Ο Μεγαλέξανδρος εγγράφηκε στην συλλογική μνήμη των Ελλήνων, αλλά και πολλών λαών της Ανατολής από πολύ νωρίς. Αποτέλεσε το πρότυπο του ηγεμόνα, του φιλόσοφου βασιλιά και συνάμα το υψηλότερο παράδειγμα ανθρώπινης ματαιοδοξίας. Ο πιο πετυχημένος, ο πιο σπουδαίος άνθρωπος, αυτός που κατέκτησε τόση δύναμη και πλούτο, όσο κανείς άλλος πριν ή μετά από αυτόν. Με αυτήν την ανάμνησή του έζησαν οι Έλληνες από τα χρόνια των Επιγόνων μέχρι και τις μέρες μας.
Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, ο Ελληνισμός διατήρησε ακέραιη την μνήμη του, καθώς ήταν ένα από τα πλέον αγαπητά, εκλαϊκευμένα και προσαρμοσμένα στις τοτινές ανάγκες των Ελλήνων πρόσωπα της ελληνικής αρχαιότητας. Ο τρόπος που ο Αλέξανδρος μεταπλάστηκε στα κείμενα της Τουρκοκρατίας του επέτρεψε να λειτουργήσει ως υπόμνηση του ένδοξου παρελθόντος μέσα στην οθωμανική πραγματικότητα.
Για τον Μεγαλέξανδρο κατά την Τουρκοκρατία έχουν γραφτεί ήδη αρκετά. Θα ξεχωρίσουμε τις μελέτες του Γ. Βελουδή και της Μαρίας Μαντουβάλου. Ο πρώτος συγκέντρωσε τις περισσότερες κειμενικές μαρτυρίες της περιόδου για τον Μεγαλέξανδρο, ενώ εξέδωσε και μία πλήρως σχολιασμένη έκδοση της μυθιστορίας του Αλεξάνδρου, της Φυλλάδας. Η δεύτερη, της οποίας είχα την τύχη να διατελέσω μαθητής, προχώρησε περισσότερο την έρευνα για τον Αλέξανδρο φτάνοντας να δείξει με παράδειγμα τον Ρήγα, πόσο πιο σύνθετη από την απλή αναφορά στο όνομά του υπήρξε η σχέση των λογίων της Τουρκοκρατίας με τον μεγάλο βασιλιά της αρχαιότητας.
Στις σελίδες που ακολουθούν θα παρουσιάσουμε ρητές αναφορές στον Μεγαλέξανδρο από κείμενα της Τουρκοκρατίας, ώστε να γίνει φανερό πως ποτέ δεν έπαψαν οι Έλληνες να αναγνωρίζουν και να τιμούν τον σπουδαίο τους πρόγονο. Παράλληλα, θα προσπαθήσουμε να δείξουμε πόσο σημαντική υπήρξε για τους Έλληνες της περιόδου η ζωή και η δράση του Αλεξάνδρου στον τομέα της πνευματικής συγκρότησης του τουρκοκρατούμενου Ελληνισμού. [...]

[Απόσπασμα από το κείμενο της εισαγωγής της έκδοσης]