000. Τα κείμενα αυτά συνοδεύονται από εκτενή εισαγωγή, με το ιστορικό της αντιδικίας. Κατά μεγάλο μέρος - πάνω από το 1/3 - η επίδικη περιουσία είχε παραχωρηθεί στην έκπτωτη δυναστεία από το ελληνικό Δημόσιο, εν όψει της βασιλικής ιδιότητάς των μελών της. Επί πλέον, η ίδια περιουσία απολάμβανε ποικίλα προνόμια, που την διαφοροποιούσαν ουσιωδώς από την περιουσία του κοινού πολίτη. Ήταν αμφίβολο, συνεπώς, αν θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως ιδιωτική περιουσία και, κατ` επέκταση, να προστατευθεί από τις εγγυήσεις της ατομικής ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Με αφορμή μια τέτοια υπόθεση, τα δικαιοδοτικά όργανα του Στρασβούργου θα επιβεβαίωναν τη νομολογία τους επί περιουσιακών θεμάτων η οποία, εκείνην ακριβώς την εποχή, είχε εξελιχθεί σε άκρως προστατευτική για τους θιγόμενους ιδιώτες; Όμως, πέρα από το νομικό της ενδιαφέρον, η υπόθεση της βασιλικής περιουσίας είχε και πολιτικό, καθώς στάθηκε η αφορμή να αποσαφηνισθούν στάσεις και προσδοκίες, όχι μόνον των άμεσα εμπλεκομένων, αλλά και των δύο μεγάλων κομμάτων της χώρας, σε ένα ζήτημα που δεν είχε μόνον ιστορικό ενδιαφέρον.

[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]