Δίστομο 10 Ιουνίου 1944: Το ολοκαύτωμα

Ιστορία, χρονικά, μαρτυρίες, αναμνήσεις, καταγραφές, λογοτεχνικές προσεγγίσεις, διεκδικήσεις

Amandry, Pierre || Αγουρίδης, Σάββας Χ. || Ασημάκης, Νίκος Λ. || Βρεττάκος, Νικηφόρος, 1912-1991 || Γαζής, Κώστας || Γκάτσος, Νίκος, 1911-1992 || Γλέζος, Πέτρος || Δάλλας, Γιάννης, 1924-2020 || Ζευγώλη - Γλέζου, Διαλεχτή || Θεοχάρης, Γιώργος Χ. || Καββαδίας, Νίκος, 1910-1975 || Καλέγκας, Λεονάρδος || Καμπανέλλης, Ιάκωβος Σ., 1922-2011 || Κόκκινος, Διονύσιος Α., 1884-1967 || Κορίδης, Γιάννης || Κοτζιούλας, Γιώργος || Κούνδουρος, Νίκος || Λάππας, Τάκης || Μαγκλιβέρας, Διονύσης Κ. 1933-2019 || Μάλαμας, Λάμπρος || Μαλεβίτσης, Χρήστος, 1927-1997 || Μανωλοπούλου, Καίτη || Μάτσας, Νέστορας, 1930-2012 || Μελετζής, Σπύρος, 1906-2003 || Μπασδέκης, Γιάννης || Μπέης, Κώστας Ε. || Πανσέληνος, Ασημάκης, 1903-1984 || Παπακωνσταντίνου, Δημήτρης Ι. || Πατατζής, Σωτήρης, 1914-1991 || Ρίτσος, Γιάννης, 1909-1990 || Τσούρας, Ανδρέας Σ. || Φωτεινός, Φώτης || Χάρης, Πέτρος || Χρυσάνθης, Κύπρος, 1915-1998

Επιστημονική επιμέλεια: Θεοχάρης, Γιώργος Χ.

Επιμέλεια κειμένου: Θεοχάρης, Γιώργος Χ.

Κυκλοφορεί

ISBN: 978-960-98900-2-1

Σύγχρονη Έκφραση, Λιβαδειά, 3/2010

1η έκδ.

Γλώσσα: Ελληνική, Νέα

€ 33.31 (περ. ΦΠΑ 6%)

Βιβλίο, Χαρτόδετο

17 x 24 εκ., 942 γρ., 552 σελ.

Περιγραφή

Το Σάββατο 10 Ιουνίου 1944 τα χιτλερικά στρατεύματα κατοχής, εφαρμόζοντας εμπράκτως τις αρχές του πολιτισμού του υπερανθρώπου και τις αξίες της αρείας φυλής, έγραψαν ακόμη μία αιματοβαμμένη σελίδα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Το Δίστομο της Βοιωτίας γνώρισε την απερίγραπτη σφαγή και τον όλεθρο. Οι Γερμανοί κατακτητές άφησαν το τρομερό τους ίχνος σε όλη την Ελλάδα και στην Ευρώπη αλλά στο Δίστομο έχουμε μια κορυφαία στιγμή της θηριωδίας τους. Εδώ οι Γερμανοί επιδόθηκαν σε βιασμούς και νεκροφιλίες, σκότωσαν, εκτέλεσαν, έκαψαν, ξέσχισαν με τις ξιφολόγχες κοιλιές εγκύων και αφαίρεσαν τα λογχισμένα έμβρυα, τύλιξαν τα έντερα των ξεκοιλιασμένων παιδιών γύρω από τους λαιμούς τους, έγδαραν πόδια νηπίων, πολτοποίησαν νεογέννητα κάτω από τη σαδιστική μπότα τους, έκοψαν κεφάλια και γεννητικά όργανα, εξόρυξαν οφθαλμούς, απέκοψαν μαστούς, σκότωσαν ως και τα ζώα του χωριού. Από το ύψος του μαρτυρίου του Διστόμου είδαμε το φάσμα του κτήνους στα πρόσωπα των Ναζιστών. (. . .)

[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]

Οι ομαδικές εκτελέσεις 223 αμάχων του Διστόμου Βοιωτίας από τα Γερμανοναζιστικά στρατεύματα κατοχής στις 10 Ιουνίου του 1944 είναι ένα από τα πλέον απαίσια εγκλήματα κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Προκάλεσε διεθνή κατακραυγή της κοινής γνώμης όταν γνωστοποιήθηκε αμέσως από τον συμμαχικό σταθμό του BBC του Λονδίνου.

Αυτό όμως που χαρακτηρίζει την ομαδική σφαγή στο Δίστομο της Λειβαδιάς δεν είναι ο αριθμός των γυναικοπαίδων που άγρια θανατώθηκαν από το 2ο λόχο του 4ου συντάγματος της αστυνομίας των ΕΣ-ΕΣ, αλλά το μέγεθος της αγριότητας που επέδειξαν οι Ναζί. Στο σημείο αυτό επικεντρώνεται η έρευνα και τα σχόλια του Γιώργου Χ. Θεοχάρη, τα οποία περιλαμβάνονται στις 536 σελίδες του ογκώδους βιβλίου του. Δεν περιστρέφεται μόνον γύρω από την ιστορική καταγραφή της μεγάλης αυτής τραγωδίας που μας είναι γνωστή ως ακολούθως. Ο 2ος λόχος των ΕΣ-ΕΣ, αναχωρεί από την Λειβαδιά προς τα χωριά του Ελικώνα για εκκαθαριστικές επιχειρήσεις των ανταρτικών δυνάμεων του ΕΛΑΣ που ελέγχουν την ορεινή περιοχή. Αυτός ο λόχος των κατοχικών στρατευμάτων περικυκλώνεται από τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ και στην ενέδρα έξω από το Δίστομο οι Γερμανοί ναζί είχαν σοβαρές απώλειες. Μετά την αιματηρή συμπλοκή οι Γερμανοί εφαρμόζουν την απάνθρωπη Ναζιστική μέθοδο της «συλλογικής ευθύνης». Εκτελούν απάνθρωπα τους εναπομείναντες κατοίκους (οι περισσότεροι προαισθανόμενοι την επερχόμενη τραγωδία πρόλαβαν και διέφυγαν στα γύρω χωριά) και πυρπολούν την βοιωτική κωμόπολη.
Ο συγγραφέας στο έργο του παρουσιάζει τις πτυχές της τραγωδίας μέσα από σελίδες εφημερίδων της εποχής, λογοτεχνικές κείμενα, μαρτυρίες των επιζησάντων της μεγάλης σφαγής, επίσημες αναφορές των κατοχικών στρατευμάτων, όπως και τις επιτόπιες έρευνες της νομαρχίας Λειβαδιάς.

Ο Γ.Θ. δεν επαναπαύεται στο «χρονικό» της σφαγής του Διστόμου, ούτε ο βασικός του στόχος είναι μόνον η διατήρηση της ιστορικής μνήμης ή οι στερεότυπες καταγγελίες των εγκλημάτων του Ναζισμού, αλλά η επικαιροποίηση του αποτρόπαιου αυτού συμβάντος. Μία σκέψη που αποσκοπεί στην δικαίωση των πολύχρονων αγώνων των κατοίκων του Διστόμου για αποζημιώσεις από την σημερινή ενωμένη και ισχυρή μεταναζιστική Γερμανία. Με λίγα λόγια αυτό που βασανίζει τον σημερινό άνθρωπο 65 χρόνια μετά την ήττα του Φασιστικού Άξονα είναι η έλλειψη δικαιοσύνης για τα θύματα του Ναζισμού.

Οι σελίδες του βιβλίου μαρτυρούν μνήμη αλλά και θλίψη, ο αναγνώστης με μια προσεκτική ανάγνωση, είναι σε θέση να καταλάβει σε τι εξαγρίωση περιέρχεται το ανθρώπινο γένος όταν κυριαρχείται από τις δυνάμεις του ανορθολογισμού και του στυγνού ολοκληρωτισμού. Η τραγική φωτογραφία του εξωφύλλου με την νεαρή μαυροφορεμένη και δακρυσμένη «κόρη του Διστόμου» είναι μια συμβολική επιλογή, για να θυμίζει στις αυριανές γενιές ότι αυτή η μαρτυρική κωμόπολη της Στ. Ελλάδας είναι ένας πανανθρώπινος τόπος προσκυνήματος.

Λουκάς Θεοχαρόπουλος (loukastheoharopoulos@critique.gr)

Add: 2014-01-01 00:00:00 - Upd: 2024-08-27 15:55:39