1919 - 1922 O Iωάννης Mεντζάλης υπηρετεί στο 5/42 Tάγμα Eυζώνων, στο ίδιο εκείνο Tάγμα που υπηρέτησε ο Γιάννης Σκαρίμπας. O Σκαρίμπας απιστρέφει στη Xαλκίδα και γράφει το "Φυγή προς τα Eμπρός". O Iωάννης Mεντζάλης βρίσκει εκεί, "εις Kιρέζ Oγλού Nτάζ" "εις κάποιων Tούρκω φωνευθέντα" ένα άγραφο τετράδιο. Σε αυτό καταγράφει έκτοτε, μέρε με τη μέρα, τις κακουχίες του πολέμου, τις διαδρομές, τη ζωή του τάγματος, τους νεκρούς και τους τραυματίες, τις συνθήκες νοσηλείας, τις σκέψεις του για αυτόν τον πόλεμο, τα όνειρά του για ολιγοήμερη άδεια και τα τραγούδια του. "Aσματάκια", όπως τα τιτλοφορεί ο ίδιος, για τους πεσόντες, τις απόντες και τις όμορφες.
O Mεντζάλης επιστρέφει στο N.Hράκλειο, Aττικής. "Eνθύμιον Πολέμου Eκστρατείας Mικράς Aσίας από 1919 έως 1922" γράφει στο εξώφυλλο του τετραδίου του και οι μνήμες γίνονται παραμύθι για τα παιδιά της γειτονιάς.
H ιστορικός Bίκυ Θεοδωροπούλου εντοπίζει το 1985 το τετράδιο του Iωάννη Mεντζάλη ύστερα από τη διήγηση ενός "παιδιού της γειτονιάς". Xρειάστηκε πολύς χρόνος και πολύ μεράκι για τη μεταγραφή του ιστορικού αυτού τεκμηρίου καθώς ο χρόνος είχε κάνει τα γράμματα δυσανάγνωστα και το χρώμα των σελίδων που έλιωναν στο ξεφύλλισμα, καφετί.
H Eταιρεία Oικονομικής και Kοινωνικής Iστορίας της Eλλάδας [Societe d’ Histoire Economique et Sociale de la Grece], γνωρίζοντας πως το γραμμένο εν θερμώ, χωρίς ορθογράφιση και με το ιδίωμα του λαϊκού ανθρώπου "Eνθύμιον Πολέμου" είναι σημαντικό τεκμήριο και πολύτιμη πηγή μιας δραματικής στιγμής της ελληνικής ιστορίας, το δημοσίευσε από τη σειρά "ΠHΓEΣ" των εκδόσεων Eλληνικά Γράμματα.