Το Δ΄ βιβλίο καλύπτει τη συναρπαστική δράση του βασιλιά της Σπάρτης Αγησίλαου εναντίον των Περσών στην Ασία αλλά και την επιστροφή του στην Ελλάδα, για να αντιμετωπίσει τις σπουδαιότερες πόλεις (Θήβα, Αθήνα, Κόρινθο, Άργος) που συνασπίσθηκαν εναντίον της Σπάρτης, γιατί έρευσε άφθονο το εκμαυλιστικό περσικό χρήμα. Στο Ε΄ βιβλίο περιγράφονται όλα τα γεγονότα που οδήγησαν στην επαίσχυντη Ανταλκίδεια ειρήνη (387 π.Χ.), κατά την οποία, λόγω της αρχομανίας της Σπάρτης, παραχωρήθηκαν όλες σχεδόν οι πόλεις της Μικράς Ασίας και πολλά νησιά στους Πέρσες. Απόλυτοι κυρίαρχοι στον Ελλαδικό χώρο οι Σπαρτιάτες, εκτρέπονται σε αυθαίρετες ενέργειες εναντίον πόλεων της Πελοποννήσου, της Χαλκιδικής κ.τ.λ., αλλά αντιμετωπίζουν την αντίδραση των Θηβαίων και των Αθηναίων. Όλα οδηγούν στην ηγεμονία των Θηβών (371 - 362 π.Χ.) με τον Πελοπίδα και τον Επαμεινώνδα, που θα τα εκθέσει ο Ξενοφώντας στα δύο τελευταία βιβλία του ΣΤ΄ και Ζ΄.

[Απόσπασμα από κείμενο παρουσίασης εκδότη ή έκδοσης]