Ποιος είναι Έλληνας πολίτης;
Το καθεστώς ιθαγένειας από την ίδρυση του ελληνικού κράτους ως τις αρχές του 21ου αιώνα
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-8087-99-6
Βιβλιόραμα, Αθήνα, 2/2012
1η έκδ.
Γλώσσα: Ελληνική, Νέα
€ 19.91 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
17 x 24 εκ., 667 γρ., 307 σελ.
Περιγραφή

Το "ποιος είναι Έλληνας πολίτης" αποτελεί ένα κατεξοχήν ανοιχτό ερώτημα. Ένα ερώτημα από αυτά που προσφέρονται, από τις απαρχές του ελληνικού κράτους, για πολλές, αντιφατικές απαντήσεις, αλλά και για πολλαπλές αναγνώσεις. Με ποια κριτήρια κάποιος είναι Έλληνας πολίτης, από τις καταβολές του ελληνικού κράτους ως σήμερα; Τα κριτήρια αυτά είναι τα ίδια από τότε που υπάρχει η εθνική πολιτική κοινότητα των Ελλήνων ή μεταβάλλονται; Είναι ίδια με αυτά που χρησιμοποιούνται και από άλλους λαούς και σε ποιο βαθμό; Αντίστοιχα, με ποια κριτήρια κάποιος γίνεται Έλληνας, ενώ δεν είναι; Και αυτά, με τη σειρά τους, παραμένουν ίδια στην ελληνική ιστορία των δύο τελευταίων αιώνων; Πόσο συχνά και γιατί αλλάζουν; Για ποιους αλλάζουν, ποιους (δεν) αφορούν και με ποια ανάλογα κριτήρια υπαγωγής σε πολιτική κοινότητα συγκρίνονται;

Τι άλλες συνδηλώσεις έχει το να είναι κανείς Έλληνας, πέραν του αυστηρού νομικού δεσμού του κράτους με το άτομο, για την ίδια την πολιτεία; Τι προσδοκά το κράτος από τους πολίτες του; Πόσο επιρρεπείς σε μεταλλάξεις είναι αυτές οι προσδοκίες; Πόσο γεμάτος είναι ο δεσμός αυτός, η ιθαγένεια δηλαδή, από ιδεολογία; Με τι ένταση αλλάζουν στην ιστορία αυτές οι συνδηλώσεις, τι φανερώνουν, τι αναπαράγουν αλλά και τι αποκρύπτουν; Πώς αντιμετωπίζουν τα ζητήματα αυτά συγκρίσιμα με την Ελλάδα πολιτειακά μεγέθη;

Τέτοιας φύσης είναι τα ερωτήματα που απασχολούν το ανά χείρας βιβλίο, που προτείνει μια σύντομη διαδρομή στην ιστορία του ελληνικού κράτους μέσα από την οπτική της ιδιότητας του πολίτη, εκβάλλοντας στο παρόν και στις σύγχρονες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει το καθεστώς της ελληνικής ιθαγένειας.

Σε μια χώρα που έχει εισέλθει στον αστερισμό της πολιτικά πιο απρόβλεπτης και δημοσιονομικά πιο σκληρής μακροσυγκυρίας, την οποία φαίνεται πως θα διάγει μετά τις μεγάλες περιπέτειες του 20ου αιώνα, το "ποιος είναι Έλληνας πολίτης" αποτελεί ερώτημα που αξίζει να τίθεται. Ερώτημα το οποίο, σε τελευταία ανάλυση, σφυρηλατεί αναπόδραστα την κοινή μοίρα ανθρώπων που ζουν σε αυτόν τον τόπο, ακόμη και στις πιο δύσκολες στιγμές. Ή, ίσως, κυρίως σ` αυτές.

ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ;
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΩΣ ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
Μια διαφοροποιητική κατασκευή
'Σπουδαιότεροι εκ των δεσμών τούτων, είναι ο της συγγενείας [...] και ο της ιθαγενείας δι' ου συνδέεται ούτως μετά της πολιτείας εις ης τον λαόν ανήκει'
Το καθεστώς ιθαγένειας
1 'ΕΛΛΗΝΑΣ ΓΙΝΕΣΑΙ'. Ο ΑΙΩΝΑΣ ΤΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΛΗΨΗΣ
Πριν το κράτος: το δίκαιο του εδάφους και της θρησκείας
α. 'Η πατρίδα του Χριστού'...
β. ...στο δημόσιο δίκαιο των Ελλήνων
Πολίτες = δημότες: η ιθαγένεια στο νεοσύστατο κράτος
α. Γιατί δημοτολόγιο
β. Δημοτολόγιο για ποιους
Έλληνες με την προσάρτηση εδαφών
α. Από την κρατική συγκρότηση...
β. ...στις ανταλλαγές πληθυσμών και την εδαφική ολοκλήρωση
2 'ΕΛΛΗΝΑΣ ΓΕΝΝΙΕΣΑΙ'. Η ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΑΝΑΔΙΠΛΩΣΗΣ
Η ιδιοτυπία της 'αλλογένειας' στην ιδιότητα του πολίτη
α. Ο αλλογενής στο φρόνημα και στο αίμα...
β. ...ως εσωτερικός εχθρός
Στερώντας την ελληνική ιθαγένεια
α. Από 'αλλογενείς, εγκαταλίποντες το ελληνικόν έδαφος άνευ προθέσεως επανόδου'...
β. ...σε 'ανάξιους Έλληνες': ο παρατεταμένος εμφύλιος της ελληνικής ιθαγένειας
γ. Και πάλι οι αποδημήσαντες αλλογενείς: το άρθρο 19 ΚΕΙ
Διαβατήρια χωρίς ιθαγένεια
3 'ΕΛΛΗΝΑΣ ΓΕΝΝΙΕΣΑΙ;' ΕΠΑΝΑΚΑΘΟΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑ ΣΤΑ ΤΕΛΗ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ
Έλληνας από Ελληνίδα: Jus sanguinis matre
Ο καθορισμός της ιδιότητας του πολίτη
α. Καθορίζοντας την ιθαγένεια: κυριολεξία και διαδικασία
β. Η τεχνική, οι δυσκολίες και οι σκοπιμότητες
4 'ΕΛΛΗΝΑΣ ΓΕΝΜΕΣΑΙ;' ΜΕΤΑΨΥΧΡΟΠΟΛΕΜΙΚΕΣ (ΑΝΤΙ)ΦΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΜΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
'Παλιννόστηση': από την ιθαγένεια με 'υπεύθυνη δήλωση' στην αβεβαιότητα
α. 'Επιστροφή' στην πατρίδα...
β. ...εν μέσω νομικών ακροβασιών, πολιτικών σκοπιμότητας και ιδεολογικής σύγχυσης
Από την παρανομία στην ιθαγένεια: Οι Έλληνες της Αλβανίας
α. Επιτέλους, πολιτογράφηση
β. Ως την ιθαγένεια
5 ΑΠΟΔΗΜΙΑ ΚΑΙ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑ: 'ΕΛΛΗΝΑΣ ΓΕΝΝΙΕΣΑΙ' ΠΑΝΤΟΥ;
Η οπτική της αποδημίας στην ιδιότητα του πολίτη κατά τη διεθνή θεωρία και πράξη
α. Η ιθαγένεια των αποδήμων υπό την οπτική του κράτους καταγωγής τους
β. Ο φετιχισμός της καταγωγής
Το (ελληνικό) αίμα νερό δε γίνεται: ένα ανεξίτηλο Jus sanguinis
α. Η Ελλάδα στον χάρτη
β. 'Άπαξ πολίτης, εσαεί πολίτης'
Μια ιθαγένεια υπεράνω 'ζωτικών δεσμών'
α. Οικειοθελής αποβολή ιθαγένειας
β. Η φροντίδα για τους αποδήμους: συνηγορία μιας ιθαγένειας υπεράνω εδάφους;
6 'ΕΛΛΗΝΑΣ ΓΙΝΕΣΑΙ;' ΙΘΑΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ
Η ιδιότητα του πολίτη μεταξύ παλιννόστησης και μετανάστευσης
α. Το ιδεολογικό βάρος...
β. ...και η κοινωνική διακύβευση
Οχυρώνοντας το καθεστώς ιθαγένειας
α. Προς τον Κώδικα του 2004
β. Η Ελλάδα στον χάρτη: χρόνοι παραμονής, αιτιολογίες, προθεσμίες και παράβολα
γ. Συγκρίσεις του καθεστώτος ιθαγένειας πριν την τομή του 2010
7 'ΕΛΛΗΝΑΣ ΓΕΝΝΙΕΣΑΙ ΚΑΙ ΓΙΝΕΣΑΙ'
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ ΤΗΣ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ
Η ιθαγένεια μεταξύ πολιτικού λόγου και νομικών διευθετήσεων
α. Η κρυφή ατζέντα της ιθαγένειας
β. Από αποφάσεις σε κανόνες
γ. Το 'πότε' και το 'γιατί'
'Έλληνας γεννιέσαι και γίνεσαι': τομές στην κτήση της ιθαγένειας
α. Η τρίτη γενιά και οι 'αγνώστου ιθαγένειας': Έλληνες από κούνια
β. Η δεύτερη γενιά: Έλληνες από γης
γ. Η 'μιάμιση' γενιά: Έλληνες, καλοί μαθητές
Ο δρόμος με τις 'δικλείδες': η ανηφόρα της πολιτογράφησης
α. Από τα εγκλήματα κατά του πολιτεύματος ως... την ψευδή βεβαίωση
β. Από πότε στην Ελλάδα; Υπολογίζοντας τον χρόνο πρότερης παραμονής
γ. Η 'ειδική δοκιμασία' της πολιτογράφησης: Έλληνες ή/και ελληνομαθείς; Ένα ανησυχητικό υστερόγραφο: η απόφαση 350/2011 του Δ' Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας σχετικά με τον Νόμο 3838/2010
8 ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ: ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑ
Δόσεις εθνισμού και πολιτοφροσύνης στην ιθαγένεια
α. 'Ο πολίτης είναι το κράτος μέσα στον ιδιώτη'
β. Το απώτατο εξωτερικό όριο της ιθαγένειας μεταξύ πολιτικής συγκυρίας και ιστορικής συνέχειας
γ. Ένα κέλυφος εθνοφυλετικών αναγνώσεων με σκληρό βολονταριστικό πυρήνα Ποιος (θα) είναι ο Έλληνας πολίτης
α. Αβεβαιότητες και αμφισημίες του 'γένους'
β. 'Έλλην το γένος;' Ποιο γένος;

Add: 2014-01-01 00:00:00 - Upd: 2024-11-22 10:25:39