Την τελευταία δεκαετία της ζωής του ο Χέγκελ δημοσίευε μόνο μεμονωμένες μελέτες, παράλληλα με την επεξεργασία δύο νέων μεγάλων πανεπιστημιακών παραδόσεων: Φιλοσοφία της Θρησκείας και Φιλοσοφία της Παγκόσμιας Ιστορίας. Έτσι, τώρα είχε δημιουργηθεί μέσα απ` τα έργα και τις παραδόσεις του Χέγκελ ένα ολοκληρωμένο σύστημα. Το σύστημα αυτό ήταν κατ` εξοχήν ιστορικο-φιλοσοφικό. Μπορεί κανείς να πει πως `η ιστορική αντίληψη του Χέγκελ είναι μεταφυσική και πως η Μεταφυσική του είναι ιστορική`. Πάνω σ` αυτό θα πρέπει ν` αναλογιστεί κανείς πόσο μεγάλο ρόλο παίζει η ιστορία στη Φιλοσοφία της Θρησκείας και στην Αισθητική κι ότι κάθε χρόνο ο Χέγκελ δίδασκε στις παραδόσεις του Ιστορία της Φιλοσοφίας, φροντίζοντας να την αναπτύσσει και να της συμπληρώνει.
[Απόσπασμα από κείμενο παρουσίασης εκδότη ή έκδοσης]
