Έχουν και οι τόποι τη μοίρα τους. Στις απόμερες πλαγιές του Παρνασσού ο Απόλλων συγκέντρωσε τους Έλληνες στην αμφικτυονία του και χρησμοδοτούσε και στους Έλληνες και στους βαρβάρους. Σε μιαν άλλη απόμερη γωνιά της ελληνικής γης, στη δυτική Πελοπόννησο, ρίζωσε για πάντα η ιδέα του αθλητισμού και άπλωσε στην οικουμένη όλη το όνομα του τόπου: Ολυμπία.
Ανάμεσα σε δυο ποτάμια, τον Αλφειό και τον Κλάδεο, απλώνεται το καταπράσινο τοπίο, ειρηνικό και ήμερο (εικ. 16)· στην αρχαιότητα ήταν γεμάτο πλατάνια και αγριελιές, ένα πανέμορφο άλσος ή όπως το έλεγαν στη διαλεκτό τους οι ντόπιοι: Άλτις. Αν στον τρομακτικό βράχο των Δελφών χρειάστηκε να οδηγήσει τους ανθρώπους ο ίδιος ο θεός, τον πλούσιο κάμπο της Ολυμπίας ήξεραν να τον διαλέξουν μόνοι τους, για να χτίσουν εκεί στις αρχές της 2ης π.Χ. χιλιετίας, ίσως και λίγο νωρίτερα, τα πρώτα τους σπίτια. Τα αψιδωτά οικήματα, που ανακάλυψαν οι ανασκαφές στα βαθύτερα στρώματα του ιερού, ανήκουν στα μεσοελλαδικά χρόνια (1900 -1600 π.Χ.). Όμως οι παλαιότατοι αυτοί κάτοικοι του τόπου δεν ήξεραν τον Δία και τους Ολύμπιους θεούς. Η πα-λαιότατη λατρεία που γνωρίζει η παράδοση είναι του Κρόνου.
Επάνω στον επιβλητικό λόφο, που κυριαρχεί και ορίζει τη βόρεια πλευρά του ιερού, λατρευόταν ο πατέρας του Δία, ο Κρόνος. Σ` αυτόν ήταν αφιερωμένος ο λόφος, όπως μαρτυρεί και το όνομα του: Κρόνιον. Και στον ίδιο λόφο, στα ριζά του, βρίσκονταν τα ιερά άλλων θεοτήτων, γυναικείων αυτών, της Αφροδίτης Ουρανίας, της Ειλειθυίας (και του δρακοντόμορφου δαίμονα Σωσιπόλιδος), των Νυμφών και το `Γαίον`, το πανάρχαιο ιερό και μαντείο της πρωτομάντισσας Γης και της κόρης της της Θέμιδος. [...]