Η ύπαρξη ποικιλόμορφων παιδαγωγικών προβλημάτων δεν επιτρέπεται να αγνοηθεί, αλλά ούτε και να αμφισβητηθεί. Η παρατηρούμενη καθημερινά ραγδαία μεταβολή των ορίων της επιστημονικής γνώσης καθιστά επιβεβλημένη την αναγκαιότητα διεπιστημονικής προσέγγισης των αναφυόμενων προβλημάτων της παιδαγωγικής πράξης, και τη διατήρηση της εγρήγορσης των ανθρώπων που εμπλέκονται στην εκπαιδευτική διαδικασία. Παραθέτοντας ως παραδείγματα τις «πολύμορφες εκφάνσεις» των μαθησιακών δυσκολιών και την πολυπλοκότητα της γλωσσικής κατανόησης, αποδεχόμαστε συνειδητά τη δυσκολία που χαρακτηρίζει το εγχείρημα της αντιμετώπισης των παιδαγωγικών προβλημάτων. Στη συνέχεια, ξεκινώντας από θεωρητικούς-επιστημολογικούς προβληματισμούς, γύρω από τη σχέση ατόμου-κοινωνίας και τη δυνατότητα μεθοδολογικής προσέγγισης της σχέσης αυτής κατά την παιδαγωγική πράξη, καταλήγουμε στη συγκρότηση του γνωστικού αντικειμένου της Ειδικής Παιδαγωγικής ως αυτόνομης επιστήμης, που έχει κεντρικό σημείο αναφοράς την προβληματική παιδαγωγική κατάσταση. Στο σημείο αυτό προκύπτουν δύο δυσκολίες: Πρώτον, η ανάγκη υιοθέτησης του προσφορότερου ερμηνευτικού μοντέλου, ώστε να γίνει η αναγκαία μετατόπιση από την απλή περιγραφή της προβληματικής κατάστασης στο πώς και με ποιον τρόπο εκδηλώνεται αυτή και γίνεται αντιληπτή, τόσο σε ενδοπροσωπικό επίπεδο όσο και σε διαπροσωπικό επίπεδο. Δεύτερον, η ανάγκη ύπαρξης μιας ασφαλούς Παιδαγωγικής Διαγνωστικής. Και εδώ είναι που παραθέτουμε το σχεδίασμα μιας μελλοντικής προσπάθειας για μια πολύπλευρη ΠΑΙδαγωγική ΔΙαγνωστική Αξιολόγηση (ΠΑΙ.ΔΙ.Α.), η οποία διανοίγει νέους ορίζοντες για μελλοντικές έρευνες. Το βιβλίο αυτό παραδίδεται στην καλοπροαίρετη κρίση του αναγνώστη, με επίγνωση των πιθανών ατελειών. Παρ` όλα αυτά αναζητά επιμόνως διεξόδους της «μεταβαλλόμενης παιδαγωγικής πραγματικότητας», με σκοπό την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των ποικίλων προβλημάτων που προκύπτουν σε επίπεδο εννοιολογικό-προσδιοριστικό των όρων, μεθοδολογικό-διαγνωστικό και πρακτικό-παρεμβατικό.

[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]