Το γλωσσικό ζήτημα
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-6757-48-8
Γλώσσα: Ελληνική, Νέα
€ 59.72 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
19 x 26 εκ., 1,615 γρ., 619 σελ.
Περιγραφή

Με την απόσταση ασφαλείας που επιτρέπει η απομάκρυνση από τις οξείες φάσεις του `γλωσσικού ζητήματος` και κυρίως με τη νηφαλιότητα που εξασφαλίζει η επίσημη λύση του προβλήματος από την ελληνική Πολιτεία το 1976 μπορούμε σήμερα με νέες προσεγγίσεις των αρχών του 21ου αιώνα να μελετήσουμε το `ζήτημα` που ταλάνισε τους Έλληνες και την Ελλάδα κυρίως τους τελευταίους δύο αιώνες. Χωρίς εντάσεις και φανατισμούς, με την αντικειμενική ματιά του μελετητή-ερευνητή και τη σιγουριά ενός οριστικά πια λυμένου ζητήματος στον πιο ασφαλή χώρο, στη συνείδηση του Έλληνα πολίτη. Κανείς σήμερα δεν διανοείται να θέσει θέμα γλώσσας, με την έννοια της διαμάχης Καθαρεύουσας-Δημοτικής. Συνειδητά ή ασυνείδητα, όσοι παραπονούνται σήμερα για το επίπεδο χρήσης της γλώσσας μας -και είναι πολλοί- θέτουν, στην πραγματικότητα, θέμα `ποιότητας` στον τρόπο που χρησιμοποιούμε τη γλώσσα στην επικοινωνία μας (γραπτή και προφορική) και όχι βεβαίως ζήτημα επιλογής αυτής ή εκείνης της μορφής της ελληνικής γλώσσας, όπως συνέβαινε με άλυτο το γλωσσικό μας ζήτημα.
Υπό αυτές τις συνθήκες (ευνοϊκές για μια νηφάλια θεώρηση του ζητήματος) και δοθέντος ότι το 1976 η απόφαση για τη λύση του γλωσσικού ζητήματος ελήφθη ομόφωνα από όλους τους βουλευτές και τα κόμματα της Βουλής, είναι κατανοητή και επαινετή -φρονώ- η πρωτοβουλία του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων να μελετηθεί, με τα σημερινά δεδομένα, το γλωσσικό ζήτημα από μια σκοπιά που δεν θα ήταν δυνατή παλιότερα στη δίνη του γλωσσικού. Σ` αυτό το πνεύμα και σ` αυτή την πρωτοβουλία ανταποκρίνεται η παρούσα, επιστημονική καθαρώς, προσπάθεια για μια σύγχρονη θεώρηση του γλωσσικού ζητήματος.
Αυτό που επιδιώχθηκε ήταν να εξασφαλίσουμε μια πολύπλευρη και πολυφωνική θεώρηση του γλωσσικού ζητήματος στην εξέλιξή του από ειδικούς μελετητές, οι οποίοι αναλύουν ποικιλία θεμάτων και όψεων του γλωσσικού, συμπεριλαμβανομένων και των προσώπων που έπαιξαν σημαντικό ρόλο σε αυτό. Σκοπός του έργου είναι να εξεταστούν συνολικά και να φωτιστούν έννοιες, σχέσεις και καταστάσεις που δεν έχουν πάντοτε εξεταστεί υπό το πρίσμα που επιτρέπει σήμερα η απόσταση από τα γεγονότα και η παρεμβληθείσα επιστημονική έρευνα σε πλείστα συναφή πεδία. Έτσι, με μεγάλη προσοχή παρακολουθούμε πώς ένα ρομαντικό κίνημα επιστροφής σε μια παλαιότερη μορφή της ελληνικής γλώσσας (αττικισμός) γεννά ένα μείζον θέμα διάσπασης της χρήσης της Ελληνικής που διαρκεί επί αιώνες (γλωσσική διμορφία) για να εξελιχθεί στους δύο τελευταίους αιώνες σε μια γλωσσική σύγκρουση με χαρακτηριστικά εμφύλιου διχασμού, στο γνωστό `γλωσσικό ζήτημα`. [...]


[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]

Πρόλογος του επιστημονικού επιμελητή
Εισαγωγή: από το γλωσσικό ζήτημα σε ένα πρόβλημα ποιότητας στη χρήση της γλώσσας μας ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗΣ
Οι απαρχές του γλωσσικού ζητήματος: Αττικισμός - Γλωσσική διμορφία ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΘΑΒΩΡΗΣ
'Επίσημη' έναρξη του γλωσσικού ζητήματος: Ιώσηπος Μοισιόδαξ - Ευγένιος Βούλγαρις ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΘΑΒΩΡΗΣ
Από τη γλωσσηματική (ιδιωματική) γλώσσα στην αιρετή γλώσσα (Καθαρεύουσα): Δημήτριος Καταρτζής - Λάμπρος Φωτιάδης, Δανιήλ Φιλιππίδης - Γρηγόριος Κωνσταντάς ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΘΑΒΩΡΗΣ
Ο εκκλησιαστικός δημοτικισμός: από τις αρχές του 16ου έως τα μέσα του 18ου αιώνα ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΚΑΣΙΝΗΣ
Γραμματικές της Νεότερης Ελληνικής: από το Νικόλαο Σοφιανό (περ. 1550) έως το Δημήτριο Βενιέρη (1799) ΙΩ ΜΑΝΩΛΕΣΣΟΥ - ΔΗΜΗΤΡΑ ΘΕΟΦΑΝΟΠΟΥΛΟΥ-ΚΟΝΤΟΥ
Το γλωσσικό ζήτημα στους χρόνους του νεοελληνικού Διαφωτισμού: Αδαμάντιος Κοραής ΜΙΧΑΛΗΣ Γ. ΜΕΡΑΚΛΗΣ
Παναγιώτης Κοδρικάς: ο πρώτος αντικοραϊστής ΡΩΞΑΝΗ Δ. ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ
Οι απόψεις των προδρόμων υπέρ μιας κοινής γλώσσας με αφετηρία τη γλώσσα της λογοτεχνίας: Ρήγας Φεραίος - Ιωάννης Βηλαράς - Αθανάσιος Χριστόπουλος ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΝΔΡΕΙΩΜΕΝΟΣ - ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΚΑΡΑΝΤΖΗ
Προτάσεις κατάργησης της ιστορικής ορθογραφίας: Αθανάσιος Ψαλίδας - Ιωάννης Βηλαράς ΚΥΡΙΑΚΟΣ Σ. ΚΑΤΣΙΜΑΝΗΣ
Αιολοδωρική θεωρία ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΛΙΤΖΟΠΟΥΛΟΥ-ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ
Αρχαϊσμός - Νεοαττικισμός: Νεόφυτος Δούκας - Στέφανος Κομμητάς - Κωνσταντίνος Οικονόμος - Σκαρλάτος Βυζάντιος - Κλέων Ρίζος Ραγκαβής - Παναγιώτης Σούτσος - Αναστάσιος Λευκίας Γεωργιάδης - Γεώργιος Μιστριώτης ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΤΕΛΙΔΗΣ
Νικηφόρος Θεοτόκης: ο εισηγητής της απλής Καθαρεύουσας ΝΑΠΟΛΕΩΝ Σ. ΜΗΤΣΗΣ
Γλωσσικές αντιμαχίες: Κωνσταντίνος Ασώπιος - Παναγιώτης Σούτσος, Κωνσταντίνος Κόντος - Κωνσταντίνος Ασώπιος, Δημήτριος Βερναρδάκης - Κωνσταντίνος Κόντος, Γεώργιος Χατζιδάκις - Δημήτριος Βερναρδάκης ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΝΑΣ
Ευαγγελικά και Ορεστειακά ΑΝΝΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗ-ΣΥΜΕΩΝΙΔΗ
Επτανησιακή γλωσσική θεωρία: 1818-1911 ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Δ. ΜΑΣΤΡΟΔΗΜΗΤΡΗΣ
Ανδρέας Κάλβος ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΝΔΡΕΙΩΜΕΝΟΣ - ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΚΑΡΑΝΤΖΗ
Γλωσσικές απόψεις της Παλαιάς Αθηναϊκής Σχολής: 1830-1880 ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΖΩΡΑΣ - ΜΑΡΙΑ ΔΗΜΑΚΗ
Ο Κωστής Παλαμάς και η γλώσσα ΕΛΕΝΗ ΠΟΛΙΤΟΥ-ΜΑΡΜΑΡΙΝΟΥ
Εμμανουήλ Ροΐδης - Κωνσταντίνος Καβάφης - Γιώργος Σεφέρης ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΡΟΥΛΗΣ
Ο Οδυσσέας Ελύτης και η γλώσσα ΙΟΥΛΙΤΤΑ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ
Η στάση του Ελευθέριου Βενιζέλου στο γλωσσικό: το Σύνταγμα του 1911 ΡΕΝΑ ΣΤΑΥΡΙΔΗ-ΠΑΤΡΙΚΙΟΥ
Γιάννης Ψυχάρης: η ηγετική μορφή στήριξης της Δημοτικής και η επιστημονική συμβολή του στη μελέτη της Ελληνικής ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗΣ
Γεώργιος Χατζιδάκις: η θέση του στο γλωσσικό ζήτημα και η συμβολή του στην αποκατάσταση της γλωσσικής μας ταυτότητας ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗΣ
Ο νέος δημοτικισμός: Μανόλης Τριανταφυλλίδης ΝΑΠΟΛΕΩΝ Σ. ΜΗΤΣΗΣ
Ο Εμμανουήλ Κριαράς και το γλωσσικό ζήτημα ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Χ. ΖΙΩΓΑΣ
Αχιλλέας Τζάρτζανος: η γλωσσική του δικαίωση ΘΑΝΑΣΗΣ ΝΑΚΑΣ
Το γλωσσικό ζήτημα από την οπτική γωνία των ξένων γλωσσολόγων ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΜΩΥΣΙΑΔΗΣ
Η διδασκαλία της γλώσσας στο σχολείο: νομοθετικές ρυθμίσεις ΝΑΠΟΛΕΩΝ Σ. ΜΗΤΣΗΣ
Η γλωσσοεκπαιδευτική μεταρρύθμιση από το 1976 και μετά ΧΡΙΣΤΟΣ Λ. ΤΣΟΛΑΚΗΣ
Επίμετρο
'Σχολές' του γλωσσικού ζητήματος: Σχολή των Αθηνών - Σχολή της Θεσσαλονίκης ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗΣ
Για τη συμβολή μερικών από τους πρωταγωνιστές του γλωσσικού ζητήματος: Αδαμάντιος Κοραής - Μανόλης Τριανταφυλλίδης - Νικόλαος Ανδριώτης - Αγαπητός Τσοπανάκης - Γεώργιος Κουρμούλης ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗΣ
Βιβλιογραφία
Ευρετήριο κυρίων ονομάτων
Κατάλογος εικόνων

Add: 2014-01-01 00:00:00 - Upd: 2024-08-28 09:24:04