Στο παρόν πόνημα με τίτλο "Διεθνές Δίκαιο διέπον τις αξιώσεις εξ αεροπορικού ατυχήματος" επιδιώκεται να καταδειχθούν τα σημαντικότερα ζητήματα ιδιωτικού διεθνούς δικαίου, που σχετίζονται με την ικανοποίηση των αξιώσεων φυσικού προσώπου από αεροπορικό ατύχημα, που έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια διεθνούς μεταφοράς. Τα ζητήματα αυτά συνίστανται πρωταρχικά, στην Διεθνή Δικαιοδοσία, ήτοι την αναζήτηση του αρμόδιου δικαστηρίου ενώπιον του οποίου πρέπει να εισαχθεί προς επίλυση η διαφορά. Εν συνεχεία, ο ερμηνευτής και εφαρμοστής του δικαίου τίθεται αντιμέτωπος με το πρόβλημα της επιλογής του εφαρμοστέου δικαίου, το οποίο, ειδικά για το αεροπορικό ατύχημα, όπου υπάρχουν στοιχεία αλλοδαπότητας, επιλύεται τόσο από Διεθνείς Συμβάσεις, όσο και από τους κανόνες σύνδεσης του forum, στις περιπτώσεις που μια διαφορά εκπίπτει του πεδίου εφαρμογής, όπως τούτο προσδιορίζεται από το διεθνές ομοιόμορφο δίκαιο.

Ειδικότερα, στο Κεφάλαιο Α΄ παρουσιάζονται τα "Ζητήματα Διεθνούς Δικαιοδοσίας" για τις διαφορές από αεροπορικό ατύχημα. Ειδικότερα εξετάζονται οι σχετικές ρυθμίσεις που καθιερώνουν διεθνή συμβατικά κείμενα και πιο συγκεκριμένα οι Συμβάσεις της Βαρσοβίας (1929), Γκουαδαλαχάρα και Μόντρεαλ (1999), καθώς και εκείνη της Ρώμης (1952) και ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός 44/2001, αλλά και Εθνικές Νομοθεσίες, τόσο της Ηπειρωτικής Ευρώπης, όσο και του Αγγλοαμερικανικού συστήματος (Common Law) και άλλων νομικών συστημάτων. Η Διεθνής Δικαιοδοσία εξετάζεται πρωταρχικά διότι το εφαρμοστέο δίκαιο εξαρτάται από το όργανο που θα επιληφθεί της επίλυσης διαφοράς από αεροπορικό ατύχημα, ήτοι δύναται να προσδιορισθεί μόνο αφού καθορισθεί η αρμοδιότητα του δικαστηρίου, οπότε και θα γίνει γνωστό το δίκαιο που θα εφαρμόσει το εν λόγω δικαστήριο, δηλαδή το δίκαιο πού δεσμεύει το επιληφθέν forum, είτε εθνικής, είτε διεθνούς προέλευσης.

Εν συνεχεία, στο Κεφάλαιο Β΄ εξετάζεται το "Εφαρμοστέο Δίκαιο επί Αδικοπρακτικών Ενοχών", που ρυθμίζει την εξωσυμβατική ευθύνη του αεροπορικού μεταφορέα και το οποίο βρίσκεται κυρίως σε Διεθνή Κείμενα, ιδίως σε Διεθνείς Συμβάσεις ομοιόμορφου (ουσιαστικού) διεθνούς δικαίου, όπως εκείνες της Βαρσοβίας (1929) και του Μόντρεαλ (1999), ή της Ρώμης (1952), αλλά και διεθνή κείμενα που καθιερώνουν για τα Συμβαλλόμενα κράτη (ομοιόμορφο) εφαρμοστέο δίκαιο. Τέτοιες ρυθμίσεις καθιερώνει ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός 864/2007 (Ρώμη ΙΙ) και η Σύμβαση της Χάγης του 1973. Η εξέταση των ανωτέρω διεθνών συμβατικών κειμένων αναπτύσσει ενδιαφέρον για τις διαφορές από αεροπορικό ατύχημα που εκφεύγουν του πεδίου εφαρμογής του ομοιόμορφου (ουσιαστικού) διεθνούς δικαίου. Το εφαρμοστέο δίκαιο στις αδικοπρακτικές ενοχές συμπληρώνουν τα "Εθνικά Ιδιωτικά Διεθνή Δίκαια των Κρατών", τα πιο χαρακτηριστικά των οποίων παρουσιάζονται στην παρούσα μελέτη, δηλαδή τόσο τα κυριότερα δίκαια της ηπειρωτικής Ευρώπης, όπως το γερμανικό, το ιταλικό, το αυστριακό, το γαλλικό, το ελβετικό, όσο και οι ρυθμίσεις των δικαίων που κατατάσσονται στην αγγλοσαξωνική οικογένεια των δικαίων, όπως το Ην. Βασίλειο και οι Η.Π.Α.

Στο Κεφάλαιο Γ΄ εξετάζονται τα "Ζητήματα Συμβατικής Ευθύνης", για τις διαφορές που προκύπτουν από αεροπορικό ατύχημα, με αντίστοιχη και πάλι μεθοδολογία. Ειδικότερα, παρουσιάζονται οι ρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στα διεθνή συμβατικά κείμενα, όπως η Σύμβαση της Βαρσοβίας (1929) και η Σύμβαση του Μόντρεαλ (1999), οι οποίες συνιστούν διεθνές ομοιόμορφο (ουσιαστικό) δίκαιο και αφορούν στην κατάρτιση της σύμβασης αεροπορικής μεταφοράς με την έκδοση των αντίστοιχων τίτλων, στην έκταση της ευθύνης του μεταφορέα από αεροπορικό ατύχημα και του περιορισμού της από τις εν λόγω διεθνείς συμβάσεις, στην ευθύνη τρίτου προσώπου, εκτός του μεταφορέα, στην περίπτωση ναύλωσης αεροσκάφους που δεν ρυθμίζεται άμεσα την Σύμβαση της Βαρσοβίας (1929). Εν συνεχεία, για τις διαφορές που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των ανωτέρω διεθνών συμβατικών κειμένων, παρατίθενται οι διεθνούς προέλευσης ρυθμίσεις για την επιλογή του εφαρμοστέου δικαίου επί συμβατικών ενοχών, όπως ο Κανονισμός ΕΕ 593/2008 και η Σύμβαση της Ρώμης (1980), αλλά και οι εθνικές ρυθμίσεις ιδιωτικού διεθνούς δικαίου επί συμβατικών ενοχών των δικαίων της ηπειρωτικής Ευρώπης και των αγγλοσαξονικών δικαίων. Στο τέλος του παρόντος Κεφαλαίου εξετάζεται και η συρροή αξιώσεων (συμβατικών και εξωσυμβατικών), όπως το ζήτημα αυτό αντιμετωπίζεται από την επιστήμη του ιδιωτικού διεθνούς δικαίου.

Το παρόν πόνημα με τίτλο "Διεθνές Δίκαιο διέπον τις αξιώσεις εξ αεροπορικού ατυχήματος" επιδιώκει να καταδείξει περίπλοκα νομικά ζητήματα για τις διαφορές με στοιχεία αλλοδαπότητας που ανακύπτουν από αεροπορικό ατύχημα, όπως η Διεθνής Δικαιοδοσία και το εφαρμοστέο δίκαιο, επιλυόμενα είτε από το εν ισχύ διεθνές ομοιόμορφο δίκαιο είτε από το εθνικό δίκαιο και τους κανόνες σύνδεσης του εκάστοτε forum. Περιλαμβάνεται εκτενής ελληνική και ξενόγλωσση βιβλιογραφία καθώς και πλήθος δικαστικών αποφάσεων, χρήσιμες για την ερμηνεία και την εξειδίκευση νομικών όρων που περιλαμβάνονται στα διεθνή συμβατικά κείμενα.

Ενόψει των ανωτέρω, η ανά χείρας μελέτη αποτελεί χρήσιμο εργαλείο για κάθε νομικό, ερμηνευτή ή εφαρμοστή του δικαίου, ο οποίος τίθεται ενώπιον του ζητήματος καθορισμού του αρμόδιου δικαστηρίου και της επιλογής εφαρμοστέου δικαίου επί μιας διεθνούς μεταφοράς κατά την οποία επήλθε αεροπορικό ατύχημα.