Οι σχέσεις της Σάμου με το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν εντοπίζονται μόνο στο πνευματικό και το εκκλησιαστικό πεδίο. Όταν, μετά το 1834, το νησί βρέθηκε για μία ακόμη φορά στο προσκήνιο της ιστορίας, με την ίδρυση της Ηγεμονίας της Σάμου, η Μεγάλη Εκκλησία θεώρησε ότι το πείραμα αυτό θα μπορούσε να λειτουργήσει και ως μια πιλοτική μορφή ύπαρξης και οργάνωσης των Ρωμιών, μέσα στα πλαίσια της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Γι` αυτό και άρχισε να παρακολουθεί με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις εξελίξεις στο νησί και να επεμβαίνει, όπου και όπως μπορούσε, για τη διαφύλαξη των προνομίων και των ελευθεριών του. (. . .)
[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]
