Η αντίσταση του ελληνικού λαού στον κατακτητή, σηματοδοτεί την ίδια την εθνική ταυτότητά του και την εθνική ύπαρξή του. Γιατί παρουσιάζει το εκπληκτικό φαινόμενο της καθολικότητας. Η καθολική σχεδόν συμμετοχή σ` έναν αγώνα άνισο, αλλά έμπλεο από τόσα υψηλά ιδανικά, προσδιορίζει τον εθνικό και τον πανανθρώπινο χαρακτήρα της ελληνικής Εθνικής Αντίστασης. Ο Μανώλης Γλέζος γράφει πως `όταν λέμε Εθνική Αντίσταση δεν εννοούμε μόνον εκείνους που συμμετείχαν ενεργητικά στον αγώνα, ή ανήκαν σε αντιστασιακές οργανώσεις. Δεν λογιάζουμε μόνον τους αντιστασιακούς, αυτούς που παίζαν τη ζωή τους κορώνα γράμματα, κάθε μέρα, τους πρωτοπόρους, τους τολμηρούς, τα παλληκάρια, τους μπροστάρηδες. Όταν αναφερόμαστε στην Εθνική Αντίσταση, όταν μιλάμε για Εθνική Αντίσταση, δεν εννοούμε μόνο τους φυλακισμένους, τους ομήρους, τους εκτελεσμένους. Συμπεριλαμβάνουμε όλους όσους αντιστέκονταν, με οποιονδήποτε τρόπο στον κατακτητή. Όλους εκείνους οι οποίοι με την ανυπακοή τους να πειθαρχήσουν στις εντολές του κατακτητή, με την άρνησή τους, με την εναντίωσή τους να αποδεχτούν οποιαδήποτε εντολή του, δεν υπέκυπταν, αλλά αγωνίζονταν. Αντίσταση έκανε και ο μαχητής και εκείνος που δεν πίστευε σε όσα του κανοναρχούσε ο κατακτητής. Αντίσταση έκανε κι όποιος έδινε μια μπουκιά ψωμί στον πεινασμένο και μια κούπα νερό στον διψασμένο να ξεδιψάσει...`
Η Εθνική Αντίσταση 1940-1945 του Μανώλη Γλέζου δεν είναι ένα ακόμη βιβλίο για την Εθνική Αντίσταση που έρχεται να προστεθεί στην ήδη υπάρχουσα βιβλιογραφία, αλλά ούτε και ένα επιπλέον βιβλίο που έρχεται να εμπλουτίσει την πολύπλευρη εργογραφία του. Για τον ίδιο είναι ένα έργο ζωής. Για την ιστοριογραφία της πατρίδας μας αποτελεί προσφορά.
Η ανάγκη να απαντηθούν τα πολλά ερωτήματα που έχουν δημιουργηθεί για την εποχή αυτή - τον δεύτερο μεγαλύτερο σταθμό της ιστορίας του νεοελληνικού έθνους μετά την Επανάσταση του 1821 - οδήγησε τον Μανώλη Γλέζο στη συγγραφή αυτού του βιβλίου. Η ανάγκη του επίσης για αποσαφήνιση των ιστορικών γεγονότων και αποκατάσταση της αλήθειας, καθώς ο ίδιος είχε βιώσει αδιάλειπτα τα γεγονότα από το 1940-1945 και είχε συμμετάσχει ενεργά σ` αυτά, τον ώθησαν στο να καταγράψει μέσα στο μοναδικό αυτό για το είδος του έργο, το `διάγραμμα` της καταπληκτικής ανάτασης του ελληνικού λαού, την Ιστορία της Εθνικής Αντίστασης.

[Απόσπασμα από κείμενο παρουσίασης εκδότη ή έκδοσης]