Γεννήθηκε στη Λευκάδα, 1 Σεπτεμβρίου, πρωτότοκος υιός του Ιωάννου Βαλαωρίτη και της Αναστασίας το γένος Τυπάλδου-Φορέστη. Καταγωγή απ` τον γενάρχη Χρήστο Βαλαωρίτη τον Αρματολό και τον γυιό του Μόσχο, αγωνιστές της πρώιμης εξέγερσης κατά των Τούρκων του 1684-1715.
Κατέφυγαν στην Λευκάδα όπου οι Βενετοί, έχοντας κατακτήσει το νησί απ` τους Τούρκους, τους έδωσαν κτήματα και τίτλους. Ο γυιός του Μόσχου, Αθανάσιος, του οποίου μόνος γυιός που διασώθηκε απ` την πανώλη είναι ο Χαράλαμπος, πάππος του ποιητή. Το 1838, 14 ετών, εστάλη στην Κέρκυρα οικότροφος του ελληνιστή Ι. Οικονομίδου, με τον οποίο φοίτησε -και με καθηγητή τον Κ. Ασώπιο- στην Ιόνιο Ακαδημία, έως το 1841. Με τον δάσκαλό του Οικονομίδη επισκέπτεται την Ελλάδα. Το 1842 στην Ιταλία γνωρίζεται με τον Αιμίλιο Τυπάλδο, και πηγαίνει στην Γενεύη όπου συμπληρώνει εγκύκλιες σπουδές. Το 1844 πάει στο Παρίσι για Νομικά έως το 1846. Εκεί ασχολήθηκε έντονα με την Γερμανική Φιλοσοφία. Αρρώστησε όμως από τύφο και μετά τον τραυματισμό του στο δάσος της Βουλώνης, σε συμπλοκή με δύο κακοποιούς, επιστρέφει στη Λευκάδα. Κατόπιν πάει στην Πίζα όπου συνεχίζει τα Νομικά. Το 1847 επισκέπτεται το Τυρόλο και την Βαυαρία και συλλαμβάνεται στη Βενετία για αντιαυστριακή δράση. [...]