Το Ιστορικό Αρχείο της Εθνικής Τράπεζας, για τριάντα σχεδόν χρόνια, οργανώνει κύκλους ερευνητικών προγραμμάτων που αφορούν θέματα οικονομικής ιστορίας της χώρας, του τραπεζικού τομέα και ιδιαίτερα της Εθνικής. Η χρονική περίοδος στην οποία αναφέρονται τα ερευνητικά αυτά προγράμματα καλύπτει τον 19ο αιώνα και μεγάλο μέρος του 20ού. Έτσι σε μια πρώτη περίοδο διερευνήθηκαν, σε μορφή μονογραφιών, επιμέρους τομείς και σημαντικοί σταθμοί του οικονομικού βίου του νεότερου ελληνικού κράτους. Σε επόμενο ερευνητικό κύκλο έγινε προσπάθεια κατάρτισης των, προ της ιδρύσεως της Στατιστικής Υπηρεσίας, οικονομικών σειρών των βασικών τομέων της ελληνικής οικονομίας, που έλαβε τον τίτλο Πηγές της οικονομικής ιστορίας της Νεότερης Ελλάδας. Ποσοτικά στοιχεία και στατιστικές σειρές, 1830-1939. Τα ερευνητικά αυτά προγράμματα, και οι δημοσιεύσεις στις οποίες κατέληξαν, αποτέλεσαν πλέον στέρεα και εμπεριστατωμένη βάση, ώστε να καταστεί δυνατή η συγγραφή συνθετικής ιστορίας της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία και έχει πραγματοποιηθεί στο μεγαλύτερο μέρος της. Οι τόμοι αυτοί της Ιστορίας της Εθνικής Τράπεζας, όπως είναι φυσικό, εστιάζουν το ενδιαφέρον τους κυρίως στην οικονομική δραστηριότητα της πρώτης τράπεζας του νεότερου ελληνικού κράτους. (. . .)

[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]